2025-03-14
Trump chuẩn bị tung ra đợt sa thải mới ngay cả khi tòa án ra phán quyết phục chức cho nhân viên
(James Oliphant và Nathan Layne, Reuters, 14/3/2025)
Chính quyền của Tổng thống Donald Trump dự định sẽ tiến hành đợt sa thải hàng loạt và cắt giảm ngân sách thứ hai trên toàn bộ chính phủ Hoa Kỳ vào thứ Sáu, chỉ một ngày sau khi hai thẩm phán liên bang ra lệnh phục hồi chức vụ cho hàng nghìn nhân viên.
Các cơ quan liên bang đã phải đối mặt với thời hạn chót là thứ Năm để đệ trình các kế hoạch cắt giảm quy mô lớn như một phần trong nỗ lực của Trump nhằm cải tổ triệt để bộ máy hành chính liên bang, một nhiệm vụ mà ông chủ yếu giao cho Bộ Hiệu quả Chính phủ của Elon Musk.
Cho đến nay, DOGE đã giám sát việc cắt giảm tiềm năng hơn 100.000 việc làm trên toàn bộ lực lượng lao động dân sự liên bang gồm 2,3 triệu nhân viên, việc đóng băng viện trợ nước ngoài và việc hủy bỏ hàng nghìn chương trình và hợp đồng.
Những người phản đối việc cải tổ chính phủ triệt để của Trump đã cố gắng làm chậm ông bằng các vụ kiện. Các phán quyết tại tòa án liên bang ở California và Maryland vào thứ Năm đã ra lệnh cho các cơ quan phục hồi chức vụ cho hàng nghìn nhân viên thử việc đã bị sa thải trong những tuần gần đây.
Tòa Bạch Ốc gọi các thẩm phán là những nhà hoạt động đảng phái, đã tuyên bố sẽ phản công. Phán quyết của California đã bị kháng cáo.
"Lệnh cấm này hoàn toàn vi hiến", thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt cho biết vào thứ Sáu. "Bạn không thể để một thẩm phán Tòa án Quận cấp thấp đệ đơn xin lệnh cấm chiếm đoạt quyền hành pháp của tổng thống Hoa Kỳ".
Thị trường tài chính đã bị chấn động bởi những rủi ro kinh tế do cuộc chiến thương mại toàn cầu của Trump gây ra. Thị trường chứng khoán đã giảm mạnh trong hai tuần qua, xóa sổ 5 nghìn tỷ đô la giá trị do lo ngại rằng các chính sách của Trump có thể dẫn đến suy thoái, mặc dù cổ phiếu Phố Wall đã tăng cao hơn vào thứ Sáu.
Với sự ủng hộ của tỷ phú công nghệ Musk, Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp vào ngày 11 tháng 2 chỉ đạo tất cả các cơ quan "nhanh chóng tiến hành chuẩn bị để bắt đầu cắt giảm biên chế trên diện rộng", sử dụng một thuật ngữ pháp lý thường được gọi là RIF (reductions in force) để chỉ việc sa thải hàng loạt.
Một bản ghi nhớ tiếp theo từ Văn phòng Quản lý Nhân sự Hoa Kỳ cho biết các kế hoạch nên bao gồm "việc cắt giảm đáng kể" số lượng nhân viên toàn thời gian, cắt giảm bất động sản, cắt giảm ngân sách và loại bỏ các chức năng không bắt buộc theo luật định.
CẮT GIẢM IRS
Sở Thuế vụ Nội địa, cơ quan thu thuế từ lâu đã là mục tiêu khinh miệt của đảng Cộng hòa, đang có kế hoạch cắt giảm 20% đến 25% lực lượng lao động của mình vào ngày 15 tháng 5, theo một người được thông báo về kế hoạch của cơ quan này. IRS có khoảng 100.000 nhân viên khi Trump nhậm chức, nghĩa là có tới 25.000 người sẽ mất việc.
Mục tiêu 20% đến 25% bao gồm khoảng 5.000 nhân viên IRS đã buyout [trả tiền để thôi việc] vào tháng trước và có khả năng là 7.000 nhân viên thử việc đã bị sa thải, mặc dù phán quyết của tòa án vào thứ năm có thể dẫn đến việc phục hồi chức vụ cho nhân viên thử việc, người này cho biết.
Người được thông báo về vấn đề này cho biết, kế hoạch cắt giảm việc làm được mô tả nội bộ là giai đoạn đầu tiên trong nỗ lực cắt giảm nhân sự của cơ quan, cho biết có thể sẽ có thêm các đợt cắt giảm sau ngày 15 tháng 5.
Chính quyền Trump vẫn chưa đưa ra tổng số người đã sa thải, nhưng Reuters đưa tin về các bản ghi nhớ nội bộ, tuyên bố công khai và các nguồn khác cho thấy có hơn 100.000 người đã bị sa thải hoặc được đề nghị buyout, riêng Bộ Cựu chiến binh có mục tiêu cắt giảm hơn 80.000 nhân viên.
THÁCH THỨC TÒA ÁN
Một số cơ quan đã đề nghị trả một khoản tiền trọn gói cho nhân viên để họ tự nguyện nghỉ hưu sớm, điều này có thể giúp các cơ quan tránh được những phức tạp pháp lý vốn có trong quy trình RIF, mà các công đoàn đã tuyên bố sẽ đấu tranh tại tòa án.
Các phán quyết của tòa án về việc sa thải đã có kết quả trái chiều nhưng các thẩm phán liên bang ở California và Maryland vào thứ năm đã ra lệnh phục hồi chức vụ cho hàng nghìn nhân viên liên bang đang trong thời gian thử việc.
Thẩm phán Tòa án Quận Hoa Kỳ William Alsup tại San Francisco đã ra phán quyết rằng những người lao động thử việc, thường là những người có thời gian làm việc dưới hai năm, nên được phục chức tại các bộ Quốc phòng, Cựu chiến binh, Nông nghiệp, Năng lượng, Nội vụ và Tài chính.
Sau khi phán quyết của Alsup được đưa ra, Thẩm phán Tòa án Quận Hoa Kỳ James Bredar tại Baltimore đã chỉ đạo chính quyền phục chức cho hàng chục nghìn nhân viên liên bang.
Bredar đồng ý với 20 tiểu bang do đảng Dân chủ lãnh đạo rằng 18 cơ quan đã sa thải hàng loạt nhân viên thử việc trong những tuần gần đây đã vi phạm các quy định về quy trình sa thải công nhân liên bang.
Hai phán quyết này là những trở ngại pháp lý lớn nhất đối với kế hoạch cắt giảm biên chế của Trump và Musk cho đến nay.
Vào cuối ngày thứ Năm, chính quyền Trump đã kháng cáo quyết định phục chức cho những nhân viên tại sáu cơ quan lên tòa phúc thẩm liên bang có trụ sở tại San Francisco và dự kiến cũng sẽ kháng cáo quyết định này ra khỏi Baltimore.
https://www.reuters.com/world/us/white-house-looks-press-ahead-with-mass-layoffs-after-agencies-submit-reduction-2025-03-14/
NVV