2025-01-08
Cháy rừng ở Los Angeles: Một thảm kịch có thể tránh được
Những nỗ lực của nhà nước nhằm ngăn chặn tình trạng này rất tốn kém và không thực tế, với những kết quả đáng buồn.
(Jonathan A Lesser, City Journal, 8/1/2025)
Cảnh tượng từ các vụ cháy rừng tàn phá Los Angeles thật là thảm khốc . Tính đến thời điểm viết bài này, hơn 1.000 ngôi nhà, doanh nghiệp và các tòa nhà khác đã bị phá hủy và hai người đã tử vong. Lính cứu hỏa đã chiến đấu, nhưng không mấy thành công, với ngọn lửa lan truyền do gió bão từ Pacific Palisades và Santa Monica - các khu vực giàu có ở phía tây Los Angeles gần Khu giải trí Santa Monica - về phía đông ở Eaton (gần Pasadena) và về phía Cattle Canyon Bride, nằm gần Rừng quốc gia San Bernadino.
Mặc dù nguyên nhân gây ra đám cháy hiện tại vẫn chưa được xác định, các nhà bình luận đã đưa ra những tuyên bố quen thuộc rằng biến đổi khí hậu đang gây ra nhiều vụ cháy rừng hơn ở California - một luận điểm không có cơ sở thực tế. Một số quan chức tiểu bang và địa phương thậm chí còn cho rằng gió mạnh đã gây ra cháy rừng. Không phải vậy: gió, tự nó, không tạo ra tia lửa gây ra cháy rừng, mặc dù nó chắc chắn làm cho chúng tồi tệ hơn sau khi chúng bắt đầu, như đang xảy ra ở đây.
Nguyên nhân phổ biến nhất gây ra các vụ cháy rừng gần đây ở Golden State là hoạt động của con người (bao gồm cả đốt phá) và đường dây điện bảo trì kém, chẳng hạn như đường dây thuộc về Pacific Gas and Electric Company (PG&E), nguyên nhân gây ra vụ cháy Camp Fire năm 2018 khiến 85 người tử vong. Một thủ phạm có khả năng khác: quản lý rừng kém. Tháng 4 năm ngoái, Quận Los Angeles đã công bố Kế hoạch cộng đồng quản lý rừng (Community Forest Management Plan). Kế hoạch này tập trung nhiều vào các từ ngữ thời thượng về nhu cầu đảm bảo "mái che bằng cây công bằng" (equitable tree canopy) và "công lý môi trường" nhưng lại ít đề cập đến các chiến lược nhằm giảm nguy cơ cháy rừng.
Mặc dù một số công việc tốt đã được thực hiện về vấn đề này, chẳng hạn như của Santa Monica Mountains Conservancy, các vụ cháy rừng gần đây nhất cho thấy sự thất bại liên tục của Thống đốc Gavin Newsom trong việc quản lý vấn đề. Năm 2019, Newsom đã ban hành lệnh hành pháp dành hơn 1 tỷ đô la cho công tác phòng chống cháy rừng. Nhưng một cuộc điều tra năm 2021 phát hiện ra rằng thống đốc đã đánh lừa công chúng về diện tích các dự án giảm chất cháy đã hoàn thành trong tiểu bang: chỉ 11.399 mẫu Anh, so với tuyên bố của ông là 90.000 mẫu Anh.
Nhiều nghiên cứu khác nhau cho rằng "chứng minh" rằng cháy rừng đang gia tăng về số lượng và mức độ tàn phá. Nhưng xu hướng kể từ năm 1987 là ít cháy rừng hơn mỗi năm (xem hình bên dưới). Diện tích đất bị cháy đã tăng lên, mặc dù xu hướng đó bị lệch bởi 4,5 triệu mẫu Anh bị cháy vào năm 2020 và 2,5 triệu mẫu Anh bị cháy vào năm 2021. Diện tích đất bị cháy vào năm 2022–2023 đạt tổng số một số mức thấp nhất trong 40 năm qua. Một đường xu hướng dài hơn cho thấy số lượng cháy rừng của tiểu bang đạt đỉnh vào những năm 1920.
Diện tích đất bị đốt cháy đang tăng lên ngay cả khi số vụ cháy rừng đã giảm không phải là kết quả của biến đổi khí hậu. Thay vào đó, đó là kết quả kết hợp của những nỗ lực dập tắt cháy rừng và yêu cầu của các nhà môi trường về việc giữ nguyên rừng. Khí hậu Địa Trung Hải của California, với mùa đông ẩm ướt theo lịch sử tiếp theo là nhiều tháng khô hạn, làm tăng khả năng xảy ra cháy rừng. Nhưng thay vì loại bỏ những cây chết và bị bệnh cũng như cây bụi rậm rạp, tiểu bang, tuân theo các hạn chế của các nhà môi trường, đã cho phép chất cháy tự nhiên đó tích tụ, tạo ra điều kiện cho các vụ cháy rừng bùng nổ. Các hạn chế về sử dụng đất cũng đã buộc phải phát triển gần các khu vực dễ xảy ra cháy rừng, làm trầm trọng thêm thiệt hại và mất mát về người.
Một cuộc kiểm toán và báo cáo của tiểu bang năm 2022 phát hiện ra rằng các nỗ lực của các công ty điện lực California nhằm giảm cháy rừng là không đủ, và Văn phòng An toàn Cơ sở hạ tầng Năng lượng của tiểu bang đã phê duyệt các kế hoạch phòng ngừa cháy rừng "thiếu sót nghiêm trọng". Các công ty tiện ích, bao gồm cả Southern California Edison, phục vụ khu vực xung quanh Los Angeles, đã chôn các hệ thống truyền tải và phân phối của họ xuống lòng đất, nhưng chi phí để làm như vậy cho đến nay vượt quá chi phí liên quan đến việc cắt tỉa cây gần đường dây điện.
Cũng giống như việc tập trung duy nhất vào năng lượng xanh, các nỗ lực phòng chống cháy rừng của California tốn kém và không thực tế, với những hậu quả bi thảm. Cho dù do pháo hoa, đường dây điện, sét đánh hay đốt phá, các vụ hỏa hoạn tàn phá Los Angeles chỉ là hậu quả mới nhất của nhiều thập kỷ chính sách thiếu cân nhắc.
https://www.city-journal.org/article/la-wildfires-palisades-eaton?skip=1
NVV dịch