2025-02-01
Những điều chúng ta biết và những điều chúng ta không biết về ngày 6 tháng 1
(John Daniel Davidson, The Federalist, January 2025)
Nội dung sau đây được chuyển thể từ bài phát biểu tại bữa trưa của trường Cao đẳng Hillsdale ở Anchorage, Alaska, vào ngày 22 tháng 1 năm 2025.
Chỉ vài giờ sau lễ nhậm chức vào ngày 20 tháng 1, Tổng thống Trump đã ân xá cho hơn 1.500 người bị kết tội liên quan đến các sự kiện ngày 6 tháng 1 năm 2021. Ông đã giảm án cho mười bốn người khác có hồ sơ xin ân xá toàn diện vẫn đang được xem xét.
Sáng sớm hôm đó, để bớt ồn ào hơn, Tổng thống Biden đã ban hành "lệnh ân xá trước" - một loại ân xá của tổng thống chưa từng có tiền lệ trong lịch sử - cho tất cả các thành viên và nhân viên của Ủy ban Chọn lọc Hạ viện vụ ngày 6 tháng 1 và cho tất cả các sĩ quan cảnh sát Điện Capitol và Thủ đô DC đã làm chứng trước ủy ban đó.
Điều gì có thể minh họa rõ hơn rằng những gì xảy ra tại Điện Capitol Hoa Kỳ vào ngày 6 tháng 1 đã trở thành một bài kiểm tra Rorschach chính trị mà người Mỹ vẫn chia rẽ sâu sắc?
Những người theo đảng cánh tả chấp nhận quan điểm chính thức của đảng Dân chủ và báo chí, tin rằng ngày 6 tháng 1 là một cuộc nổi loạn và là nỗ lực bạo lực nhằm lật ngược kết quả cuộc bầu cử năm 2020.
Những người theo đảng cánh hữu tin rằng dù sự kiện ngày hôm đó có tồi tệ đến đâu thì phản ứng của chính phủ liên bang còn tệ hơn, lên tới mức sử dụng Bộ Tư pháp để hình sự hóa một số quan điểm chính trị nhất định.
Nhiều người Mỹ bình thường đang tự hỏi không biết nên tin vào điều gì. Với những người Mỹ đó trong đầu, thật hữu ích khi sàng lọc những gì chúng ta đã học được về ngày 6 tháng 1 trong bốn năm qua - và lưu ý những điều mà chúng ta vẫn chưa biết.
Báo cáo chính thức của Ủy ban Chọn lọc Hạ viện, dài hơn 800 trang, có thiên kiến quá sâu sắc để có thể giúp ích nhiều. Điều này đã được định trước do Ủy ban Chọn lọc được thành lập theo cách cực kỳ thiên vị. Chủ tịch Hạ viện lúc bấy giờ là Nancy Pelosi đã bác bỏ hai bổ nhiệm của Đảng Cộng hòa của Lãnh đạo phe thiểu số Hạ viện lúc bấy giờ là Kevin McCarthy vào ủy ban - dân biểu Jim Jordan và Jim Banks - và thay vào đó bổ nhiệm hai đảng viên Cộng hòa cực kỳ chống Trump, Liz Cheney và Adam Kinzinger.
Báo cáo của Ủy ban Chọn lọc, được ban hành vào tháng 12 năm 2022, đã bỏ qua thông tin quan trọng về ngày 6 tháng 1 và không giải quyết được nhiều câu hỏi còn tồn đọng về vai trò và phản ứng của chính phủ. Mục đích đảng phái (và cụ thể là chống Trump) của báo cáo có thể được suy ra từ các khuyến nghị của báo cáo: Bộ Tư pháp truy tố hình sự đối với Trump và Quốc hội cấm Trump không bao giờ được giữ chức vụ liên bang nữa.
Trong một số trường hợp, Ủy ban Chọn lọc đã thể hiện sự coi thường trắng trợn đối với sự thật. Ví dụ, Ủy ban này tuyên bố rằng Trump đã biết về bạo lực tại Điện Capitol trong hơn ba giờ - chính xác là 187 phút - trước khi ông hành động can thiệp. Cheney gọi đây là "sự vi phạm nhiệm vụ nghiêm trọng". Nhưng trên thực tế, theo dòng thời gian của các sự kiện do The New York Times biên soạn (và được The Washington Post xác nhận), không quá 25 phút trôi qua giữa vụ đột nhập được báo cáo tại Điện Capitol lúc 2:13 chiều và dòng tweet đầu tiên của Trump đề cập đến tình hình lúc 2:38 chiều, khi ông viết, "Xin hãy ủng hộ Cảnh sát Điện Capitol và Lực lượng Thực thi Pháp luật. Họ thực sự đứng về phía Đất nước chúng ta. Hãy giữ hòa bình!" Khoảng 30 phút sau, Trump lại lên Twitter để phát biểu với những người biểu tình: "Tôi yêu cầu mọi người tại Điện Capitol Hoa Kỳ giữ hòa bình. Không bạo lực! Hãy nhớ rằng, CHÚNG TA là Đảng của Luật pháp và Trật tự - hãy tôn trọng Luật pháp và những người đàn ông và phụ nữ tuyệt vời của chúng ta trong đồng phục xanh. Cảm ơn các bạn!"
