2024-04-23
Vụ án Bragg chống lại Trump là một sự xấu hổ về mặt pháp lý. Một sai lầm lịch sử.
(Giáo sư QuaJed Handelsman Shugerman, New York Times, 23/4/2024)
Khoảng một năm trước, khi Alvin Bragg, công tố quận Manhattan, truy tố cựu Tổng thống Donald Trump, tôi đã chỉ trích vụ việc và gọi đó là một sự xấu hổ. Tôi nghĩ rằng một loạt các vấn đề pháp lý sẽ dẫn đến sự chậm trễ kéo dài tại các tòa án liên bang.
Sau khi nghe tuyên bố mở đầu hôm thứ Hai của các công tố viên, tôi vẫn nghĩ Công tố viên Manhattan đã phạm phải một sai lầm lịch sử. Cáo buộc mơ hồ của họ về “một âm mưu tội phạm nhằm làm hỏng cuộc bầu cử tổng thống năm 2016” khiến tôi lo ngại hơn bao giờ hết về việc họ sử dụng luật tiểu bang chưa từng có và việc họ liên tục tránh chỉ định tội phạm bầu cử hoặc lý thuyết gian lận hợp lệ. [Bản cáo trạng không đưa ra tội danh này]
Tóm tắt lại: Ông Trump bị cáo buộc làm sai lệch hồ sơ kinh doanh. Đó là những tội nhẹ. Để nâng nó lên thành một vụ án hình sự, ông Bragg và nhóm của ông đã chỉ ra những vi phạm tiềm ẩn đối với luật bầu cử liên bang và gian lận thuế tiểu bang. Họ cũng trích dẫn luật bầu cử của tiểu bang, nhưng các định nghĩa theo luật định của tiểu bang về “chức vụ công” dường như giới hạn các đạo luật đó đối với các cuộc đua ở tiểu bang và địa phương.
Cả tội nhẹ và tội nghiêm trọng đều đòi hỏi bị cáo ghi sai sổ sách với “ý định lừa gạt”. Một năm trước, tôi đã tự hỏi làm thế nào toàn bộ hồ sơ kinh doanh nội bộ (sổ cái hàng ngày, phiếu lương và hóa đơn) lại có thể là cơ sở cho mọi hành vi gian lận nếu chúng không được chia sẻ với bất kỳ ai bên ngoài doanh nghiệp. Tôi cho rằng gian lận thực sự là việc ông Trump nộp một báo cáo (được cho là) sai cho Ủy ban Bầu cử Liên bang và chỉ các công tố viên liên bang mới có thẩm quyền đối với hồ sơ đó.
Cuộc trò chuyện gần đây với Jeffrey Cohen, một người bạn, giáo sư luật và cựu công tố viên của Đại học Boston, khiến tôi nghĩ rằng vụ án có thể trở nên hợp pháp hơn tôi nghĩ ban đầu. Lý do liên quan đến những hồ sơ kinh doanh được cho là giả mạo: Hầu hết chúng được nhập vào đầu năm 2017, thường là trước khi ông Trump đệ trình báo cáo của Ủy ban Bầu cử Liên bang vào mùa hè năm đó. Ông Trump có thể đã thấy trước một cuộc điều tra về chiến dịch tranh cử của ông, dẫn đến hồ sơ tài chính của chiến dịch này. Ông Trump có thể đã ghi sai những hồ sơ nội bộ này trước khi nộp hồ sơ cho FEC, coi đây là một phần của cùng một hành vi gian lận: nhằm tạo dấu vết nhất quán trên giấy tờ và che giấu ý định vi phạm luật bầu cử liên bang hoặc lừa gạt FEC
Tóm lại: Đó không phải là tội ác; đó là sự che đậy.
Nhìn nhận vụ việc theo cách này có thể giải quyết những lo ngại về thẩm quyền của tiểu bang. Trong kịch bản này, ông Trump được cho là cũng có ý định đánh lừa các nhà điều tra cấp tiểu bang. Các nhà điều tra tiểu bang có thể tìm thấy những điểm mâu thuẫn này và cảnh báo các cơ quan liên bang. Các công tố viên có thể lập luận rằng các cơ quan của tiểu bang New York quan tâm đến việc phát hiện các âm mưu lừa gạt các cơ quan liên bang; họ cũng có thể có câu trả lời hợp lý cho những câu hỏi quan trọng về việc liệu tiểu bang New York có quyền tài phán hay không, hoặc liệu phần này của luật nộp đơn kinh doanh của tiểu bang có được luật liên bang áp dụng trước hay không.
