2025-03-05 

Trump nói với Quốc hội rằng 'Nước Mỹ đã trở lại' trong khi đảng Dân chủ phản đối

(Philip Wegmann, RealClear Politics, 5/3/2025)

Tổng thống Trump thong thả bước lên bục phát biểu, nơi Chủ tịch Hạ viện thường chủ tọa, để nhấn mạnh những gì chính quyền của ông đã làm trong sáu tuần đầu tiên và sẽ sớm làm, hét lớn ngay trước phiên họp chung của Quốc hội rằng "Nước Mỹ đã trở lại!"

Tổng thống cho biết chương trình nghị sự của ông sẽ "không ngừng nghỉ". Những gì ông gọi là "một cuộc cách mạng theo lẽ thường" vẫn đang diễn ra. Ông nói với các nhà lập pháp rằng một Thời đại hoàng kim mới hiện đang "mở ra". Trump không hề nao núng về mục đích của mình và thẳng thừng chỉ trích đảng Dân chủ vào tối thứ Ba, phát biểu trong một giờ 40 phút lập kỷ lục trong bài phát biểu đầu tiên của ông trước các nhà lập pháp kể từ khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai tại Tòa Bạch Ốc.

Không bao giờ là người quá quan tâm đến những điều tế nhị, tổng thống đã có một bài phát biểu đặc biệt mạnh mẽ. Nếu một trong những mục tiêu của ông là khiến đảng Cộng hòa phải phục tùng ý muốn của mình, thì đó là một vở kịch hiệu quả. Khi đảng Dân chủ ngồi ủ rũ trên tay, một nửa số người trong phòng họp của đảng Cộng hòa đã liên tục đứng dậy vỗ tay ngay cả khi ông ca ngợi mức thuế quan của mình đã gây ra các cuộc chiến thương mại sắp xảy ra và làm sụp đổ thị trường chứng khoán. Trump hoan nghênh việc mở rộng lãnh thổ, tuyên thệ đòi lại Kênh đào Panama và dự đoán rằng Greenland sẽ sớm nằm trong tay Hoa Kỳ. Ông tuyên thệ sẽ xóa bỏ và lưu lại ký ức mờ nhạt về tất cả những gì người tiền nhiệm Joe Biden đã làm. Đôi khi có vẻ như Trump tin rằng ông đang thực hiện một sứ mệnh do Chúa giao phó. Trên thực tế, ông đã nói như vậy.

Khi Trump nói với hội trường rằng Đấng toàn năng đã cứu mạng ông trong vụ ám sát đầu tiên vào mùa hè năm ngoái để ông có thể khiến nước Mỹ vĩ đại trở lại, Nancy Pelosi kinh ngạc thốt lên với Dân biểu Steny Hoyer của Maryland gần đó rằng: "Ôi Chúa ơi". Cựu Chủ tịch Hạ viện không phải là đảng viên Dân chủ duy nhất bị tổng thống trêu chọc. Nhưng Pelosi đã giữ im lặng về sự bàng hoàng của mình. Dân biểu Al Green thì không, và ông đã tặng Tòa Bạch Ốc một món quà.

Một số chi tiết trong bài phát biểu của Trump là mới nhưng nhiều lời hứa thì không. Như Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đã quan sát hai ngày trước bài diễn văn, Trump đang "làm những gì ông đã nói trong chiến dịch tranh cử mà ông sẽ làm". Điều này rõ ràng bao gồm cả việc trêu chọc, mà tổng thống đã hoàn thiện thành một nghệ thuật.

Al Green bước vào. Vẫy cây gậy, đảng viên Dân chủ Texas 78 tuổi với mái tóc đuôi ngựa đã có màn trình diễn gợi nhớ đến Dân biểu Nam Carolina Joe Wilson, người đã ngắt lời bài phát biểu đầu tiên của cựu Tổng thống Barack Obama trước Quốc hội hơn một thập kỷ trước để hét lên, "Ông nói dối!" Khi Green bắt đầu hét lên rằng Trump không có được giao nhiệm vụ thực hiện những thay đổi đối với Medicare, Johnson đã yêu cầu cảnh sát đưa ông ra khỏi phòng họp.

