2025-09-12
Nỗi đau buồn về vụ ám sát Kirk lan rộng khắp thế giới và chứng minh tầm ảnh hưởng của ông đối với cánh hữu
(Jamey Keaten & Tia Goldenberg, AP, 12/9/2025)
Hàng chục nhà lập pháp châu Âu tức giận đập tay xuống bàn sau khi bị từ chối một phút mặc niệm để tưởng nhớ Charlie Kirk. Những người ủng hộ nhà hoạt động bảo thủ người Mỹ đã tập trung tại các đại sứ quán Hoa Kỳ ở châu Âu và châu Phi. Các nhà lãnh đạo thế giới ủng hộ ông cũng lên tiếng, ca ngợi ông là một người bạn và nguồn cảm hứng.
Vụ ám sát Kirk giữa ban ngày tại một trường đại học ở Utah tuần này đã gây tiếng vang vượt ra ngoài biên giới Hoa Kỳ, làm nổi bật sự chia rẽ chính trị sâu sắc đang lan rộng ở các nền dân chủ trên toàn cầu, tương tự như những gì đã và đang chia rẽ nước Mỹ.
Sự đau buồn, phẫn nộ và thách đố trước cái chết của ông cũng chứng tỏ tầm ảnh hưởng và tác động của ông ở nước ngoài, đặc biệt là trong các nhóm cánh hữu đa dạng như người Afrikaner da trắng ở Nam Phi, các đảng chống nhập cư ở châu Âu, những người theo chủ nghĩa tự do ở Nam Mỹ và những người Israel cực đoan theo chủ nghĩa dân tộc ở Trung Đông. Nó cũng tạo cơ hội cho các phong trào này bày tỏ sự bất bình của họ đối với các đối thủ chính trị của chính họ.
“Cái chết của Charlie Kirk là kết quả của chiến dịch thù hận quốc tế do phe cánh tả cấp tiến-tự do phát động,” Viktor Orbán — thủ tướng dân túy của Hungary, người, giống như Kirk, đã liên kết với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và phong trào MAGA của nhà lãnh đạo Hoa Kỳ — đã viết trên X.
Phản ứng trước cái chết của Kirk trong các nhóm cánh hữu phản ánh sự phát triển và trỗi dậy của các phong trào bảo thủ và dân tộc chủ nghĩa trên toàn thế giới. Và Kirk — một người theo đạo Thiên chúa bảo thủ, người ủng hộ mạnh mẽ quyền sử dụng súng và là người chỉ trích giới tinh hoa chính trị và văn hóa — là biểu tượng cho cách các cuộc thảo luận chính trị ngày càng vượt ra ngoài biên giới.
* Đau buồn nhưng cũng phẫn nộ
Chính quyền cho biết Kirk đã bị bắn chết chỉ bằng một phát súng khi đang trả lời câu hỏi trong một sự kiện ngoài trời hôm thứ Tư tại Đại học Utah Valley.
Nhiều người trên toàn thế giới, bất kể quan điểm chính trị, đã bày tỏ sự kinh hoàng trước bạo lực tàn bạo như vậy giữa một cuộc tranh luận công khai, và các chính trị gia thuộc mọi khuynh hướng đã lên án vụ giết người.
Thủ tướng Keir Starmer của Đảng Lao động thiên tả Anh, gọi đó là "sự đau lòng khi một gia đình trẻ bị cướp mất người cha và người chồng", đồng thời nói thêm: "Tất cả chúng ta phải được tự do tranh luận một cách cởi mở và tự do mà không sợ hãi - không có lý do gì để biện minh cho bạo lực chính trị."
Kirk không phải là một cái tên quen thuộc bên ngoài nước Mỹ, nhưng ông có một lượng người ủng hộ nhiệt thành ở nước ngoài và có sự hiện diện lớn trên mạng xã hội. Ông đã phát biểu tại Vương quốc Anh, Nhật Bản và Hàn Quốc trong năm nay, và chương trình Turning Point USA của ông có các chi nhánh quốc tế.
Sau vụ ám sát, nhiều nhân vật chính trị và nhà bình luận cánh hữu đã nhắm vào các đối thủ chính trị của họ, gọi các thành viên cánh tả là "kẻ thù" và thề sẽ "phản kháng" chống lại kẻ thù của họ.
