2025-01-27
Bản cáo trạng của Biden
Bài phát biểu chia tay mạnh mẽ bất ngờ của cựu tổng thống đã lên án chính chế độ đầu sỏ mà ông đã trao quyền.
(Jeet Heer, The Nation, 27/1/2025)
Joe Biden bất ngờ để dành điều tốt nhất cho phần cuối. Không ai từng khen cựu tổng thống là một nhà hùng biện xuất sắc. Trong hai năm cuối tại nhiệm, ông ngày càng ngập ngừng và bối rối trong các bài phát biểu trước công chúng. Nhưng vào ngày 15 tháng 1, chưa đầy một tuần trước khi người kế nhiệm tuyên thệ nhậm chức, Biden đã có một bài phát biểu chia tay xuất sắc - bài phát biểu mà những người theo chủ nghĩa tiến bộ và tự do nên đặc biệt hoan nghênh.
Phần đầu của bài phát biểu được dành để bày tỏ cam kết sâu sắc của Biden đối với nền dân chủ và chủ nghĩa đa nguyên của Hoa Kỳ. Ông cũng nêu bật những thành tựu của chính quyền mình, nhấn mạnh vào việc xây dựng lại nền kinh tế. Sự khoe khoang này là dễ hiểu: Mặc dù có nhiều điều đáng chỉ trích trong hồ sơ của Biden, nhưng ông đã đưa ra khoản chi tiêu công lớn nhất cho chính sách xã hội trong nhiều thế hệ và đầu tư rất nhiều tiền vào việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Khi Trump trở lại Tòa Bạch Ốc, Biden đã thực hiện một nghĩa vụ cần thiết bằng cách tôn vinh tầm nhìn kinh tế tiến bộ vừa là giải pháp thay thế cho chủ nghĩa Trump vừa là bệ phóng cho các chính quyền Dân chủ trong tương lai.
Nhưng nội dung thực sự trong bài phát biểu của Biden không phải từ danh sách dài những thành tựu của ông mà là điềm báo đen tối của ông về những mối đe dọa đối với nền dân chủ Hoa Kỳ. Biden cảnh báo: “Hôm nay, một chế độ đầu sỏ đang hình thành ở Hoa Kỳ với sự giàu có, quyền lực và ảnh hưởng cực lớn, thực sự đe dọa toàn bộ nền dân chủ của chúng ta, các quyền cơ bản và quyền tự do của chúng ta và cơ hội công bằng cho mọi người để tiến lên. Chúng ta thấy hậu quả trên khắp nước Mỹ.”
Biden so sánh chế độ đầu sỏ này với những tên cướp của thế kỷ 19. Những tên cướp đó cuối cùng đã gây ra phản ứng của công chúng dẫn đến việc phá vỡ lòng tin và đánh thuế lũy tiến.
Để chỉ rõ bản chất của chế độ đầu sỏ này, Biden đã trích dẫn một trong những bài phát biểu từ biệt nổi tiếng nhất, lời cảnh báo năm 1961 của Dwight Eisenhower về "mối nguy hiểm của tổ hợp công nghiệp-quân sự". Trích dẫn Eisenhower, Biden đã nêu lên nỗi ám ảnh về "sự trỗi dậy thảm khốc của quyền lực không đúng chỗ". Biden khuyên rằng mối quan tâm mới là "sự trỗi dậy tiềm tàng của một tổ hợp công nghiệp-công nghệ có thể gây ra mối nguy hiểm thực sự cho đất nước chúng ta". Nhờ có các ông trùm công nghệ, "người Mỹ đang bị chôn vùi dưới một trận tuyết lở thông tin thiếu sót và thông tin sai lệch cho phép lạm dụng quyền lực".
Biden cũng nhấn mạnh rằng "mối đe dọa hiện hữu của biến đổi khí hậu chưa bao giờ rõ ràng hơn thế. Hãy nhìn khắp đất nước, từ California đến Bắc Carolina".
Đây đều là những lời khôn ngoan - những lời mà đảng Dân chủ nên lắng nghe khi họ xây dựng lại đảng đã tan vỡ của mình. Tuy nhiên, bài phát biểu của Biden lại mang tính hai mặt, không chỉ là đòn phủ đầu chống lại những hành vi lạm dụng sắp tới của chính quyền Trump mà còn là lời khiển trách đối với hồ sơ của chính Biden nếu chúng ta thành thật.