Đó là một cái cớ tài tình. Mười phút sau, Trump than thở về tiết lộ gần đây của mình rằng "hoàn toàn không có gì tôi có thể nói" để khiến đảng Dân chủ "đứng dậy, mỉm cười hoặc vỗ tay". Ông cho biết một sự bùng nổ kinh tế, chấm dứt tội phạm hoặc thậm chí là phương pháp chữa khỏi "căn bệnh tàn khốc nhất" cũng không thể khiến họ vỗ tay. "Thật đáng buồn và không nên như vậy", tổng thống nói trước khi mời những người Dân chủ ngồi trước mặt ông, "chỉ trong một đêm này", hãy cùng ông "ăn mừng rất nhiều chiến thắng đáng kinh ngạc cho nước Mỹ".

Phụ nữ Dân chủ trong phòng họp mặc đồ màu hồng để phản đối. Nhiều người giơ cao những tấm biển màu đen có chữ màu trắng ghi "Cứu Medicare", "Musk Ăn cắp" và "Sai". Không hài lòng với chỉ một cụm từ, Dân biểu Michigan Rashida Tlaib đã viết nguệch ngoạc trên bảng trắng để đưa ra những phản bác viết tay theo thời gian thực. Nhưng nhìn chung, bất chấp lời mời, những gì đảng Dân chủ hầu như không làm là hoan nghênh. Trong mắt Tòa Bạch Ốc, những người nêu ra những      phản ứng của đảng Dân chủ, đó là mồi nhử, dàn dựng, kết hợp.

Tổng thống không công bố chính sách mới; ông khuyến khích các nhà lập pháp thực hiện chúng. Ông kêu gọi Quốc hội ban hành thành luật các sắc lệnh hành pháp của mình, trong đó quy định án tử hình cho hành vi giết một cảnh sát liên bang và cắt nguồn tiền của người nộp thuế cho các ca phẫu thuật chuyển đổi giới tính cho trẻ vị thành niên. Đảng Cộng hòa vui mừng hoan nghênh cả hai. Giống như phần còn lại của đất nước, Quốc hội chủ yếu là những người quan sát mùa thứ hai của Trump khi các nỗ lực lập pháp của họ tiến triển với tốc độ chậm chạp như thường lệ.

Trump đã sử dụng mọi đòn bẩy quyền lực có sẵn để tái thiết chính phủ và loại bỏ những gì ông ta coi là gian lận trong bộ máy quan liêu liên bang. Ông đã dựa vào Elon Musk và Bộ Hiệu quả Chính phủ trong nhiệm vụ này. Doanh nhân tỷ phú, mặc áo khoác và cà vạt thay vì áo phông và mũ bóng chày thương hiệu của mình, vẫy tay chào từ khán đài khi tổng thống đánh dấu các sáng kiến ​​viện trợ nước ngoài và đa dạng đã bị hủy bỏ.

Có những bực bội của đảng Cộng hòa với chính quyền trước như 22 tỷ đô la từ Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh để cung cấp nhà ở cho những người nhập cư bất hợp pháp, cũng như 45 triệu đô la cho các chương trình được gọi là đa dạng, công bằng và hòa nhập ở Miến Điện. Sau đó là chương trình cắt bao quy đầu kỳ lạ trị giá 10 triệu đô la ở Mozambique và một chương trình trị giá 8 triệu đô la mà tổng thống nói là "để biến chuột thành người chuyển giới". Nói chung, các chương trình hiện đã bị loại bỏ mà Trump liệt kê lên tới 24 tỷ đô la.