"Cánh tả, mọi lúc mọi nơi, luôn là một hiện tượng bạo lực chứa đầy hận thù", Tổng thống Argentina Javier Milei, một người theo chủ nghĩa tự do cấp tiến, đã viết trên X cùng với bức ảnh chụp ông, Trump và Kirk. Milei đã nhiều lần lên án những người theo chủ nghĩa xã hội, nữ quyền và người chuyển giới, đồng thời ca ngợi phong trào MAGA của Trump vì đã đấu tranh chống lại cái mà ông gọi là "hệ tư tưởng thức tỉnh".
Tại Berlin, khoảng 150 người đã tổ chức một buổi cầu nguyện tưởng nhớ Kirk bên ngoài Đại sứ quán Hoa Kỳ vào thứ Năm, và đã có những cuộc đụng độ nhỏ với người biểu tình, cảnh sát cho biết, làm chứng cho sự chia rẽ này.
Tại Nghị viện Liên minh Châu Âu, hàng chục nghị sĩ cấp cơ sở đã đập tay giận dữ xuống bàn làm việc hôm thứ Năm sau khi phó chủ tịch nghị viện bác bỏ nỗ lực của thành viên người Thụy Điển Charlie Weimers, thuộc Nhóm Bảo thủ và Cải cách Châu Âu, chủ trì một phút mặc niệm tưởng nhớ Kirk tại nghị viện.
* Được coi là nguồn cảm hứng và đồng minh
Một số ngôi sao chính trị trẻ đang lên, những người có thể được coi là hợp tác quốc tế của Kirk, 31 tuổi, đã nói về nguồn cảm hứng mà họ sẽ học hỏi từ di sản của ông.
Nikolas Ferreira, người nhận được nhiều phiếu bầu nhất trong số các nhà lập pháp liên bang trong cuộc bầu cử gần đây nhất của Brazil, đã đăng trên mạng xã hội rằng cái chết của Kirk "gióng lên sự phản đối bất công và đánh thức trái tim."
"Họ muốn bịt miệng chúng tôi, nhưng những gì họ đạt được là đánh thức chúng tôi. Từ mỗi giọt nước mắt, lòng dũng cảm được nảy sinh; từ mỗi bất công, sự phản kháng được hình thành", cựu YouTuber 29 tuổi nói.
Tại Nam Phi, vụ ám sát đã gây tiếng vang với các nhóm bảo thủ da trắng, những người cho rằng chính phủ do người da đen lãnh đạo ở Nam Phi đang theo đuổi một chương trình nghị sự chống lại người da trắng. Chính phủ đã mạnh mẽ bác bỏ những cáo buộc đó và lên án "thông tin sai lệch" từ những người bảo thủ Nam Phi và Mỹ là nhằm mục đích phá hoại một quốc gia đa số là người da đen.
Kirk lên tiếng ủng hộ chương trình của Trump cấp quy chế tị nạn tại Hoa Kỳ cho các thành viên của cộng đồng người Afrikaner da trắng ở Nam Phi, và đầu năm nay đã nói rằng Hoa Kỳ cần thêm nhiều người Nam Phi da trắng theo đạo Thiên chúa.
Nhóm AfriForum, một nhóm vận động hành lang của người Afrikaner, đã tổ chức một buổi cầu nguyện nhỏ cho Kirk bên ngoài Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Pretoria. Nhóm thanh thiếu niên của nhóm cho biết vụ sát hại anh là "một lời cảnh tỉnh cho thấy sự không khoan dung trên toàn cầu đối với tư tưởng bảo thủ".
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, người lãnh đạo chính phủ sùng đạo và theo chủ nghĩa dân tộc nhất trong lịch sử Israel, đã gọi Kirk là "người bảo vệ nền văn minh Do Thái-Thiên chúa giáo chung của chúng ta".
“Charlie không chỉ là một người bạn của Israel. Ông ấy là một người bảo vệ vĩ đại cho nguồn gốc và các giá trị chung của chúng ta”, Netanyahu, một nhà lãnh đạo gây chia rẽ, người đã cai trị Israel gần như liên tục trong 16 năm qua, đã viết trong một bài đăng trên X.
Những nhân vật khác bên cánh hữu đã đưa ra những lời lẽ bi quan hơn.
Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, một trong những nhà lãnh đạo châu Âu được coi là thân thiện nhất với Trump, cho biết bà “bị sốc” trước vụ sát hại Kirk.
“Một vụ giết người tàn bạo, một vết thương sâu sắc cho nền dân chủ và cho những người tin tưởng vào tự do”, bà viết trên X. “Tôi xin chia buồn cùng gia đình, những người thân yêu của ông và cộng đồng bảo thủ Mỹ.”
https://apnews.com/article/charlie-kirk-orban-netanyahu-milei-starmer-1035efd9a30a5b2828c2ee680a88fbbd
NVV dịch