2025-01-12
Trump có thể phá vỡ Bitcoin như thế nào
(John Mac Ghlionn, The Hill, 12/1/2025)
Khi Donald Trump chuẩn bị cho nhiệm kỳ thứ hai của mình, với lễ nhậm chức chỉ còn chưa đầy hai tuần nữa, thế giới tiền điện tử đang xôn xao. Giá Bitcoin đã tăng vọt sau những lời hứa táo bạo của ông — biến Hoa Kỳ thành trung tâm toàn cầu cho sự đổi mới tiền điện tử và sử dụng quyền hành pháp để ủng hộ việc áp dụng tiền điện tử. Trên bề mặt, điều này có vẻ giống như một giấc mơ trở thành hiện thực đối với những người theo chủ nghĩa tối đa hóa Bitcoin và những người đam mê tiền điện tử. Nhưng tôi cho rằng, mối tình của Trump với Bitcoin không phải là chiến thắng của tài chính phi tập trung đối với giới cầm quyền; mà là giới cầm quyền đang siết chặt quyền kiểm soát của mình đối với tài chính phi tập trung.
Con ngựa thành Troy của việc áp dụng thể chế
Bitcoin ra đời sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 như một thách thức trực tiếp đối với quyền lực tập trung và một hệ thống tài chính ưu tiên số ít người hơn số đông. Người sáng tạo ẩn danh của nó, Satoshi Nakamoto, đã hình dung ra một loại tiền tệ miễn nhiễm với sự thao túng của chính phủ. Nhưng khi Bitcoin thu hút được sự chú ý ở Washington và Trump định vị Hoa Kỳ là thủ đô tiền điện tử của thế giới, ranh giới giữa cách mạng và sự chiếm đoạt trở nên mờ nhạt một cách nguy hiểm. Đề xuất của ông về việc tạo ra một quỹ dự trữ chiến lược Bitcoin, phản ánh trữ lượng dầu mỏ của quốc gia, đã gửi đi một tín hiệu rõ ràng: Chính phủ đang tiến tới thể chế hóa và thống trị những gì từng là biểu tượng chống lại chính phủ.
Những gì bắt đầu như một khoản dự trữ có thể phát triển thành sự giám sát chặt chẽ, bao gồm luật nghiêm ngặt về Know Your Customer (KYC), giám sát chưa từng có và có khả năng là các chính sách đánh thuế làm cạn kiệt tinh thần tự do của Bitcoin. Theo thời gian, Bitcoin có thể trở thành một bánh răng khác trong bộ máy kiểm soát của nhà nước.
Thật khác xa với nguồn gốc hỗn loạn của nó.
Chủ nghĩa tư bản giám sát gặp gỡ tiền điện tử
Sự yêu thích Bitcoin của Trump không phải là một hiện tượng biệt lập. Nó phản ánh một sự thay đổi xã hội rộng lớn hơn, nơi các công nghệ đột phá, từng được ca ngợi là công cụ giải phóng, trở thành công cụ củng cố quyền lực. Hãy xem xét Thung lũng Silicon, nơi bắt đầu là trung tâm của những người mơ mộng, thợ sửa chữa và những kẻ phá hoại. Ngày nay, nó là một pháo đài của chủ nghĩa tư bản giám sát, gắn chặt với lợi ích của chính phủ. Các công ty như Google và Meta hiện hoạt động như các thực thể bán chính phủ, thu thập kho dữ liệu và định hình các câu chuyện dưới vỏ bọc "an toàn công cộng".
Quỹ đạo tương tự cũng xuất hiện đối với Bitcoin. Với chương trình nghị sự ủng hộ tiền điện tử của Trump, chúng ta có thể thấy sự gia tăng quan hệ đối tác giữa chính phủ với các sàn giao dịch tiền điện tử và các công ty blockchain lớn. Những quan hệ đối tác này có thể làm suy yếu quyền riêng tư và quyền tự chủ đã thu hút những người theo chủ nghĩa tự do và những nhân vật chống đối chế độ đến với tiền điện tử ngay từ đầu.
Hãy tưởng tượng một tương lai mà mọi giao dịch Bitcoin đều được ghi lại, phân tích và vũ khí hóa — không chỉ chống lại tội phạm, mà còn chống lại những công dân bình thường không đồng tình với chương trình nghị sự của nhà nước. Bạn sẽ không phải tưởng tượng lâu nữa; tương lai đó đang đến rất gần. Một Bitcoin đúng với thiết kế ban đầu của nó về cơ bản là không tương thích với sự kiểm soát của chính phủ.
