2025-01-24
Donald Trump là một Nhân vật vĩ đại của lịch sử
Ông biểu hiện tinh thần của thời đại
Ông biểu hiện tinh thần của thời đại
(Roger Kimball, The Telegraph, 24/1/2025)
Thomas Carlyle hẳn đã rất ấn tượng với Donald Trump. Tác giả của On Heroes, Hero-Worship, and the Heroic in History (1841) cho rằng lịch sử được thành hình xung quanh những người đàn ông vĩ đại theo cách mà các mạt sắt tạo thành các mô hình trong từ trường.
Carlyle nghĩ rằng thế kỷ thứ mười tám đã mất đi tính đàn hồi về mặt đạo đức và sự căng thẳng về mặt tinh thần. Ông đã tiên tri rằng thời đại của chính ông sẽ là lò nung của sự đổi mới, trong đó "thế giới sẽ một lần nữa trở thành ... một thế giới anh hùng".
Trong năm qua, Donald Trump đã nổi lên như một nhân vật theo trường phái Carlyle, một người hành động của lịch sử, người đã chiến thắng nghịch cảnh phi thường, đã trở thành biểu tượng của thời đại, một người đàn ông mà qua đó những tham vọng cao cả nhất của đất nước được thể hiện.
Tôi biết điều đó nghe có vẻ kỳ lạ. Một năm trước, Trump đã không còn nữa. Những người sành điệu chỉ bảo chúng ta phải nghĩ điều gì đã loại bỏ ông. Ông ấy ở đó, loạng choạng dưới hàng loạt bản cáo trạng ở ít nhất bốn khu vực pháp lý riêng biệt. Liệu ông ấy có bị phá sản, bị bỏ tù, bị ném vào thùng rác của lịch sử một cách nhục nhã không?
Bằng cách nào đó, Trump không chỉ sống sót mà còn phát triển mạnh mẽ. Ông ấy chỉ cưỡi trên con sóng đỉnh cao của Tinh thần Thời đại (Zeitgeist) hay còn giúp định nghĩa nó? Câu hỏi tương tự có thể được đặt ra cho Caesar, Napoleon, FDR hoặc Ronald Reagan.
Vẫn còn một số người lẩm bẩm yếu ớt, bóp tay mà không thể tiếp thu được thực tế về những gì Donald Trump đại diện. Ông ấy đại diện cho sự thay đổi tốt. Những kẻ than vãn chống Trump tụ tập trong phòng chờ của khoa, hội thảo DEI, hội thảo về biến đổi khí hậu của họ ở Aspen. Ở đây đó, người ta thấy những nhóm người buồn bã như Chris Mayes, Tổng chưởng lý Arizona, người đã thề sẽ chống lại chính sách nhập cư của Trump. Người ta cũng có thể thề sẽ chống lại một cơn lốc xoáy.
Ở nơi khác, trong thế giới thực, những ai đồng tâm chống Trump đang tan rã. Ngay cả Politico cũng đã tiếp thu được một chút sự thật. Một chuyên mục gần đây cho biết Trump là "một người có khả năng nhận ra những cơ hội mà hầu hết các chính trị gia không có và tạo ra những mối quan hệ bền vững, mạnh mẽ với nhiều nhóm người theo cách mà không một người đương thời nào có thể sánh kịp. Nói cách khác: Ông ấy là một sức mạnh của lịch sử".
Tựa đề của chuyên mục đó rất đáng chú ý. "Đã đến lúc phải thừa nhận: Trump là một Tổng thống vĩ đại. Ông ấy vẫn đang cố gắng trở thành một Tổng thống tốt". Lời buộc tội thường được đưa ra nhất đối với Trump là ông là một người có "tính cách xấu". Ngay cả những tuyên bố vô lý rõ ràng rằng Trump là một "kẻ phát xít" (Tướng Mark Milley được cho là đã gọi ông như vậy) hoặc "theo nghĩa đen là Hitler" cũng xuất phát từ phán đoán rằng Trump chỉ là một kẻ quá tầm thường không thể diễn tả bằng lời, một khẳng định về mặt thẩm mỹ nhanh chóng chuyển thành sự phỉ báng về mặt đạo đức.
Tôi nghĩ rằng có hai điều cần nói về vấn đề này. Đầu tiên, tôi xin chuyển sang Horace Walpole. “Không một quốc gia nào được cứu bởi những người tốt”, Walpole từng nhận xét, “bởi vì những người tốt sẽ không đi đến cùng”.
