2025-01-24
Trump Đúng Về Quyền Công Dân Theo Nơi Sinh
Trump không viết lại Tu chính án thứ 14; ông đang áp dụng đúng luật, dựa trên ngôn ngữ rõ ràng của nó và tiền lệ hiện hành của Tòa án Tối cao.
(Matthew Raymer, The Federalist, 24/1/2025)
Nếu bạn thắc mắc đảng Dân chủ sẽ mất bao lâu để kiện chính quyền Trump, chúng tôi có câu trả lời. Khi mực còn chưa kịp khô, mười tám tổng chưởng lý tiểu bang của đảng Dân chủ, bốn tổng chưởng lý tiểu bang khác của đảng Dân chủ và một nhóm các nhóm bên ngoài do Liên đoàn Tự do Dân sự Hoa Kỳ đứng đầu đã đệ đơn kiện lên tòa liên bang về lệnh hành pháp của Tổng thống Donald Trump chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh đối với con cái của những người nhập cư bất hợp pháp. Lập luận của họ rằng Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã phán quyết rằng Tu chính án thứ 14 đảm bảo quyền công dân theo nơi sinh cho hầu như bất kỳ ai sinh ra ở đây, là hoàn toàn sai về mặt pháp lý. Tòa án nên tận dụng cơ hội này để làm đúng.
Tu chính án thứ 14 — được phê chuẩn sau Nội chiến và đảm bảo rằng những nô lệ cũ là công dân Hoa Kỳ — quy định rằng “tất cả những người sinh ra hoặc nhập tịch tại Hoa Kỳ và chịu sự quản lý của Hoa Kỳ đều là công dân của Hoa Kỳ và của Tiểu bang nơi họ cư trú”. Nguyên đơn tập trung vào phần đầu tiên, nhưng hầu như không để ý đến phần thứ hai, lập luận rằng, với một số ít trường hợp ngoại lệ (chẳng hạn như con cái của các nhà ngoại giao nước ngoài tại Hoa Kỳ), bất kỳ ai sinh ra tại Hoa Kỳ đều “chịu sự quản lý của Hoa Kỳ”, chỉ vì họ ở trong biên giới của Hoa Kỳ.
Họ làm điều này bằng cách dựa gần như hoàn toàn vào vụ án United States v. Wong Kim Ark, một ý kiến của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ năm 1898 mà nguyên đơn đã hoàn toàn sai lầm. Trong vụ Wong, tòa án đã phán quyết rằng một người đàn ông sinh ra ở San Francisco với cha mẹ là người nhập cư Trung Quốc là công dân Hoa Kỳ theo Tu chính án thứ 14. Bỏ qua một số sự kiện quan trọng, nguyên đơn lập luận rằng điều này có nghĩa là tất cả trẻ em sinh ra ở Hoa Kỳ của tất cả cha mẹ là người nhập cư, với những trường hợp ngoại lệ rất hiếm đã đề cập ở trên, đều tự động là công dân Hoa Kỳ. Tuy nhiên, ngay cả khi đọc lướt qua ý kiến này, cũng thấy rằng Tòa án Tối cao không phán quyết điều gì như vậy.
Wong sinh ra ở California và sống cả cuộc đời ở Hoa Kỳ, cho đến khi anh thực hiện hai chuyến đi đến Trung Quốc để thăm gia đình khi trưởng thành. Lần đầu tiên anh trở về Hoa Kỳ, anh được hải quan chấp nhận là công dân Hoa Kỳ. Vài năm sau, sau khi đến thăm Trung Quốc lần thứ hai, anh bị từ chối nhập cảnh trở lại sau khi một viên chức hải quan kết luận rằng anh không phải là công dân, vì cha mẹ anh không phải là công dân Hoa Kỳ khi anh sinh ra ở đây.
SCOTUS đứng về phía Wong, nhưng vì một lý do rất quan trọng mà nguyên đơn không đề cập đến: cha mẹ của Wong là những người nhập cư hợp pháp vào Hoa Kỳ. Do đó, toàn bộ nền tảng cho lập luận của nguyên đơn — rằng SCOTUS đã duy trì quyền công dân theo nơi sinh cho con cái của những người nhập cư bất hợp pháp theo quyết định này — do đó hoàn toàn và rõ ràng là sai.