Nhóm DOGE của Musk đã tiến qua nhà nước hành chính. Một trong những điểm dừng chân gần đây của ông, tại Cơ quan An sinh Xã hội, đã khiến đảng Dân chủ tức giận và đảng Cộng hòa lo lắng. Musk gần đây đã gọi đây là "chương trình gian lận lớn nhất mọi thời đại", mặc dù tổng thống khẳng định ông sẽ không động đến các chế độ phúc lợi dành cho người cao tuổi. Tuy nhiên, ông đã nói rằng ông sẽ xóa bỏ tình trạng lạm dụng và gian lận.

"Theo cơ sở dữ liệu của Cơ quan An sinh Xã hội, hơn 130.000 người trên 160 tuổi", Trump nói khi ông duyệt qua các danh sách, lặp lại một câu mà Quyền Giám đốc An sinh Xã hội của chính ông là Lee Dudek đã nói là chỉ ra việc lưu giữ hồ sơ cẩu thả do hệ thống kế toán lỗi thời. Theo tuyên bố của Dudek, những cá nhân đó vẫn nằm trong danh sách vì hồ sơ của họ không bao gồm giấy chứng tử, không phải vì họ nhất thiết vẫn đang nhận trợ cấp. Tuy nhiên, một báo cáo của Tổng thanh tra năm 2024 đã phát hiện ra gần 5 tỷ đô la trong các khoản thanh toán quá mức vào năm trước.

Một lần nữa, Trump nói đùa, ám chỉ Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Robert F. Kennedy Jr., chúng ta có thể "có một đất nước khỏe mạnh hơn tôi nghĩ, Bobby."

Tòa Bạch Ốc lập luận rằng lạm phát dai dẳng là di sản bị nguyền rủa của người trước đây từng làm việc tại Phòng Bầu dục, người mà Trump gọi là "tổng thống tệ nhất trong lịch sử Hoa Kỳ." Công thức của chính quyền thu nhỏ để đánh bại lạm phát: dầu mỏ và thắt lưng buộc bụng.

Tổng thống nhấn mạnh rằng cách tốt nhất để giảm lạm phát là giảm chi phí năng lượng, quảng cáo cho Tình trạng khẩn cấp về năng lượng quốc gia mà ông đã ký vào ngày đầu tiên nhậm chức và một "chương trình rất mạnh mẽ - có tên là 'Drill, Baby, Drill!" Ngoài việc giảm giá xăng, ông tiếp tục, bước tiếp theo là "chấm dứt tình trạng lãng phí trắng trợn tiền thuế của người nộp thuế".

Tổng thống nhắc lại lời kêu gọi "cắt giảm thuế cho tất cả mọi người": chấm dứt thuế đối với tiền tip và tiền làm thêm giờ, đối với các chế độ phúc lợi An sinh xã hội, đối với các khoản vay mua xe hơi sản xuất tại Hoa Kỳ. Ông cũng thúc đẩy việc cắt giảm thuế doanh nghiệp, cho phép khấu trừ các khoản đầu tư vốn, đối với các mặt hàng như thiết bị mới và hứa sẽ lùi thời hạn khấu trừ đến tháng 1 năm nay. Tuy nhiên, ông không cân nhắc chính xác cách Quốc hội nên đạt được cải cách toàn diện như vậy đối với luật thuế.

Trump cũng nói về các cuộc chiến thương mại đang làm thị trường chao đảo và khiến người tiêu dùng lo lắng khi thuế quan đối với Canada, Trung Quốc và Mexico diễn ra. Những mức thuế quan này sẽ khiến "nước Mỹ giàu có trở lại", ông nhấn mạnh, mặc dù thừa nhận rằng sẽ mất thời gian và bác bỏ sự lo lắng của thị trường là "một sự xáo trộn nhỏ". Ông cảnh báo rằng thuế quan có đi có lại thực sự sẽ có hiệu lực vào ngày 2 tháng 4 như đã hứa: "Bất cứ mức thuế quan (tariff) nào họ đánh vào chúng ta, chúng ta cũng đánh vào họ. Bất cứ mức thuế (tax) nào họ đánh vào chúng ta, chúng ta cũng đánh vào họ. Nếu họ áp dụng thuế quan phi tiền tệ để ngăn chúng ta khỏi thị trường của họ, thì chúng ta cũng áp dụng các rào cản phi tiền tệ để ngăn họ vào thị trường của chúng ta".