Cái chết của sự phi tập trung
Trong nhiều năm, những người đam mê Bitcoin, bao gồm cả tôi, đã ca ngợi sự phi tập trung là sức mạnh lớn nhất của nó. Nhưng sự phi tập trung không tự nhiên mà có; nó đòi hỏi một cộng đồng phản đối mạnh mẽ sự kiểm soát tập trung. Dưới thời chính quyền Trump, Hoa Kỳ có thể khuyến khích thợ đào chuyển đến đất Mỹ, bị thu hút bởi các khoản trợ cấp và lời hứa về sự khoan hồng của quy định. Sự tập trung sức mạnh này của tiền điện tử không chỉ làm suy yếu mạng lưới phi tập trung của Bitcoin mà còn khiến nó dễ bị can thiệp bởi nhà nước.
Hơn nữa, chính quyền của Trump có thể thúc đẩy một nhánh blockchain “yêu nước” — một phiên bản Bitcoin được chính phủ chấp thuận đáp ứng các tiêu chuẩn quản lý trong khi loại bỏ các nhánh cấp tiến hơn của nó. Một động thái như vậy sẽ làm rạn nứt cộng đồng, buộc các nhà phát triển và người dùng phải lựa chọn giữa Bitcoin “chính thức” và các đối tác ngầm của nó. Sự phân nhánh này sẽ làm suy yếu mạng lưới và làm loãng sự thuần khiết về mặt tư tưởng vốn là cốt lõi của bản sắc Bitcoin. Bản chất của sự phi tập trung phát triển mạnh mẽ nhờ sự đa dạng về mặt địa lý và tư tưởng, một thành trì chống lại quyền lực tập trung.
Cuộc khủng hoảng hiện sinh của tiền điện tử
Bitcoin không bao giờ chỉ là một loại tiền tệ — mà là một triết lý, một cuộc nổi loạn chống lại tình trạng tài chính hiện tại, giống như nhạc punk rock là một cuộc nổi loạn chống lại sự tuân thủ bóng bẩy của nhạc chính thống. Cả hai đều nổi lên như những thế lực phá hoại, từ chối thẩm quyền và từ chối tuân theo các chuẩn mực đã được thiết lập. Nhưng cũng giống như nhạc punk cuối cùng đã tìm được đường vào các tạp chí bóng bẩy và danh sách phát nhạc của công ty, Bitcoin hiện có nguy cơ bị chính các tổ chức mà nó tìm cách phá vỡ chiếm đoạt. Những gì bắt đầu như một ngón tay giữa thách thức đối với sự thiết lập có nguy cơ trở thành bàn tay chống đỡ nó.
Triết lý của Bitcoin, giống như triết lý của nhạc punk rock, phát triển mạnh mẽ nhờ sự phi tập trung, tính tự chủ và sự phản kháng không ngừng nghỉ đối với sự thâu tóm. Nhưng những lý tưởng này đòi hỏi sự cảnh giác liên tục và cam kết rộng rãi trong việc bảo vệ mạng lưới khỏi sự kiểm soát bên ngoài. Nếu thế giới tiền điện tử ăn mừng sự chấp nhận chính thống mà không đặt câu hỏi về các điều kiện kèm theo, thì nó có nguy cơ phản bội các nguyên tắc cơ bản của mình. Phép thuật của Bitcoin không nằm ở giá trị thị trường hay sự chấp thuận của các tổ chức; nó nằm ở sự thách thức, khả năng cung cấp một hệ thống tài chính thoát khỏi sự kiểm soát của chính phủ và các tập đoàn.