Đây chính là lúc sự hàm hồ về mặt đạo đức tiện lợi nhất xuất hiện. Giống như nhiều người khác, tôi tin rằng Donald Trump đang ở ngưỡng cửa cứu nước Mỹ. Nghĩa là, tôi tin rằng chẩn đoán của ông về các vấn đề của nước Mỹ là chính xác. Đứng đầu danh sách các vấn đề đó là cam kết làm tê liệt hệ tư tưởng thức tỉnh, di cư hàng loạt, nợ nần chồng chất và sự tự tin về văn hóa đang sụp đổ.
Tôi cũng tin rằng các giải pháp mà Trump đề xuất – được nêu rõ trong cơn sóng thần các sắc lệnh hành pháp và tuyên bố của tổng thống – có cơ hội tốt nhất để mở ra “thời đại hoàng kim mới” mà ông ta rao giảng.
Điều đó có nghĩa là tôi tin rằng Trump không phải là “người tốt” không? Không, và để giải thích lý do tại sao tôi chuyển sang Đức Hồng y Newman. Newman nói rằng một người đàn ông “có thể vĩ đại ở một khía cạnh nào đó trong tính cách của mình, nhưng lại hẹp hòi ở khía cạnh khác… Một người tốt có thể trở thành một vị vua tồi; những kẻ hoang đàng đã từng là những chính khách vĩ đại, hoặc những nhà lãnh đạo chính trị rộng lượng.”
Theo như tôi biết, chưa có ai đề xuất phong thánh cho Donald Trump. Hơn nữa, theo những cách quan trọng đối với một tổng thống, ông đã thể hiện mình là một người có phẩm chất tốt. Bất kỳ định nghĩa có ý nghĩa nào về phẩm chất tốt đều phải bao gồm một yếu tố công cụ. Nếu không, nhân vật đang được đề cập sẽ bất lực. Tôi nghĩ đây là một phần trong những gì Aristotle muốn nói khi ông nhận xét rằng “chính sự lựa chọn thiện hay ác của chúng ta quyết định tính cách của chúng ta, chứ không phải quan điểm của chúng ta về thiện hay ác”.
Về từng vấn đề – kinh tế, an ninh quốc gia, chính sách năng lượng, tự do ngôn luận, tội phạm – cuộc cách mạng “common sense” của Donald Trump hứa hẹn sẽ khôi phục lại vị thế thống trị của nước Mỹ. Cùng với những nhân vật vĩ đại khác như Elon Musk, Donald Trump báo hiệu sự trở lại đáng hoan nghênh của ý tưởng Great Man trong sự tiến hóa trong lịch sử.
https://www.telegraph.co.uk/us/comment/2025/01/24/donald-trump-is-a-great-man-of-history/
Thomas Carlyle hẳn đã rất ấn tượng với Donald Trump. Tác giả của On Heroes, Hero-Worship, and the Heroic in History (1841) cho rằng lịch sử được thành hình xung quanh những người đàn ông vĩ đại theo cách mà các mạt sắt tạo thành các mô hình trong từ trường.
Carlyle nghĩ rằng thế kỷ thứ mười tám đã mất đi tính đàn hồi về mặt đạo đức và sự căng thẳng về mặt tinh thần. Ông đã tiên tri rằng thời đại của chính ông sẽ là lò nung của sự đổi mới, trong đó "thế giới sẽ một lần nữa trở thành ... một thế giới anh hùng".
Trong năm qua, Donald Trump đã nổi lên như một nhân vật theo trường phái Carlyle, một người hành động của lịch sử, người đã chiến thắng nghịch cảnh phi thường, đã trở thành biểu tượng của thời đại, một người đàn ông mà qua đó những tham vọng cao cả nhất của đất nước được thể hiện.
Tôi biết điều đó nghe có vẻ kỳ lạ. Một năm trước, Trump đã không còn nữa. Những người sành điệu chỉ bảo chúng ta phải nghĩ điều gì đã loại bỏ ông. Ông ấy ở đó, loạng choạng dưới hàng loạt bản cáo trạng ở ít nhất bốn khu vực pháp lý riêng biệt. Liệu ông ấy có bị phá sản, bị bỏ tù, bị ném vào thùng rác của lịch sử một cách nhục nhã không?
Bằng cách nào đó, Trump không chỉ sống sót mà còn phát triển mạnh mẽ. Ông ấy chỉ cưỡi trên con sóng đỉnh cao của Tinh thần Thời đại (Zeitgeist) hay còn giúp định nghĩa nó? Câu hỏi tương tự có thể được đặt ra cho Caesar, Napoleon, FDR hoặc Ronald Reagan.
Vẫn còn một số người lẩm bẩm yếu ớt, bóp tay mà không thể tiếp thu được thực tế về những gì Donald Trump đại diện. Ông ấy đại diện cho sự thay đổi tốt. Những kẻ than vãn chống Trump tụ tập trong phòng chờ của khoa, hội thảo DEI, hội thảo về biến đổi khí hậu của họ ở Aspen. Ở đây đó, người ta thấy những nhóm người buồn bã như Chris Mayes, Tổng chưởng lý Arizona, người đã thề sẽ chống lại chính sách nhập cư của Trump. Người ta cũng có thể thề sẽ chống lại một cơn lốc xoáy.
