2025-09-25
Trump ký sắc lệnh hành pháp ủng hộ đề xuất đưa TikTok vào sở hữu của Hoa Kỳ
(ASSOCIATED PRESS, 25/9/2025)
WASHINGTON (AP) — Tổng thống Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp vào thứ năm mà ông cho biết sẽ cho phép TikTok tiếp tục hoạt động tại Hoa Kỳ để đáp ứng các mối lo ngại về an ninh quốc gia.
Sắc lệnh của Trump sẽ cho phép một nhóm nhà đầu tư do người Mỹ đứng đầu mua lại ứng dụng này từ ByteDance của Trung Quốc, mặc dù thỏa thuận vẫn chưa được hoàn tất và cũng cần có sự chấp thuận của Trung Quốc.
Vẫn còn nhiều điều chưa biết về thỏa thuận thực tế đang được soạn thảo, nhưng Trump đã phát biểu tại buổi lễ ký kết tại Tòa Bạch Ốc hôm thứ năm rằng nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã đồng ý tiến hành thỏa thuận này.
Phó tổng thống JD Vance cho biết thêm rằng "đã có một số sự phản đối từ phía Trung Quốc, nhưng điều cơ bản mà chúng tôi muốn đạt được là chúng tôi muốn TikTok tiếp tục hoạt động, nhưng chúng tôi cũng muốn đảm bảo rằng chúng tôi bảo vệ quyền riêng tư dữ liệu của người Mỹ theo yêu cầu của pháp luật."
Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington không trả lời ngay lập tức yêu cầu xác nhận sự chấp thuận của Trung Quốc của Associated Press.
Tổng thống Joe Biden đã ký ban hành luật do Quốc hội thông qua năm ngoái, theo đó cấm TikTok trừ khi ByteDance bán tài sản tại Mỹ cho một công ty Mỹ trước đầu năm nay. Trump đã nhiều lần ký các sắc lệnh cho phép TikTok tiếp tục hoạt động tại Mỹ trong khi chính quyền của ông đang cố gắng đạt được thỏa thuận bán công ty.
Bản thân sắc lệnh hành pháp là một tuyên bố của tổng thống rằng thỏa thuận được đề xuất đáp ứng các mối lo ngại về an ninh được nêu trong luật đó. Nó cũng cho phép tất cả các bên đàm phán thêm 120 ngày để hoàn tất thỏa thuận.
Trump cho biết, đặc biệt là những người trẻ tuổi "thực sự muốn điều này xảy ra".
Bất kỳ thay đổi lớn nào đối với nền tảng video phổ biến này đều có thể tác động rất lớn đến cách người Mỹ - đặc biệt là thanh thiếu niên và người trẻ tuổi - tiếp nhận thông tin trực tuyến.
Theo báo cáo của Trung tâm nghiên cứu Pew được công bố hôm thứ Năm, khoảng 43% người lớn ở Mỹ dưới 30 tuổi cho biết họ thường xuyên nhận tin tức từ TikTok, cao hơn bất kỳ ứng dụng mạng xã hội nào khác bao gồm YouTube, Facebook và Instagram.
Khi được hỏi liệu ông có muốn một thuật toán TikTok do Hoa Kỳ sở hữu để đề xuất nhiều nội dung hơn nhằm quảng bá cho phong trào Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại của mình hay không, Trump cho biết ông sẽ biến nó thành "100% MAGA" nếu ông cảm thấy có thể, nhưng ông muốn "mọi triết lý, mọi chính sách" đều được "đối xử đúng đắn".
Vance cho biết thỏa thuận này đảm bảo rằng "các nhà đầu tư Mỹ sẽ thực sự kiểm soát thuật toán" quyết định nội dung hiển thị trên ứng dụng mạng xã hội. Ông cho biết thêm thông tin về thỏa thuận sẽ được công bố trong những tuần tới.
* Ai sẽ kiểm soát dự án TikTok mới?
Theo các điều khoản của thỏa thuận đã được Tòa Bạch Ốc tiết lộ, ứng dụng này sẽ được chuyển thành một liên doanh mới của Hoa Kỳ do một nhóm các nhà đầu tư Hoa Kỳ sở hữu - bao gồm cả gã khổng lồ công nghệ Oracle và công ty đầu tư Silver Lake Partners.
Mặc dù chi tiết vẫn chưa được hoàn thiện, nhưng cổ phần kiểm soát của nhóm đầu tư trong liên doanh mới sẽ vào khoảng 80%. Mặc dù ByteDance dự kiến sẽ nắm giữ cổ phần trong liên doanh mới, nhưng con số này sẽ ít hơn 20% - một phần sở hữu dành riêng cho các nhà đầu tư nước ngoài. Hội đồng quản trị điều hành nền tảng mới sẽ do các nhà đầu tư Hoa Kỳ kiểm soát. ByteDance sẽ được đại diện bởi một người trong hội đồng quản trị, nhưng người đó sẽ không được tham gia vào bất kỳ vấn đề nào liên quan đến bảo mật.
Những chủ sở hữu mới của TikTok bao gồm nhiều người có lợi ích kinh doanh hoặc chính trị gắn liền với Trump, bao gồm cả nhà đồng sáng lập Oracle Larry Ellison và Rupert Murdoch, làm dấy lên câu hỏi liệu nền tảng này có chịu ảnh hưởng chính trị hay không.