Khi đưa ra ý kiến của mình, SCOTUS đã đi sâu vào ý nghĩa của cụm từ “chủ thể thuộc thẩm quyền ở đó”. Những gì họ tìm thấy, khi truy ngược lại hàng trăm năm qua luật chung của Anh, là cụm từ này bắt nguồn từ mối quan hệ “trung thành và bảo vệ” giữa cá nhân và quốc vương (theo lịch sử là một vị vua, nhưng ở đây là quốc gia). Trẻ em “sinh ra trong sự trung thành”, và do đó là công dân có quyền được “bảo vệ” khi sinh ra, bao gồm trẻ em sinh ra từ thần dân của nhà vua, cũng như trẻ em sinh ra từ “người nước ngoài trong tình hữu nghị” — tức là người nước ngoài hợp pháp “có nơi cư trú” ở đó với sự đồng ý của nhà vua. Đáng chú ý, tòa án nhận thấy rằng điều này không mở rộng đến con cái của người nước ngoài trong “cuộc chiếm đóng thù địch một phần lãnh thổ của chúng tôi”.
Sự đồng ý là từ ngữ then chốt. Trong phán quyết có lợi cho Wong, Tòa án Tối cao đã nêu rõ rằng Hoa Kỳ có tiếng nói trong việc ai là đối tượng chịu sự quản lý của mình, lưu ý rằng những người không phải công dân như cha mẹ của Wong “có quyền được bảo vệ và phải trung thành với Hoa Kỳ miễn là họ được Hoa Kỳ cho phép cư trú tại đây ” (được nhấn mạnh thêm). Trong trường hợp của Wong, điều này có nghĩa là Tu chính án thứ 14 đã cấp cho anh ta quyền công dân vì anh ta: (1) sinh ra tại Hoa Kỳ; và (2) chịu sự quản lý của Hoa Kỳ, do thực tế là cha mẹ anh ta là những người nhập cư hợp pháp được Hoa Kỳ cho phép cư trú tại đây vào thời điểm anh ta sinh ra.
Ngược lại rõ ràng và dễ phân biệt, trẻ em sinh ra từ những người nhập cư bất hợp pháp không “thuộc thẩm quyền” của Hoa Kỳ và do đó không được hưởng quyền công dân theo quyền khai sinh theo Tu chính án thứ 14, vì lý do đơn giản là Hoa Kỳ không cho phép chúng ở đây. Nói cách khác, mối quan hệ này không phải là mối quan hệ qua lại.
Một câu hỏi khó hơn là liệu Tu chính án thứ 14 có cấp quyền công dân theo nơi sinh cho trẻ em sinh ra từ người nước ngoài ở đây một cách hợp pháp nhưng trên cơ sở tạm thời, chẳng hạn như khách du lịch hoặc cá nhân có thị thực lao động hay không. Wong Kim Ark không đề cập rõ ràng đến vấn đề này, nhưng có lưu ý rằng cha mẹ của Wong đã "cư trú" (domiciled) tại Hoa Kỳ và kết luận rằng "mọi công dân hoặc đối tượng của một quốc gia khác, trong khi cư trú ở đây, đều nằm trong sự trung thành và bảo vệ, và do đó phải tuân theo quyền tài phán của Hoa Kỳ" (được nhấn mạnh thêm). Việc nhắc lại cụm từ "domicile", nghĩa là một tiểu bang thường trú hợp pháp, cho thấy rằng quyền công dân theo nơi sinh tối thiểu đòi hỏi phải có ý định sống hợp pháp và lâu dài tại Hoa Kỳ, ngay cả khi ý định đó sau này thay đổi.
Trong vụ kiện của mình, 18 Tổng chưởng lý tiểu bang Dân chủ tuyên bố rằng tổng thống “không có thẩm quyền để viết lại hoặc hủy bỏ một tu chính án hiến pháp hoặc luật lệ đã được ban hành hợp lệ”. (Họ đã ở đâu vào một tuần trước, khi Tổng thống Biden cố gắng phê chuẩn Tu chính án thứ 28 mới bằng sắc lệnh cá nhân?) Nhưng Trump không viết lại Tu chính án thứ 14; ông đang áp dụng luật như hiện tại, dựa trên ngôn ngữ rõ ràng của nó và tiền lệ hiện có của Tòa án Tối cao. Ít nhất, điều đó không nên gây tranh cãi.
https://thefederalist.com/2025/01/24/trump-is-right-about-birthright-citizenship/
Trump không viết lại Tu chính án thứ 14; ông đang áp dụng đúng luật, dựa trên ngôn ngữ rõ ràng của nó và tiền lệ hiện hành của Tòa án Tối cao.