Mục tiêu là bảo vệ người lao động Mỹ, ông nói, và để củng cố lập luận của mình, tổng thống đã chỉ vào một công nhân thép trong phòng trưng bày từ Decatur, Alabama, một người đàn ông tên là Jeff Denard, người đã làm cùng một công việc trong 27 năm, làm lính cứu hỏa tình nguyện và nuôi dưỡng 40 đứa trẻ trong thời gian đó. "Thuế quan không chỉ nhằm bảo vệ việc làm của người Mỹ", Trump nhấn mạnh, "mà còn nhằm bảo vệ linh hồn của đất nước chúng ta".

Tòa Bạch Ốc đã hy vọng rằng một thỏa thuận khoáng sản với Ukraine sẽ đóng vai trò là nền tảng cho bài phát biểu. Trump từ lâu đã nói rằng ông muốn di sản của mình là di sản của một người gìn giữ hòa bình. Thỏa thuận này nhằm đặt nền tảng cho hòa bình và chấm dứt chiến tranh Ukraine. Thay vào đó, nó đã nổ tung một cách ngoạn mục vào tuần trước tại Phòng Bầu dục.

Trump đã có giọng điệu hòa giải khi ông đọc những gì ông gọi là "một lá thư quan trọng từ Tổng thống Zelensky của Ukraine". Bức thư, được đăng trên X vào sáng sớm hôm đó, đã diễn đạt chính xác những gì Tòa Bạch Ốc đang tìm kiếm, cụ thể là sự hợp tác và phục tùng tầm nhìn của Trump về việc chấm dứt xung đột. "Chúng tôi thực sự đánh giá cao những gì nước Mỹ đã làm để giúp Ukraine duy trì chủ quyền và độc lập của mình", Zelensky viết, đồng thời nói thêm rằng hiện ông sẵn sàng ký các thỏa thuận về khoáng sản và an ninh "bất cứ lúc nào và theo bất kỳ hình thức thuận tiện nào".

Trump mô tả đây là tin đáng mừng và cũng ca ngợi các cuộc trò chuyện gần đây của ông với kẻ xâm lược trong cuộc chiến đó, Tổng thống Nga Vladimar Putin. Ông nói với các nhà lập pháp rằng ông đã nói chuyện với Putin trong những ngày gần đây và rằng Nga "sẵn sàng cho hòa bình". Tổng thống nói, "Đã đến lúc chấm dứt sự điên rồ này. Đã đến lúc ngừng giết chóc. Đã đến lúc chấm dứt cuộc chiến vô nghĩa này. Nếu bạn muốn chấm dứt chiến tranh, bạn phải nói chuyện với cả hai bên".

Trọng tâm của ông tại Hoa Kỳ vẫn là hạn chế nhập cư bất hợp pháp. Trump nói về những nỗ lực đang diễn ra nhằm trục xuất người nhập cư bất hợp pháp, lưu ý rằng chính quyền của ông đã chỉ định các băng đảng ma túy là tổ chức khủng bố và việc ông ký Đạo luật Laken Riley, trong đó yêu cầu giam giữ tất cả những người nhập cư bất hợp pháp bị buộc tội phạm tội bạo lực. Gia đình của Riley, một sinh viên điều dưỡng 22 tuổi ở Georgia bị sát hại, đã nhìn từ ban công khi tổng thống đảm bảo với họ rằng cô ấy "không chết vô ích".

Các cuộc chạm trán ở biên giới phía nam đã giảm mạnh sau khi Trump khôi phục chính sách ở lại Mexico và khi ông trùm biên giới Tom Homan tập trung các nỗ lực trục xuất ban đầu vào những người nhập cư bất hợp pháp có hành vi bạo lực. "Các phương tiện truyền thông và những người bạn của chúng tôi trong Đảng Dân chủ liên tục nói rằng chúng tôi cần luật mới để bảo vệ biên giới". Trump nói. "Nhưng hóa ra tất cả những gì chúng tôi thực sự cần là một tổng thống mới".

