2025-01-23
Donald Trump thực sự có thể giúp gì cho Ukraine
Nếu phương Tây muốn làm tê liệt nền kinh tế Nga, họ có thể
(James Hanson, The Spectator, 23/1/2025)
Bài phát biểu nhậm chức của Donald Trump không đề cập nhiều đến Nga và Ukraine, ngoại trừ lời cam kết mơ hồ "chấm dứt mọi cuộc chiến". Chắc chắn không có lời hứa nào trong chiến dịch tranh cử của ông là chấm dứt xung đột trong vòng hai mươi bốn giờ sau khi nhậm chức.
Nhưng, trong khi trả lời các câu hỏi của phóng viên tại Phòng Bầu dục khi ông ký một loạt các sắc lệnh hành pháp, Trump đã bình luận về Zelensky và Putin — hai người mà ông muốn đưa vào bàn đàm phán. "Zelensky muốn đạt được một thỏa thuận", Trump nói. Ông "không biết" liệu Putin có muốn không, nhưng "ông ấy nên làm vậy". Và sau đó, vị tổng thống đắc cử đã nói một điều tiết lộ hơn nhiều: ông tuyên bố Putin đang "phá hủy nước Nga" bằng cách không đồng ý ký kết một thỏa thuận hòa bình và nền kinh tế của đất nước đang gặp "rắc rối lớn". Bình luận cuối cùng này sẽ gióng lên hồi chuông cảnh báo lớn nhất ở Điện Kremlin. Liệu Trump có nắm bắt được thực tế rằng nền kinh tế ngày càng mong manh của Nga chính là điểm yếu của nỗ lực chiến tranh của Putin không?
Kể từ năm 2022, nền kinh tế Nga thực sự đã ở trong tình trạng thời chiến. Sau khi GDP giảm ban đầu, chủ yếu là do lệnh trừng phạt của phương Tây, chi tiêu quân sự đã thúc đẩy tăng trưởng của đất nước. Thâm hụt của nước này vẫn ở mức nhỏ nhờ doanh thu từ dầu mỏ, với "hạm đội bóng tối" của Putin có thể tránh được lệnh cấm vận dầu mỏ và giá trần của phương Tây.
Tuy nhiên, như Trump đã lưu ý một cách chính xác, nền kinh tế của nỗ lực chiến tranh của Nga có nguy cơ gây ra thảm họa cho Putin. Đồng Rúp kết thúc năm 2024 ở mức 110 so với đô la — cùng mức mà đồng tiền này đã giảm xuống ngay sau cuộc xâm lược toàn diện Ukraine năm 2022. Lạm phát đang gia tăng trở lại, lên tới gần 10 phần trăm và tình trạng thiếu hụt nhân lực của Putin có nghĩa là ông đang đưa ra các ưu đãi tài chính ngày càng hào phóng cho những người sẵn sàng tham gia lực lượng vũ trang của mình. Elvira Nabiullina, người đứng đầu Ngân hàng Trung ương Nga, được cho là đang gióng lên hồi chuông cảnh báo ở Moscow về tính bền vững về mặt kinh tế của cuộc chiến.
Hiện tại, thứ duy nhất hỗ trợ nền kinh tế Nga là doanh thu từ dầu mỏ. Điều này đặt ra câu hỏi: điều gì sẽ xảy ra nếu Trump thực sự thực hiện lời hứa giải phóng toàn bộ tiềm năng của dầu mỏ Mỹ? Đây không phải là khoa học tên lửa: nếu sản lượng dầu của Hoa Kỳ tăng thì nguồn cung, cầu toàn cầu nói chung — và giá quốc tế — sẽ giảm. Đó không chỉ là tin vui đối với những người Mỹ bình thường vẫn đang cảm thấy khó khăn mà còn nhanh chóng khiến ngân khố của Putin cạn kiệt. Các đồng minh phương Tây của Ukraine có tổng sản phẩm trong nước khoảng 40 nghìn tỷ đô la. Nền kinh tế của Nga nhỏ hơn hai mươi lần. Nếu phương Tây muốn làm tê liệt nền kinh tế Nga, họ có thể làm được. Lý do cho đến nay họ vẫn chưa làm được là vì một số giải pháp, bao gồm cả việc tăng cường sản xuất nhiên liệu hóa thạch, vẫn không được một số nhà lãnh đạo chấp nhận về mặt chính trị — đáng chú ý là Joe Biden, người ưu tiên năng lượng xanh. Trump không có những lo lắng như vậy. Mặc dù ông không phải là đồng minh tự nhiên của Ukraine, nhưng kế hoạch khoan "drill, baby, drill" của ông có thể là món quà lớn nhất của ông dành cho Kyiv.
Đổi lại, điều này có thể cho phép Trump nới lỏng viện trợ quân sự của Hoa Kỳ cho Ukraine. Luôn là người thích thỏa thuận, tổng thống tin rằng Hoa Kỳ sẽ nhận được một thỏa thuận tồi tệ từ khoản hỗ trợ tài chính của mình cho chính phủ Zelensky. Đây là sự ngây thơ của Trump, vì hàng tỷ đô la viện trợ quân sự mà chính phủ Hoa Kỳ chi ra được đầu tư vào các công ty vũ khí của Hoa Kỳ, sau đó xuất khẩu vũ khí sang Ukraine. Tuy nhiên, rõ ràng là Trump đang phải vật lộn để thấy được những gì Hoa Kỳ nhận được từ việc tài trợ cho an ninh của một quốc gia xa xôi ở Đông Âu.
Ở một khía cạnh nào đó, ông ấy đúng. Các đồng minh lục địa của Ukraine phải chịu nhiều tổn thất nhất từ chủ nghĩa bành trướng của Nga, nhưng chi tiêu quốc phòng của châu Âu vẫn ở mức thấp đáng thương — đặc biệt là trong trường hợp của Pháp và Đức. Ngay cả Anh, quốc gia bắt đầu là đồng minh NATO trung thành nhất của Ukraine, cũng đã mất tập trung. Không ai trong số những người tiền nhiệm trực tiếp của Thủ tướng Keir Starmer lại do dự về việc cung cấp tên lửa Storm Shadow tầm xa cho Kyiv. Sự rụt rè điển hình của Thủ tướng là ông đã chờ đợi sự chấp thuận từ Tòa Bạch Ốc của Biden. Trump không phải là kẻ ngốc. Ông ấy đúng khi cho rằng châu Âu nên trả nhiều tiền hơn cho quốc phòng của Ukraine và dù cố ý hay không, kế hoạch tăng cường sản xuất dầu trong nước của ông có thể gây tổn hại nhiều hơn cho Putin so với hệ thống tên lửa ATACMS. Nếu châu Âu tăng cường và Trump cho khoan xuống, thì Ukraine có thể không còn cần phải đặt hy vọng vào vũ khí của Mỹ nữa — thay vào đó, họ sẽ đặt hy vọng vào dầu của Mỹ.
https://thespectator.com/topic/how-donald-trump-could-really-help-ukraine/
NVV dịch