Satoshi không tạo ra Bitcoin để tham gia vào cơ chế mà để thách thức nó. Nếu tinh thần đó bị mất đi, Bitcoin sẽ không còn là một cuộc cách mạng nữa — nó sẽ là một di tích, một câu chuyện cảnh báo về những gì xảy ra khi cuộc nổi loạn bán mình cho hệ thống mà nó được cho là sẽ lật đổ.
https://thehill.com/opinion/5080329-trumps-love-for-bitcoin/
(John Mac Ghlionn, The Hill, 12/1/2025)
Khi Donald Trump chuẩn bị cho nhiệm kỳ thứ hai của mình, với lễ nhậm chức chỉ còn chưa đầy hai tuần nữa, thế giới tiền điện tử đang xôn xao. Giá Bitcoin đã tăng vọt sau những lời hứa táo bạo của ông — biến Hoa Kỳ thành trung tâm toàn cầu cho sự đổi mới tiền điện tử và sử dụng quyền hành pháp để ủng hộ việc áp dụng tiền điện tử. Trên bề mặt, điều này có vẻ giống như một giấc mơ trở thành hiện thực đối với những người theo chủ nghĩa tối đa hóa Bitcoin và những người đam mê tiền điện tử. Nhưng tôi cho rằng, mối tình của Trump với Bitcoin không phải là chiến thắng của tài chính phi tập trung đối với giới cầm quyền; mà là giới cầm quyền đang siết chặt quyền kiểm soát của mình đối với tài chính phi tập trung.
Con ngựa thành Troy của việc áp dụng thể chế
Bitcoin ra đời sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 như một thách thức trực tiếp đối với quyền lực tập trung và một hệ thống tài chính ưu tiên số ít người hơn số đông. Người sáng tạo ẩn danh của nó, Satoshi Nakamoto, đã hình dung ra một loại tiền tệ miễn nhiễm với sự thao túng của chính phủ. Nhưng khi Bitcoin thu hút được sự chú ý ở Washington và Trump định vị Hoa Kỳ là thủ đô tiền điện tử của thế giới, ranh giới giữa cách mạng và sự chiếm đoạt trở nên mờ nhạt một cách nguy hiểm. Đề xuất của ông về việc tạo ra một quỹ dự trữ chiến lược Bitcoin, phản ánh trữ lượng dầu mỏ của quốc gia, đã gửi đi một tín hiệu rõ ràng: Chính phủ đang tiến tới thể chế hóa và thống trị những gì từng là biểu tượng chống lại chính phủ.
Những gì bắt đầu như một khoản dự trữ có thể phát triển thành sự giám sát chặt chẽ, bao gồm luật nghiêm ngặt về Know Your Customer (KYC), giám sát chưa từng có và có khả năng là các chính sách đánh thuế làm cạn kiệt tinh thần tự do của Bitcoin. Theo thời gian, Bitcoin có thể trở thành một bánh răng khác trong bộ máy kiểm soát của nhà nước.
Thật khác xa với nguồn gốc hỗn loạn của nó.
Chủ nghĩa tư bản giám sát gặp gỡ tiền điện tử
Sự yêu thích Bitcoin của Trump không phải là một hiện tượng biệt lập. Nó phản ánh một sự thay đổi xã hội rộng lớn hơn, nơi các công nghệ đột phá, từng được ca ngợi là công cụ giải phóng, trở thành công cụ củng cố quyền lực. Hãy xem xét Thung lũng Silicon, nơi bắt đầu là trung tâm của những người mơ mộng, thợ sửa chữa và những kẻ phá hoại. Ngày nay, nó là một pháo đài của chủ nghĩa tư bản giám sát, gắn chặt với lợi ích của chính phủ. Các công ty như Google và Meta hiện hoạt động như các thực thể bán chính phủ, thu thập kho dữ liệu và định hình các câu chuyện dưới vỏ bọc "an toàn công cộng".
Quỹ đạo tương tự cũng xuất hiện đối với Bitcoin. Với chương trình nghị sự ủng hộ tiền điện tử của Trump, chúng ta có thể thấy sự gia tăng quan hệ đối tác giữa chính phủ với các sàn giao dịch tiền điện tử và các công ty blockchain lớn. Những quan hệ đối tác này có thể làm suy yếu quyền riêng tư và quyền tự chủ đã thu hút những người theo chủ nghĩa tự do và những nhân vật chống đối chế độ đến với tiền điện tử ngay từ đầu.
Hãy tưởng tượng một tương lai mà mọi giao dịch Bitcoin đều được ghi lại, phân tích và vũ khí hóa — không chỉ chống lại tội phạm, mà còn chống lại những công dân bình thường không đồng tình với chương trình nghị sự của nhà nước. Bạn sẽ không phải tưởng tượng lâu nữa; tương lai đó đang đến rất gần. Một Bitcoin đúng với thiết kế ban đầu của nó về cơ bản là không tương thích với sự kiểm soát của chính phủ.