Ông đã thề sẽ phát động nỗ lực trục xuất lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ và để đẩy nhanh nỗ lực của mình, tổng thống đã kêu gọi Quốc hội cung cấp thêm kinh phí cho các cuộc trục xuất hàng loạt. Tòa Bạch Ốc coi đây là hành động song hành với lời cam kết của tổng thống về việc khôi phục luật pháp và trật tự.

Trump đã kêu gọi một dự luật tội phạm mới sẽ tăng hình phạt đối với những người tái phạm đồng thời cũng đưa ra các biện pháp bảo vệ mới cho cảnh sát. Điều này đã tạo cơ hội cho màn trình diễn ấm lòng khi tổng thống gọi tên DJ Daniel, một cậu bé 13 tuổi được chẩn đoán mắc bệnh ung thư não và mơ ước trở thành cảnh sát. Vào lúc này, Sean Curran, giám đốc mới của Sở Mật vụ, đã xuất hiện trong khán phòng để trao cho cậu bé  tấm thẻ đặc vụ liên bang danh dự.

Đây là một trong những khoảnh khắc hiếm hoi trong buổi tối mà một số ít đảng viên Dân chủ hoan nghênh. Họ đã phải vật lộn để đưa ra một thông điệp phản đối Trump thống nhất kể từ khi cựu Phó Tổng thống Kamala Harris thua cuộc, một thực tế được phản ánh qua quyết định của Dân biểu Dân chủ Melanie Stansbury của New Mexico đứng ở lối đi khi tổng thống bước vào với một tấm biển có dòng chữ "This is not normal". Nhưng sau một thập kỷ của Trump và sau chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu phổ thông của đảng Cộng hòa, đây là điều bình thường mới cho dù đảng Dân chủ có chấp nhận hay không.

Nhiệm vụ phản bác thuộc về Thượng nghị sĩ Elissa Slotkin của Michigan, người lập luận rằng có nhiều thứ đoàn kết hơn là chia rẽ người Mỹ, sau khi Trump chọc tức phe đối lập và đảng Dân chủ ngồi im lặng gần hai giờ. Bà phát biểu chỉ hơn 10 phút mà không có mặt tổng thống, nhấn mạnh rằng bất chấp chính trị, hầu hết người Mỹ nhìn chung đều đồng ý về ba điều: "Tầng lớp trung lưu là động lực của đất nước chúng ta. An ninh quốc gia mạnh mẽ bảo vệ chúng ta khỏi nguy hiểm. Và nền dân chủ của chúng ta, dù hỗn loạn đến đâu, vẫn là vô song và đáng để đấu tranh".

Slotkin đã nói thẳng thắn. Trump, "giúp vui" (entertaining). Đó là từ được người xem diễn văn sử dụng nhiều nhất theo một cuộc thăm dò nhanh do CBS News/YouGov thực hiện. Nó nghiêng hẳn về đảng Cộng hòa với 51% người xem xác định là đảng Cộng hòa, 27% độc lập và chỉ 21% là đảng Dân chủ, nhưng kết quả chắc chắn sẽ làm hài lòng Tòa Bạch Ốc.

Về phần mình, Trump rất vui khi được khảo sát vào tối thứ Ba về những gì ông đã làm được chỉ trong sáu tuần đầu tiên. Ông tiết lộ rằng sẽ còn nhiều điều hơn nữa, kết luận rằng "nó sẽ không giống bất cứ điều gì từng thấy trước đây".


https://www.realclearpolitics.com/articles/2025/03/05/trump_addresses_joint_session_as_dems_protest_his_common-sense_revolution_152463.html

Philip Wegmann là phóng viên Tòa Bạch Ốc của RealClearPolitics.

NVV dịch