Khi cảnh báo về chế độ đầu sỏ, Biden có vẻ như đã đột nhiên từ bỏ danh tính lâu đời của mình là một người trung dung nhu nhược và bị ám ảnh bởi tinh thần của Bernie Sanders. Thật vậy, bản thân Thượng nghị sĩ Vermont dường như cũng nhận thức được sự thật này. Ngày hôm sau, Sanders đã thẩm vấn tỷ phú Scott Bessen, người được Trump đề cử làm bộ trưởng tài chính, và trích dẫn lời cảnh báo của Biden về chế độ đầu sỏ. Bessen chua chát lưu ý rằng Biden đã trao Huân chương Tự do của Tổng thống "cho hai người đủ tiêu chuẩn là đầu sỏ".
Than ôi, Bessen đã nói đúng. Trên thực tế, Biden đã trao tặng danh hiệu dân sự cao nhất của quốc gia cho hai tỷ phú, George Soros và David Rubenstein, cả hai đều là ví dụ về sức mạnh quá lớn của đồng tiền trong nền dân chủ Hoa Kỳ. Giải thưởng dành cho Rubenstein đặc biệt nghiêm trọng, vì ông ta là một nhà tư bản thân hữu đã xây dựng được khối tài sản của mình nhờ vào mối quan hệ chặt chẽ với các quan chức chính phủ.
Để diễn đạt lại lời đáp trả của Bessen: Nếu bạn nói, bạn phải hành động. Bạn không thể nói như Bernie Sanders nếu bạn thực sự là Joe Biden - "thượng nghị sĩ của MBNA" đã luôn thân thiện với giới tài phiệt trong suốt cuộc đời mình. Khi nói chuyện với các nhà tài trợ giàu có vào năm 2019, ứng cử viên Biden khi đó đã trấn an họ rằng ông không có kế hoạch tăng thuế lớn. Dưới thời ông, "mức sống của không ai sẽ thay đổi, không có gì thay đổi cơ bản". Nói cách khác, Biden chưa bao giờ là mối đe dọa đối với chế độ đầu sỏ.
Mâu thuẫn tương tự giữa lời nói và hành động cũng áp dụng cho sự thận trọng của Biden về "tổ hợp công nghiệp công nghệ". Trong bài phát biểu tại Bộ Ngoại giao cùng ngày với bài phát biểu từ biệt, Biden đã khoe khoang về tất cả các khoản chi tiêu mới cho công nghệ quân sự do chính quyền của ông thực hiện như một phần của chương trình chủ nghĩa Keynes quân sự. Biden đã khoe khoang:
- Chúng ta đã tăng cường sức mạnh quân sự của mình, thực hiện khoản đầu tư đáng kể nhất vào Cơ sở công nghiệp quốc phòng trong nhiều thập kỷ.
- Chúng ta đã tăng cường sức mạnh công nghệ, dẫn đầu về trí tuệ nhân tạo và các công nghệ khác trong tương lai….
- Chúng ta cũng đã tăng cường đáng kể cơ sở công nghiệp quốc phòng, đầu tư gần 1,3 nghìn tỷ đô la vào mua sắm, nghiên cứu và phát triển. Tính theo đô la thực tế, con số này lớn hơn số tiền mà nước Mỹ đã đầu tư trong bất kỳ giai đoạn bốn năm nào trong Chiến tranh Lạnh.
Nếu "tổ hợp công nghiệp công nghệ" là một biểu hiện mới của tổ hợp công nghiệp quân sự, thì Biden đã tăng cường đáng kể quyền kiểm soát của tổ hợp này đối với nền kinh tế và chính trị của chúng ta. Chính nguồn tài trợ công đang khiến các ông trùm công nghệ như Elon Musk (người có hàng tỷ đô la trong các hợp đồng của chính phủ) trở nên mạnh mẽ hơn. Một lần nữa, Biden là kiến trúc sư của chính chế độ đầu sỏ mà ông ta chỉ trích.
https://www.thenation.com/article/society/biden-farewell-address-oligarchy/
NVV