Ở nơi khác, trong thế giới thực, những ai đồng tâm chống Trump đang tan rã. Ngay cả Politico cũng đã tiếp thu được một chút sự thật. Một chuyên mục gần đây cho biết Trump là "một người có khả năng nhận ra những cơ hội mà hầu hết các chính trị gia không có và tạo ra những mối quan hệ bền vững, mạnh mẽ với nhiều nhóm người theo cách mà không một người đương thời nào có thể sánh kịp. Nói cách khác: Ông ấy là một sức mạnh của lịch sử".
Tựa đề của chuyên mục đó rất đáng chú ý. "Đã đến lúc phải thừa nhận: Trump là một Tổng thống vĩ đại. Ông ấy vẫn đang cố gắng trở thành một Tổng thống tốt". Lời buộc tội thường được đưa ra nhất đối với Trump là ông là một người có "tính cách xấu". Ngay cả những tuyên bố vô lý rõ ràng rằng Trump là một "kẻ phát xít" (Tướng Mark Milley được cho là đã gọi ông như vậy) hoặc "theo nghĩa đen là Hitler" cũng xuất phát từ phán đoán rằng Trump chỉ là một kẻ quá tầm thường không thể diễn tả bằng lời, một khẳng định về mặt thẩm mỹ nhanh chóng chuyển thành sự phỉ báng về mặt đạo đức.
Tôi nghĩ rằng có hai điều cần nói về vấn đề này. Đầu tiên, tôi xin chuyển sang Horace Walpole. “Không một quốc gia nào được cứu bởi những người tốt”, Walpole từng nhận xét, “bởi vì những người tốt sẽ không đi đến cùng”.
Đây chính là lúc sự hàm hồ về mặt đạo đức tiện lợi nhất xuất hiện. Giống như nhiều người khác, tôi tin rằng Donald Trump đang ở ngưỡng cửa cứu nước Mỹ. Nghĩa là, tôi tin rằng chẩn đoán của ông về các vấn đề của nước Mỹ là chính xác. Đứng đầu danh sách các vấn đề đó là cam kết làm tê liệt hệ tư tưởng thức tỉnh, di cư hàng loạt, nợ nần chồng chất và sự tự tin về văn hóa đang sụp đổ.
Tôi cũng tin rằng các giải pháp mà Trump đề xuất – được nêu rõ trong cơn sóng thần các sắc lệnh hành pháp và tuyên bố của tổng thống – có cơ hội tốt nhất để mở ra “thời đại hoàng kim mới” mà ông ta rao giảng.
Điều đó có nghĩa là tôi tin rằng Trump không phải là “người tốt” không? Không, và để giải thích lý do tại sao tôi chuyển sang Đức Hồng y Newman. Newman nói rằng một người đàn ông “có thể vĩ đại ở một khía cạnh nào đó trong tính cách của mình, nhưng lại hẹp hòi ở khía cạnh khác… Một người tốt có thể trở thành một vị vua tồi; những kẻ hoang đàng đã từng là những chính khách vĩ đại, hoặc những nhà lãnh đạo chính trị rộng lượng.”
Theo như tôi biết, chưa có ai đề xuất phong thánh cho Donald Trump. Hơn nữa, theo những cách quan trọng đối với một tổng thống, ông đã thể hiện mình là một người có phẩm chất tốt. Bất kỳ định nghĩa có ý nghĩa nào về phẩm chất tốt đều phải bao gồm một yếu tố công cụ. Nếu không, nhân vật đang được đề cập sẽ bất lực. Tôi nghĩ đây là một phần trong những gì Aristotle muốn nói khi ông nhận xét rằng “chính sự lựa chọn thiện hay ác của chúng ta quyết định tính cách của chúng ta, chứ không phải quan điểm của chúng ta về thiện hay ác”.
Về từng vấn đề – kinh tế, an ninh quốc gia, chính sách năng lượng, tự do ngôn luận, tội phạm – cuộc cách mạng “common sense” của Donald Trump hứa hẹn sẽ khôi phục lại vị thế thống trị của nước Mỹ. Cùng với những nhân vật vĩ đại khác như Elon Musk, Donald Trump báo hiệu sự trở lại đáng hoan nghênh của ý tưởng Great Man trong sự tiến hóa trong lịch sử.
https://www.telegraph.co.uk/us/comment/2025/01/24/donald-trump-is-a-great-man-of-history/
NVV dịch
