2025-02-25
Tương lai của nước Mỹ phụ thuộc vào DOGE
Nếu Trump và Musk không thành công trong việc cho bộ máy quan liêu thấy ai là ông chủ, thì có lẽ sẽ chẳng có ai làm được điều đó.
(Jeffrey A. Tucker, WSJ, 25/2/2025)
Những người chỉ trích coi các email của Bộ Hiệu quả Chính phủ yêu cầu nhân viên liên bang cung cấp bằng chứng về năng suất là những biện pháp hỗn loạn, tùy tiện và thậm chí là tàn nhẫn đối với một công chức tận tụy. Nhưng Elon Musk chỉ đơn giản là đưa các tiêu chuẩn bình thường của khu vực tư nhân vào một chính phủ đang rất cần chúng. Kể từ khi Đạo luật Pendleton năm 1883 đưa ra lựa chọn dựa trên năng lực và bảo vệ công việc của công chức liên bang, nhà nước hành chính đã phát triển mạnh mẽ mà không có đủ sự kiểm tra và cân bằng từ tổng thống hoặc Quốc hội.
Bộ máy hành chính liên bang đã phình to từ một vài cơ quan lên hơn 400 cơ quan, nhiều cơ quan trong số đó "độc lập" với tổng thống. Người Mỹ thường coi tổng thống là người chịu trách nhiệm cho các hành động mà các cơ quan đó thực hiện. Hệ thống này thúc đẩy các tổng thống mới bỏ qua và tiếp tục như thế. Và đó chính xác là những gì họ đã làm. Không có tổng thống nào—kể cả Calvin Coolidge, Herbert Hoover, Richard Nixon hay Ronald Reagan—đã giải quyết được vấn đề này. Hầu hết các cải cách đều làm cho nhà nước hành chính lớn hơn chứ không phải nhỏ hơn.
Như chúng ta đang thấy hiện nay, bất kỳ ai thách thức bộ máy hành chính đều sẽ gặp phải sự phản đối đáng kể. Các công đoàn rất mạnh mẽ. Sự đe dọa từ những người có kiến thức về thể chế có thể rất lớn. Nỗi sợ hãi đối với truyền thông cũng là một rào cản đối với hành động. Mọi tổng thống đều ít nhất có phần sợ hãi các cơ quan tình báo. Những nhà lãnh đạo ngành đã chiếm được các cơ quan này, bao gồm nhiều nhà tài trợ cho chiến dịch, đều quá quyền lực để có thể lật đổ hoặc kiểm soát.
Vô số bộ trưởng nội các đến rồi đi với mục đích thay đổi hệ thống. Họ có được những chức vụ lớn, một bức chân dung đẹp và địa vị xã hội, nhưng các nhà quản lý biết rằng những người được bổ nhiệm chính trị chỉ là tạm thời và dễ dàng bị phớt lờ. Thất vọng vì sự trì trệ của thể chế, những người được bổ nhiệm thường rời đi trong tình trạng bị thua trí, thua vũ khí và mất tinh thần.
Trong khi đó, người dân Mỹ cảm thấy ngày càng bị áp bức, bị đánh thuế, bị quản lý, theo dõi, đe dọa, bắt nạt và quấy rối. Việc bỏ phiếu không bao giờ tạo ra sự khác biệt vì các chính trị gia không còn kiểm soát được hệ thống. Các bộ máy quan liêu cai trị tất cả. Chúng ta đã biết điều này trong thâm tâm, đó là lý do tại sao lòng tin của cử tri vào hệ thống đã bị xói mòn khi quyền lực của các cơ quan ngày càng tăng.
Những năm tháng của Biden đã nhấn mạnh điểm này. Chúng ta thậm chí không cần một tổng thống có ý thức hay năng động, chỉ cần một người đứng đầu. Đằng sau hậu trường, các định chế điều hành mọi thứ.