Cái chết của sự phi tập trung
Trong nhiều năm, những người đam mê Bitcoin, bao gồm cả tôi, đã ca ngợi sự phi tập trung là sức mạnh lớn nhất của nó. Nhưng sự phi tập trung không tự nhiên mà có; nó đòi hỏi một cộng đồng phản đối mạnh mẽ sự kiểm soát tập trung. Dưới thời chính quyền Trump, Hoa Kỳ có thể khuyến khích thợ đào chuyển đến đất Mỹ, bị thu hút bởi các khoản trợ cấp và lời hứa về sự khoan hồng của quy định. Sự tập trung sức mạnh này của tiền điện tử không chỉ làm suy yếu mạng lưới phi tập trung của Bitcoin mà còn khiến nó dễ bị can thiệp bởi nhà nước.
Hơn nữa, chính quyền của Trump có thể thúc đẩy một nhánh blockchain “yêu nước” — một phiên bản Bitcoin được chính phủ chấp thuận đáp ứng các tiêu chuẩn quản lý trong khi loại bỏ các nhánh cấp tiến hơn của nó. Một động thái như vậy sẽ làm rạn nứt cộng đồng, buộc các nhà phát triển và người dùng phải lựa chọn giữa Bitcoin “chính thức” và các đối tác ngầm của nó. Sự phân nhánh này sẽ làm suy yếu mạng lưới và làm loãng sự thuần khiết về mặt tư tưởng vốn là cốt lõi của bản sắc Bitcoin. Bản chất của sự phi tập trung phát triển mạnh mẽ nhờ sự đa dạng về mặt địa lý và tư tưởng, một thành trì chống lại quyền lực tập trung.
Cuộc khủng hoảng hiện sinh của tiền điện tử
Bitcoin không bao giờ chỉ là một loại tiền tệ — mà là một triết lý, một cuộc nổi loạn chống lại tình trạng tài chính hiện tại, giống như nhạc punk rock là một cuộc nổi loạn chống lại sự tuân thủ bóng bẩy của nhạc chính thống. Cả hai đều nổi lên như những thế lực phá hoại, từ chối thẩm quyền và từ chối tuân theo các chuẩn mực đã được thiết lập. Nhưng cũng giống như nhạc punk cuối cùng đã tìm được đường vào các tạp chí bóng bẩy và danh sách phát nhạc của công ty, Bitcoin hiện có nguy cơ bị chính các tổ chức mà nó tìm cách phá vỡ chiếm đoạt. Những gì bắt đầu như một ngón tay giữa thách thức đối với sự thiết lập có nguy cơ trở thành bàn tay chống đỡ nó.
Triết lý của Bitcoin, giống như triết lý của nhạc punk rock, phát triển mạnh mẽ nhờ sự phi tập trung, tính tự chủ và sự phản kháng không ngừng nghỉ đối với sự thâu tóm. Nhưng những lý tưởng này đòi hỏi sự cảnh giác liên tục và cam kết rộng rãi trong việc bảo vệ mạng lưới khỏi sự kiểm soát bên ngoài. Nếu thế giới tiền điện tử ăn mừng sự chấp nhận chính thống mà không đặt câu hỏi về các điều kiện kèm theo, thì nó có nguy cơ phản bội các nguyên tắc cơ bản của mình. Phép thuật của Bitcoin không nằm ở giá trị thị trường hay sự chấp thuận của các tổ chức; nó nằm ở sự thách thức, khả năng cung cấp một hệ thống tài chính thoát khỏi sự kiểm soát của chính phủ và các tập đoàn.
Satoshi không tạo ra Bitcoin để tham gia vào cơ chế mà để thách thức nó. Nếu tinh thần đó bị mất đi, Bitcoin sẽ không còn là một cuộc cách mạng nữa — nó sẽ là một di tích, một câu chuyện cảnh báo về những gì xảy ra khi cuộc nổi loạn bán mình cho hệ thống mà nó được cho là sẽ lật đổ.
https://thehill.com/opinion/5080329-trumps-love-for-bitcoin/
John Mac Ghlionn là một nhà văn và nhà nghiên cứu chuyên khám phá văn hóa, xã hội và tác động của công nghệ lên cuộc sống hàng ngày. Tác phẩm của ông xuất hiện trên các phương tiện truyền thông như The New York Post và Newsweek.
NVV dịch