Mặc dù đã từ chức CEO của Oracle hơn một thập kỷ trước, Ellison vẫn tham gia tích cực với tư cách là chủ tịch và giám đốc công nghệ. Ở tuổi 81, ông có thể sẽ trở thành một nhân vật quyền lực trong hậu trường truyền thông, sau khi đã hỗ trợ tài chính cho thương vụ sáp nhập gần đây của Skydance với Paramount, một thỏa thuận do con trai ông, David, chủ trì.
Trump cho biết nhà sáng lập Dell, Michael Dell cũng sẽ là nhà đầu tư vào liên doanh mới này.
Người dùng TikTok giờ đây có thể "biết được chính sách biên tập của những người hiện đang nắm quyền kiểm soát công ty", David Greene, giám đốc quyền tự do dân sự của Electronic Frontier Foundation, cho biết. "Nó sẽ không hoàn toàn là MAGA. Câu hỏi đặt ra là TikTok sẽ xử lý những lời chỉ trích nhắm vào ông ấy và những người ông ấy yêu mến như thế nào."
* Những gì chúng ta biết về thuật toán cung cấp năng lượng cho TikTok
Thuật toán đề xuất đã dẫn dắt hàng triệu người dùng vào một chuỗi video ngắn vô tận, là trọng tâm trong cuộc tranh luận về an ninh liên quan đến TikTok. Trước đây, Trung Quốc khẳng định thuật toán này phải nằm dưới sự kiểm soát của Trung Quốc theo luật định. Tuy nhiên, một quy định của Hoa Kỳ được Quốc hội thông qua với sự ủng hộ của lưỡng đảng cho biết bất kỳ việc thoái vốn nào khỏi TikTok cũng đồng nghĩa với việc nền tảng này phải cắt đứt quan hệ với ByteDance.
Các quan chức Mỹ trước đây đã cảnh báo rằng thuật toán - một hệ thống phức tạp gồm các quy tắc và phép tính mà các nền tảng sử dụng để cung cấp nội dung cho nguồn cấp dữ liệu của bạn - dễ bị chính quyền Trung Quốc thao túng, nhưng không có bằng chứng nào được các quan chức Mỹ đưa ra cho thấy Trung Quốc đã cố gắng làm như vậy.
Sắc lệnh của Trump nêu rõ rằng một bản sao thuật toán được cấp phép của ByteDance - được "đào tạo lại" hoàn toàn bằng dữ liệu của Hoa Kỳ - sẽ hỗ trợ phiên bản ứng dụng mới tại Hoa Kỳ. Liên doanh này sẽ kiểm soát và giám sát mã nguồn cũng như tất cả các quyết định kiểm duyệt nội dung. Các quan chức chính quyền cho biết việc đào tạo lại sẽ vô hiệu hóa mọi rủi ro về sự can thiệp và ảnh hưởng của Trung Quốc.
Chưa rõ liệu phiên bản TikTok tại Mỹ có mang lại trải nghiệm khác biệt so với những gì người dùng ở các quốc gia khác trên thế giới vẫn quen thuộc hay không. Jasmine Enberg, nhà phân tích của công ty nghiên cứu eMarketer, cho biết bất kỳ thay đổi đáng chú ý nào đối với dịch vụ của một nền tảng mạng xã hội đều có nguy cơ khiến người dùng xa lánh.
Trong một ví dụ điển hình về cách thay đổi quyền kiểm soát có thể định hình lại một nền tảng truyền thông xã hội từng phổ biến, tỷ phú Elon Musk đã gây ra phản ứng dữ dội ngay lập tức sau khi hoàn tất việc tiếp quản Twitter gần ba năm trước.
Nhưng Musk đã thực hiện những thay đổi cực kỳ rõ ràng, bao gồm đổi tên thành X, thu hẹp quy trình kiểm duyệt nội dung và thêm các tính năng độc quyền cho người dùng trả lệ phí. Những thay đổi diễn ra dần dần trong khi dữ liệu khác nhau được đưa vào bản sao thuật toán TikTok tại Hoa Kỳ có thể không được hầu hết người dùng nhận thấy.
Enberg cho biết: “Mạng xã hội cũng liên quan đến văn hóa như công nghệ, và cách người dùng tiếp nhận quyền sở hữu mới và khả năng ra mắt phiên bản mới của ứng dụng vẫn là một câu hỏi chưa có lời giải đáp”.
* Điều gì thúc đẩy Trung Quốc thực hiện thỏa thuận này
Bắc Kinh từng gọi yêu cầu tách TikTok khỏi công ty mẹ ở Trung Quốc là hành động "cướp bóc", nhưng các quan chức Trung Quốc đã thay đổi quan điểm khi cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung diễn ra.
Sun Yun, giám đốc chương trình Trung Quốc tại Trung tâm nghiên cứu Stimson có trụ sở tại Washington, cho biết một thỏa thuận với TikTok sẽ cho phép Trung Quốc tiếp tục thúc đẩy các cuộc đàm phán thương mại. "TikTok một mình không thể sánh được với tầm quan trọng của mối quan hệ hữu nghị Mỹ-Trung."
Dimitar Gueorguiev, phó giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Syracuse, lập luận rằng Bắc Kinh quan tâm nhiều hơn đến việc duy trì quyền tiếp cận công nghệ và dịch vụ của Hoa Kỳ, ít nhất là trong ngắn hạn, để có thể tự cung tự cấp về chất bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và sản xuất tiên tiến.
“Đó là tiền tuyến của cạnh tranh công nghệ,” Gueorguiev nói. “Ngược lại, TikTok là một ứng dụng tiêu dùng đang trưởng thành với sức nặng chiến lược đang giảm dần.”
https://apnews.com/article/trump-tiktok-china-framework-deal-fff6094ef7012840ec726fcf2cb68aef
NVV dịch