Tuy nhiên, cách giải thích này là một cách giải thích mới, chứa đựng nhiều vấn đề pháp lý quan trọng. Và không có hồ sơ nào của Công tố viên Manhattan hay tuyên bố mở đầu ngày hôm nay thậm chí còn gợi ý về cách tiếp cận này.
Thay vì lý thuyết lừa gạt các cơ quan quản lý nhà nước, ông Bragg đã áp dụng một lý thuyết yếu kém về “can thiệp bầu cử”, và Thẩm phán Juan Merchan đã mô tả vụ việc, trong bản tóm tắt của ông về vụ việc trong quá trình lựa chọn bồi thẩm đoàn, như một cáo buộc làm sai lệch hồ sơ kinh doanh “để che giấu” một thỏa thuận với những người khác nhằm gây ảnh hưởng bất hợp pháp đến cuộc bầu cử năm 2016.”
Để kiểm tra thực tế, việc ứng viên trả tiền cho một thỏa thuận không tiết lộ thông tin là hợp pháp. Tiền bịt miệng là không đúng dắn, nhưng nó hợp pháp. Học giả luật bầu cử Richard Hasen đã nhận xét đúng, “Gọi đó là can thiệp bầu cử thực sự làm giảm giá trị của thuật ngữ này và làm suy yếu các cáo buộc nghiêm trọng chết người trong các trường hợp can thiệp bầu cử thực sự.”
Trong cuộc tranh luận mở đầu hôm thứ Hai, công tố viên Matthew Colangelo vẫn lảng tránh các chi tiết cụ thể về điều gì là bất hợp pháp khi gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử, nhưng sau đó ông tuyên bố : “Đó là gian lận bầu cử, thuần túy và đơn giản”. Không có đạo luật liên bang hoặc tiểu bang nào coi việc ghi sai sổ sách là gian lận. Gọi đó là “gian lận bầu cử” là một sai lầm về mặt pháp lý và chiến lược, phóng đại vụ việc và đặt ra những kỳ vọng cao cho bồi thẩm đoàn mà các công tố viên không thể đáp ứng được.
Mô tả chính xác nhất về vụ án hình sự này là vi phạm hồ sơ tài chính chiến dịch tranh cử liên bang. Nếu không có vi phạm cấp liên bang (mà quy chế bầu cử của tiểu bang bị ràng buộc), ông Bragg không thể nâng cấp tội nhẹ thành trọng tội. Hơn nữa, vẫn chưa rõ làm thế nào trường hợp này có thể đáp ứng được yêu cầu về tội nhẹ là “có ý định lừa gạt” nếu không có tội phạm liên bang. [Tội nhẹ không có yếu tố 'mục đích lừa gạt' thì không thể trở thành tội nặng]
Để mở rộng quyền tài phán và xét xử tội phạm liên bang tại tòa án tiểu bang, Công tố viên Manhattan hiện đang thúc đẩy các giải thích và ứng dụng pháp lý chưa được kiểm chứng. Tôi thấy ba dấu hiệu đỏ làm dấy lên lo ngại về việc truy tố có chọn lọc khi kháng cáo.
Đầu tiên, tôi không thể tìm thấy trường hợp nào trước đây về bất kỳ công tố viên tiểu bang nào dựa vào Đạo luật Chiến dịch Bầu cử Liên bang như tội phạm trực tiếp hoặc tội phạm nguồn. Cho dù các công tố viên tiểu bang có tránh làm như vậy vì vấn đề luật pháp, quy chuẩn hay thiếu chuyên môn hay không, thì nỗ lực mới này vẫn là một dấu hiệu của sự đi quá xa.