Làm thế nào Hoa Kỳ có thể giải quyết vấn đề này? Chỉ có Tổng thống Trump mới hiểu ra trong nhiệm kỳ cuối cùng của mình: Ông chỉ đơn giản là tiếp quản các cơ quan theo cách hạn chế với các cuộc sa thải có chọn lọc, mà ông tin rằng mình có thẩm quyền hợp pháp để làm như vậy. Điều này đã gây ra tiếng hú kinh hoàng và những lời thì thầm về các âm mưu từ những người chỉ trích ông, kể cả trên phương tiện truyền thông. Những người quản lý kỳ cựu đã vạch ra những âm mưu khéo léo để ngăn chặn các kế hoạch của ông và cho ông thấy ai là ông chủ - không phải tổng thống được bầu một cách dân chủ mà là bộ máy quan liêu.
Thông điệp từ giới tinh hoa dân sự ngày nay là công việc của tổng thống là giả vờ chịu trách nhiệm trong khi không làm gì có ý nghĩa. Thôi im đi. Đừng làm phiền nhà nước hành chính. Hãy để nó tiếp tục làm việc mà không bị giám sát hoặc gián đoạn, và bạn sẽ có được thư viện và cuốn hồi ký bán chạy nhất của mình.
Ông Trump từ chối thỏa thuận này. Trong nhiệm kỳ thứ hai, ông quyết tâm tiêu diệt con quái vật quan liêu mà ông đã quá quen thuộc từ nhiệm kỳ đầu tiên và những năm tháng của Biden. Những nỗ lực của DOGE thật vĩ đại, phá vỡ hơn một thế kỷ chấp nhận nhà nước ngầm. Nhóm Trump đang dũng cảm đối mặt với vấn đề, bất kể điều gì xảy ra. Các đồng minh của ông Trump biết rằng họ phải hành động nhanh chóng và với một mức độ hung hăng nhất định, thậm chí là liều lĩnh, nếu không chúng ta sẽ quay trở lại tình trạng hiện tại của những nhà lãnh đạo giả vờ là người chịu trách nhiệm trong khi những "người của hệ thống" được nhúng vào - theo cách diễn đạt của Adam Smith - điều hành mọi thứ sau cánh cửa đóng kín.
Điều quan trọng là nỗ lực xóa bỏ bộ máy quan liêu này phải thành công. Có thể sẽ không bao giờ có cơ hội nào khác.
https://www.wsj.com/opinion/americas-future-depends-on-doge-efficiency-overhaul-system-b2875bcd?st=Q9cFxk
Nếu Trump và Musk không thành công trong việc cho bộ máy quan liêu thấy ai là ông chủ, thì có lẽ sẽ chẳng có ai làm được điều đó.
(Jeffrey A. Tucker, WSJ, 25/2/2025)
Những người chỉ trích coi các email của Bộ Hiệu quả Chính phủ yêu cầu nhân viên liên bang cung cấp bằng chứng về năng suất là những biện pháp hỗn loạn, tùy tiện và thậm chí là tàn nhẫn đối với một công chức tận tụy. Nhưng Elon Musk chỉ đơn giản là đưa các tiêu chuẩn bình thường của khu vực tư nhân vào một chính phủ đang rất cần chúng. Kể từ khi Đạo luật Pendleton năm 1883 đưa ra lựa chọn dựa trên năng lực và bảo vệ công việc của công chức liên bang, nhà nước hành chính đã phát triển mạnh mẽ mà không có đủ sự kiểm tra và cân bằng từ tổng thống hoặc Quốc hội.
Bộ máy hành chính liên bang đã phình to từ một vài cơ quan lên hơn 400 cơ quan, nhiều cơ quan trong số đó "độc lập" với tổng thống. Người Mỹ thường coi tổng thống là người chịu trách nhiệm cho các hành động mà các cơ quan đó thực hiện. Hệ thống này thúc đẩy các tổng thống mới bỏ qua và tiếp tục như thế. Và đó chính xác là những gì họ đã làm. Không có tổng thống nào—kể cả Calvin Coolidge, Herbert Hoover, Richard Nixon hay Ronald Reagan—đã giải quyết được vấn đề này. Hầu hết các cải cách đều làm cho nhà nước hành chính lớn hơn chứ không phải nhỏ hơn.
Như chúng ta đang thấy hiện nay, bất kỳ ai thách thức bộ máy hành chính đều sẽ gặp phải sự phản đối đáng kể. Các công đoàn rất mạnh mẽ. Sự đe dọa từ những người có kiến thức về thể chế có thể rất lớn. Nỗi sợ hãi đối với truyền thông cũng là một rào cản đối với hành động. Mọi tổng thống đều ít nhất có phần sợ hãi các cơ quan tình báo. Những nhà lãnh đạo ngành đã chiếm được các cơ quan này, bao gồm nhiều nhà tài trợ cho chiến dịch, đều quá quyền lực để có thể lật đổ hoặc kiểm soát.
