2025-01-21
Trump ra hiệu về một chính sách đối ngoại đầy tham vọng trong bài phát biểu nhậm chức
Tổng thống mới của Hoa Kỳ tin vào sự công bằng và cho biết việc điều hành Kênh đào Panama rất bất công.
(Micheal Evans, The Spectator, 21/1/2025)
Mặc dù bài phát biểu nhậm chức "Thời đại hoàng kim" đầy uy lực của Tổng thống Trump không đề cập đến các mục tiêu chính sách đối ngoại, ông vẫn có thể đưa ra tham vọng của mình đối với kênh đào. Ông muốn kênh đào này trở lại quyền kiểm soát của Hoa Kỳ, một phần vì ông phàn nàn rằng các tàu chở hàng của Hoa Kỳ đang phải trả giá quá cao khi sử dụng kênh đào này. Ông cũng lo ngại về sự xâm lấn của Trung Quốc ở mỗi đầu kênh đào.
Các bài phát biểu nhậm chức thường không được coi là cơ hội để vạch ra kế hoạch chi tiết nhằm đánh bại kẻ thù của Hoa Kỳ hoặc ám chỉ đến các tham vọng lãnh thổ tiềm tàng bên ngoài bờ biển Hoa Kỳ.
Tổng thống Joe Biden trong bài phát biểu nhậm chức vào tháng 1 năm 2021 đã hứa sẽ bảo vệ nước Mỹ nhưng trọng tâm trong bài phát biểu của ông là về nhu cầu bảo vệ nền dân chủ và nuôi dưỡng tâm hồn của nước Mỹ và người dân Mỹ.
Tổng thống Barack Obama trong bài phát biểu nhậm chức đầu tiên của mình đã nói về sự thay đổi, hy vọng và nghĩa vụ tiếp tục những gì mà những người tiên phong của quốc gia đã bắt đầu. Tổng thống George W. Bush thì tập trung vào khát vọng tự do và dân chủ trên toàn thế giới.
Tuy nhiên, Trump đã báo hiệu một chính sách đối ngoại đầy tham vọng trong bốn năm tiếp theo. Ông đã làm như vậy một cách tinh tế và gián tiếp khi ám chỉ gián tiếp đến các cuộc xung đột trên thế giới, nhưng lại táo bạo hơn khi nói đến Kênh đào Panama. Rõ ràng đây là ưu tiên hàng đầu của ông.
Ông cho biết Kênh đào Panama được xây dựng với chi phí chưa từng có của Hoa Kỳ với 38.000 sinh mạng đã "dại dột trao cho đất nước Panama".
Tuyến đường thủy nối liền vùng Caribe với Thái Bình Dương đã được cố Tổng thống Jimmy Carter trao lại cho chính phủ Panama vào năm 1979, mặc dù Hoa Kỳ vẫn được hưởng quyền kiểm soát theo hình thức đối tác chung cho đến năm 1999.
Trung Quốc không tham gia kiểm soát Kênh đào Panama, nhưng một công ty con của một công ty có trụ sở tại Hồng Kông đang điều hành hai cảng Balboa và Cristobal ở mỗi đầu của tuyến đường thủy này; và có rất nhiều dự án đầu tư khác của Trung Quốc dọc theo kênh đào.
"Chúng tôi đã bị đối xử rất tệ từ món quà ngu ngốc này, món quà không bao giờ nên được trao tặng. Và lời hứa của Panama với chúng tôi đã bị phá vỡ. Mục đích của thỏa thuận và tinh thần của hiệp ước của chúng tôi đã bị vi phạm hoàn toàn", Trump nói.
"Các tàu của Hoa Kỳ đang bị tính phí quá cao và không được đối xử công bằng dưới bất kỳ hình thức nào. Và điều đó bao gồm cả Hải quân Hoa Kỳ. Và trên hết, Trung Quốc đang điều hành Kênh đào Panama và chúng tôi không trao nó cho Trung Quốc, chúng tôi đã trao nó cho Panama", Trump nói.
Hoa Kỳ là bên sử dụng chính của kênh đào này. Theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế có trụ sở tại Washington, 66% phần trăm lưu lượng hàng hóa đi qua kênh đào bắt đầu hoặc kết thúc hành trình của mình tại một cảng của Hoa Kỳ.
Tùy thuộc vào kích thước, loại và khối lượng hàng hóa, các tàu thương mại của Hoa Kỳ phải chịu mức phí từ 300.000 đến 1 triệu đô la.
Panama đã tuyên bố kênh đào sẽ vẫn nằm trong tay Panama và đã bác bỏ các mối đe dọa của Trump. Nhưng thông điệp của Tổng thống thứ 47 gửi đến Panama không thể rõ ràng hơn.
"Chúng tôi sẽ lấy lại nó", ông nói.
Trump không đề cập đến Nga hay Trung Quốc, Iran hay Triều Tiên và những thách thức mà họ đặt ra cho Hoa Kỳ. Đây không phải là bài phát biểu "trục ma quỷ", giống như bài phát biểu của George W. Bush trong bài phát biểu nổi tiếng về Tình hình Liên bang trước Quốc hội vào ngày 29 tháng 1 năm 2002, ám chỉ đến Triều Tiên, Iran và Iraq.
Tuy nhiên, nhìn chung vào tương lai, Trump đã hứa: "Giống như năm 2017 [nhiệm kỳ đầu tiên của ông với tư cách là tổng thống], chúng ta sẽ lại xây dựng quân đội mạnh nhất mà thế giới từng thấy. Chúng ta sẽ đo lường thành công của mình không chỉ bằng những trận chiến chúng ta thắng mà còn bằng những cuộc chiến chúng ta chấm dứt, và có lẽ quan trọng nhất là những cuộc chiến chúng ta không bao giờ tham gia.”
Trump không bao giờ thích việc Biden tập hợp các đồng minh tham gia vào liên minh do Hoa Kỳ lãnh đạo, liên minh này chi hàng tỷ đô la cho vũ khí và đạn dược để giúp Ukraine tự vệ trước cuộc xâm lược của Nga. Ông đã cam kết sẽ chấm dứt chiến tranh để ngăn chặn làn sóng tử vong và hủy diệt.
“Di sản đáng tự hào nhất của tôi,” Trump nói, “sẽ là di sản của một người gìn giữ hòa bình và thống nhất.”
Ông không thể không nhắc nhở mọi người một cách gián tiếp về vai trò mà ông và Steven Witkoff, đặc phái viên của ông, đã đóng góp trong việc cuối cùng làm trung gian cho thỏa thuận ngừng bắn và thả con tin ở Gaza được kích hoạt một ngày trước khi ông trở thành tổng thống.
Tài liệu tham khảo gần nhất của ông về Trung Quốc là lời cảnh báo rằng ông sẽ bắt đầu cải tổ hệ thống thương mại của Hoa Kỳ “để bảo vệ người lao động và gia đình người Mỹ. Thay vì đánh thuế công dân của chúng ta để làm giàu cho các quốc gia khác, chúng ta sẽ đánh thuế và đánh thuế các nước ngoài để làm giàu cho công dân của chúng ta.”
Không có đề cập nào đến người dân Greenland. Nhưng, xét theo việc Trump liên tục nhắc đến mong muốn mua lại hòn đảo tự trị giàu khoáng sản của Đan Mạch vì lợi ích an ninh quốc gia của Hoa Kỳ, thì thời điểm của họ sẽ đến.
https://thespectator.com/topic/trump-signal-ambitious-foreign-policy-inauguration-speech/
NVV dịch