Thứ hai, các luật sư của ông Trump lập luận rằng quy chế của New York yêu cầu tội phạm nguồn (cơ bản) cũng phải là tội phạm ở New York chứ không phải tội phạm ở khu vực tài phán khác. Công tố viên Manhattan chỉ trả lời bằng các tiền lệ tư pháp về các đạo luật hình sự khác, chứ không phải đạo luật trong trường hợp này. Cuối cùng, họ không thể trích dẫn một cách giải thích tư pháp nào về quy chế cụ thể này để hỗ trợ việc sử dụng quy chế của họ (thỏa thuận nhận tội và chỉ dẫn cho bồi thẩm đoàn không được tính).
Thứ ba, không có tiền lệ nào ở New York cho phép giải thích hành vi lừa gạt công chúng. Các chuyên gia pháp lý đã lưu ý rằng lý thuyết “can thiệp bầu cử” rộng rãi như vậy là chưa từng có và việc kết án dựa trên nó có thể không tồn tại sau khi kháng cáo cấp tiểu bang.
Đội ngũ pháp lý của ông Trump cũng tự hạ thấp mình vì những quyết định của mình trong năm qua: Về cơ bản, các luật sư của ông đã bỏ hết trứng vào giỏ tìm cách chuyển phiên tòa sang tòa án liên bang, thay vì tìm kiếm lệnh liên bang để dừng phiên tòa hoàn toàn. Nếu họ nêu ra các vấn đề về truy tố có chọn lọc hoặc mang tính báo thù và sự kết hợp giữa các yêu cầu về quyền tài phán, quyền ưu tiên và hiến pháp, thì họ có thể đã trì hoãn phiên tòa qua Ngày bầu cử, ngay cả khi họ thua ở mỗi giai đoạn tòa liên bang.
Một lý do khác khiến tội phạm liên bang phải ra tòa án tiểu bang là Bộ Tư pháp của Tổng thống Biden đã quyết tâm không mở lại vụ án hợp lệ này hoặc chỉ định một luật sư đặc biệt. Ông Trump đã cố đổ lỗi cho ông Biden về vụ truy tố này là “can thiệp bầu cử” thực sự. Sự kiềm chế hơn nữa của chính quyền Biden đã chứng minh cáo buộc này (là đúng) và đáng được tin tưởng.
Tám năm sau cái được cho là tội phạm xảy ra, thật hợp lý khi hỏi liệu điều này có liên quan đến chính trị Manhattan hơn là luật pháp New York hay không. Vụ án này sẽ đóng vai trò như một câu chuyện cảnh báo về tình trạng lạm dụng quyền công tố rộng rãi hơn ở Mỹ - và thúc đẩy các cải cách lưỡng đảng đối với hệ thống công tố mang tính đảng phái của chúng ta.
Tuy nhiên, các công tố viên nên có một số quyền hạn để phát triển vụ án của mình trong quá trình xét xử và có thể họ sẽ cẩn thận và chính xác hơn về tội phạm cơ bản, gian lận và các câu hỏi về quyền tài phán. Ông Trump đã nhận được đầy đủ thông báo về cáo buộc và ông có thể đưa ra lập luận của mình khi kháng cáo. Một nguyên tắc quan trọng của “Chủ nghĩa Liên bang (Federalism) của chúng ta,” theo thuật ngữ của Tòa án Tối cao, là quyền không làm gì cả (abstention), rằng các tòa án liên bang thường nên cho phép các phiên tòa xét xử cấp tiểu bang được tiến hành trước và chờ xét xử các khiếu tố sau.
Vụ án này vẫn còn là một sự bối rối về đạo đức công tố và việc truy tố có chọn lọc rõ ràng. Tuy nhiên, mỗi bên đều phải có ngày ra tòa. Nếu bị kết án, ông Trump có thể đấu tranh trong nhiều ngày khác - và có thể sẽ thắng - tại các tòa phúc thẩm. Nhưng nếu phần khai mạc hôm thứ Hai là bản xem trước của những cáo buộc cường điệu, lý thuyết pháp lý không chính xác và những vấn đề dai dẳng không được giải quyết, thì các công tố viên có thể sẽ không giành được bản án nào cả.
Jed Handelsman Shugerman là giáo sư luật tại Đại học Boston.
https://www.nytimes.com/2024/04/23/opinion/bragg-trump-trial.html
NVV dịch