(Matthew Raymer, The Federalist, 24/1/2025)
Nếu bạn thắc mắc đảng Dân chủ sẽ mất bao lâu để kiện chính quyền Trump, chúng tôi có câu trả lời. Khi mực còn chưa kịp khô, mười tám tổng chưởng lý tiểu bang của đảng Dân chủ, bốn tổng chưởng lý tiểu bang khác của đảng Dân chủ và một nhóm các nhóm bên ngoài do Liên đoàn Tự do Dân sự Hoa Kỳ đứng đầu đã đệ đơn kiện lên tòa liên bang về lệnh hành pháp của Tổng thống Donald Trump chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh đối với con cái của những người nhập cư bất hợp pháp. Lập luận của họ rằng Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã phán quyết rằng Tu chính án thứ 14 đảm bảo quyền công dân theo nơi sinh cho hầu như bất kỳ ai sinh ra ở đây, là hoàn toàn sai về mặt pháp lý. Tòa án nên tận dụng cơ hội này để làm đúng.
Tu chính án thứ 14 — được phê chuẩn sau Nội chiến và đảm bảo rằng những nô lệ cũ là công dân Hoa Kỳ — quy định rằng “tất cả những người sinh ra hoặc nhập tịch tại Hoa Kỳ và chịu sự quản lý của Hoa Kỳ đều là công dân của Hoa Kỳ và của Tiểu bang nơi họ cư trú”. Nguyên đơn tập trung vào phần đầu tiên, nhưng hầu như không để ý đến phần thứ hai, lập luận rằng, với một số ít trường hợp ngoại lệ (chẳng hạn như con cái của các nhà ngoại giao nước ngoài tại Hoa Kỳ), bất kỳ ai sinh ra tại Hoa Kỳ đều “chịu sự quản lý của Hoa Kỳ”, chỉ vì họ ở trong biên giới của Hoa Kỳ.
Họ làm điều này bằng cách dựa gần như hoàn toàn vào vụ án United States v. Wong Kim Ark, một ý kiến của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ năm 1898 mà nguyên đơn đã hoàn toàn sai lầm. Trong vụ Wong, tòa án đã phán quyết rằng một người đàn ông sinh ra ở San Francisco với cha mẹ là người nhập cư Trung Quốc là công dân Hoa Kỳ theo Tu chính án thứ 14. Bỏ qua một số sự kiện quan trọng, nguyên đơn lập luận rằng điều này có nghĩa là tất cả trẻ em sinh ra ở Hoa Kỳ của tất cả cha mẹ là người nhập cư, với những trường hợp ngoại lệ rất hiếm đã đề cập ở trên, đều tự động là công dân Hoa Kỳ. Tuy nhiên, ngay cả khi đọc lướt qua ý kiến này, cũng thấy rằng Tòa án Tối cao không phán quyết điều gì như vậy.
Wong sinh ra ở California và sống cả cuộc đời ở Hoa Kỳ, cho đến khi anh thực hiện hai chuyến đi đến Trung Quốc để thăm gia đình khi trưởng thành. Lần đầu tiên anh trở về Hoa Kỳ, anh được hải quan chấp nhận là công dân Hoa Kỳ. Vài năm sau, sau khi đến thăm Trung Quốc lần thứ hai, anh bị từ chối nhập cảnh trở lại sau khi một viên chức hải quan kết luận rằng anh không phải là công dân, vì cha mẹ anh không phải là công dân Hoa Kỳ khi anh sinh ra ở đây.
SCOTUS đứng về phía Wong, nhưng vì một lý do rất quan trọng mà nguyên đơn không đề cập đến: cha mẹ của Wong là những người nhập cư hợp pháp vào Hoa Kỳ. Do đó, toàn bộ nền tảng cho lập luận của nguyên đơn — rằng SCOTUS đã duy trì quyền công dân theo nơi sinh cho con cái của những người nhập cư bất hợp pháp theo quyết định này — do đó hoàn toàn và rõ ràng là sai.