Vô số bộ trưởng nội các đến rồi đi với mục đích thay đổi hệ thống. Họ có được những chức vụ lớn, một bức chân dung đẹp và địa vị xã hội, nhưng các nhà quản lý biết rằng những người được bổ nhiệm chính trị chỉ là tạm thời và dễ dàng bị phớt lờ. Thất vọng vì sự trì trệ của thể chế, những người được bổ nhiệm thường rời đi trong tình trạng bị thua trí, thua vũ khí và mất tinh thần.
Trong khi đó, người dân Mỹ cảm thấy ngày càng bị áp bức, bị đánh thuế, bị quản lý, theo dõi, đe dọa, bắt nạt và quấy rối. Việc bỏ phiếu không bao giờ tạo ra sự khác biệt vì các chính trị gia không còn kiểm soát được hệ thống. Các bộ máy quan liêu cai trị tất cả. Chúng ta đã biết điều này trong thâm tâm, đó là lý do tại sao lòng tin của cử tri vào hệ thống đã bị xói mòn khi quyền lực của các cơ quan ngày càng tăng.
Những năm tháng của Biden đã nhấn mạnh điểm này. Chúng ta thậm chí không cần một tổng thống có ý thức hay năng động, chỉ cần một người đứng đầu. Đằng sau hậu trường, các định chế điều hành mọi thứ.
Làm thế nào Hoa Kỳ có thể giải quyết vấn đề này? Chỉ có Tổng thống Trump mới hiểu ra trong nhiệm kỳ cuối cùng của mình: Ông chỉ đơn giản là tiếp quản các cơ quan theo cách hạn chế với các cuộc sa thải có chọn lọc, mà ông tin rằng mình có thẩm quyền hợp pháp để làm như vậy. Điều này đã gây ra tiếng hú kinh hoàng và những lời thì thầm về các âm mưu từ những người chỉ trích ông, kể cả trên phương tiện truyền thông. Những người quản lý kỳ cựu đã vạch ra những âm mưu khéo léo để ngăn chặn các kế hoạch của ông và cho ông thấy ai là ông chủ - không phải tổng thống được bầu một cách dân chủ mà là bộ máy quan liêu.
Thông điệp từ giới tinh hoa dân sự ngày nay là công việc của tổng thống là giả vờ chịu trách nhiệm trong khi không làm gì có ý nghĩa. Thôi im đi. Đừng làm phiền nhà nước hành chính. Hãy để nó tiếp tục làm việc mà không bị giám sát hoặc gián đoạn, và bạn sẽ có được thư viện và cuốn hồi ký bán chạy nhất của mình.
Ông Trump từ chối thỏa thuận này. Trong nhiệm kỳ thứ hai, ông quyết tâm tiêu diệt con quái vật quan liêu mà ông đã quá quen thuộc từ nhiệm kỳ đầu tiên và những năm tháng của Biden. Những nỗ lực của DOGE thật vĩ đại, phá vỡ hơn một thế kỷ chấp nhận nhà nước ngầm. Nhóm Trump đang dũng cảm đối mặt với vấn đề, bất kể điều gì xảy ra. Các đồng minh của ông Trump biết rằng họ phải hành động nhanh chóng và với một mức độ hung hăng nhất định, thậm chí là liều lĩnh, nếu không chúng ta sẽ quay trở lại tình trạng hiện tại của những nhà lãnh đạo giả vờ là người chịu trách nhiệm trong khi những "người của hệ thống" được nhúng vào - theo cách diễn đạt của Adam Smith - điều hành mọi thứ sau cánh cửa đóng kín.
Điều quan trọng là nỗ lực xóa bỏ bộ máy quan liêu này phải thành công. Có thể sẽ không bao giờ có cơ hội nào khác.
https://www.wsj.com/opinion/americas-future-depends-on-doge-efficiency-overhaul-system-b2875bcd?st=Q9cFxk
Ông Tucker là chủ tịch của Viện Brownstone.
NVV dịch