Khi đưa ra ý kiến của mình, SCOTUS đã đi sâu vào ý nghĩa của cụm từ “chủ thể thuộc thẩm quyền ở đó”. Những gì họ tìm thấy, khi truy ngược lại hàng trăm năm qua luật chung của Anh, là cụm từ này bắt nguồn từ mối quan hệ “trung thành và bảo vệ” giữa cá nhân và quốc vương (theo lịch sử là một vị vua, nhưng ở đây là quốc gia). Trẻ em “sinh ra trong sự trung thành”, và do đó là công dân có quyền được “bảo vệ” khi sinh ra, bao gồm trẻ em sinh ra từ thần dân của nhà vua, cũng như trẻ em sinh ra từ “người nước ngoài trong tình hữu nghị” — tức là người nước ngoài hợp pháp “có nơi cư trú” ở đó với sự đồng ý của nhà vua. Đáng chú ý, tòa án nhận thấy rằng điều này không mở rộng đến con cái của người nước ngoài trong “cuộc chiếm đóng thù địch một phần lãnh thổ của chúng tôi”.
Sự đồng ý là từ ngữ then chốt. Trong phán quyết có lợi cho Wong, Tòa án Tối cao đã nêu rõ rằng Hoa Kỳ có tiếng nói trong việc ai là đối tượng chịu sự quản lý của mình, lưu ý rằng những người không phải công dân như cha mẹ của Wong “có quyền được bảo vệ và phải trung thành với Hoa Kỳ miễn là họ được Hoa Kỳ cho phép cư trú tại đây ” (được nhấn mạnh thêm). Trong trường hợp của Wong, điều này có nghĩa là Tu chính án thứ 14 đã cấp cho anh ta quyền công dân vì anh ta: (1) sinh ra tại Hoa Kỳ; và (2) chịu sự quản lý của Hoa Kỳ, do thực tế là cha mẹ anh ta là những người nhập cư hợp pháp được Hoa Kỳ cho phép cư trú tại đây vào thời điểm anh ta sinh ra.
Ngược lại rõ ràng và dễ phân biệt, trẻ em sinh ra từ những người nhập cư bất hợp pháp không “thuộc thẩm quyền” của Hoa Kỳ và do đó không được hưởng quyền công dân theo quyền khai sinh theo Tu chính án thứ 14, vì lý do đơn giản là Hoa Kỳ không cho phép chúng ở đây. Nói cách khác, mối quan hệ này không phải là mối quan hệ qua lại.
Một câu hỏi khó hơn là liệu Tu chính án thứ 14 có cấp quyền công dân theo nơi sinh cho trẻ em sinh ra từ người nước ngoài ở đây một cách hợp pháp nhưng trên cơ sở tạm thời, chẳng hạn như khách du lịch hoặc cá nhân có thị thực lao động hay không. Wong Kim Ark không đề cập rõ ràng đến vấn đề này, nhưng có lưu ý rằng cha mẹ của Wong đã "cư trú" (domiciled) tại Hoa Kỳ và kết luận rằng "mọi công dân hoặc đối tượng của một quốc gia khác, trong khi cư trú ở đây, đều nằm trong sự trung thành và bảo vệ, và do đó phải tuân theo quyền tài phán của Hoa Kỳ" (được nhấn mạnh thêm). Việc nhắc lại cụm từ "domicile", nghĩa là một tiểu bang thường trú hợp pháp, cho thấy rằng quyền công dân theo nơi sinh tối thiểu đòi hỏi phải có ý định sống hợp pháp và lâu dài tại Hoa Kỳ, ngay cả khi ý định đó sau này thay đổi.
Trong vụ kiện của mình, 18 Tổng chưởng lý tiểu bang Dân chủ tuyên bố rằng tổng thống “không có thẩm quyền để viết lại hoặc hủy bỏ một tu chính án hiến pháp hoặc luật lệ đã được ban hành hợp lệ”. (Họ đã ở đâu vào một tuần trước, khi Tổng thống Biden cố gắng phê chuẩn Tu chính án thứ 28 mới bằng sắc lệnh cá nhân?) Nhưng Trump không viết lại Tu chính án thứ 14; ông đang áp dụng luật như hiện tại, dựa trên ngôn ngữ rõ ràng của nó và tiền lệ hiện có của Tòa án Tối cao. Ít nhất, điều đó không nên gây tranh cãi.
https://thefederalist.com/2025/01/24/trump-is-right-about-birthright-citizenship/
NVV dịch