Quan trọng hơn các lỗi thực tế của báo cáo là những câu hỏi nghiêm trọng chưa bao giờ được Ủy ban Chọn lọc điều tra. Tại sao các nhà lãnh đạo quốc hội Dân chủ lại từ chối nhiều lời đề nghị liên tục về việc triển khai Vệ binh Quốc gia bảo vệ Điện Capitol vào ngày hôm đó? Tại sao an ninh lại lỏng lẻo bên ngoài Điện Capitol mặc dù có lo lắng về một cuộc biểu tình lớn? Có bao nhiêu người cung cấp thông tin cho FBI và các quan chức thực thi pháp luật liên bang khác trong đám đông? FBI hoặc những người cung cấp thông tin cho FBI đã liên lạc như thế nào với những người tổ chức biểu tình trước sự kiện? Tại sao Cảnh sát trưởng Điện Capitol khi đó là Steven Sund không được thông báo rằng có những điểm chỉ viên của liên bang trong đám đông? Tại sao Cảnh sát Điện Capitol lại mở cửa và cho phép những người biểu tình vào tòa nhà? Tại sao các cơ quan thực thi pháp luật liên bang lại yêu cầu dữ liệu vị trí điện thoại di động của hàng nghìn người ở bên ngoài Điện Capitol nhưng không vi phạm luật nào? Tại sao FBI vẫn không biết ai đã đặt bom ống gần trụ sở của Ủy ban Quốc gia Cộng hòa và Ủy ban Quốc gia Dân chủ vào tối ngày 5 tháng 1?
Những người bảo vệ câu chuyện chính thức (của đảng DC) cáo buộc những người đặt ra những câu hỏi như vậy là những kẻ theo thuyết âm mưu. Nhưng cho đến khi những câu hỏi đó được trả lời, hiểu biết của chúng ta về ngày 6 tháng 1 - bất kể khuynh hướng chính trị của chúng ta - sẽ không đầy đủ.
***
Đây là những gì chúng ta biết đã xảy ra. Vào sáng ngày 6 tháng 1 năm 2021, hàng chục nghìn người ủng hộ Trump đã tụ tập tại The Ellipse, một công viên ở phía nam Tòa Bạch Ốc, để thể hiện sự ủng hộ đối với Tổng thống và phản đối những gì họ tin là bất thường và gian lận bầu cử đã làm hỏng cuộc bầu cử năm 2020. Trump đã phát biểu trước đám đông và sau đó khuyến khích họ diễu hành đến Điện Capitol Hoa Kỳ để phản đối "một cách hòa bình và yêu nước". Trump không bao giờ kích động khán giả hoặc gợi ý bất cứ điều gì khác ngoài các cuộc biểu tình hòa bình. Thật vậy, nhiều người có mặt tại The Ellipse đã nộp đơn xin và được Cảnh sát Điện Capitol cấp giấy phép để tổ chức các sự kiện và mời diễn giả tại khuôn viên Điện Capitol Hoa Kỳ vào ngày hôm đó - một sự việc khá phổ biến ở Washington, DC
Trước khi Trump kịp nói xong, một nhóm riêng biệt và nhỏ hơn nhiều đã tụ tập tại Điện Capitol và vượt qua hàng rào chắn ngoài trời đầu tiên. Khi đoàn biểu tình ôn hòa chính tiến từ The Ellipse đến khuôn viên Điện Capitol Hoa Kỳ, các cuộc đụng độ giữa nhóm nhỏ hơn này và Cảnh sát Điện Capitol đã diễn ra, và cuối cùng một cuộc bạo loạn đã xảy ra. Những người biểu tình diễu hành về phía Điện Capitol không có cách nào biết được chuyện gì đang diễn ra khi họ vẫn ở The Ellipse để xem Trump phát biểu. Và do khuôn viên Điện Capitol quá rộng - khoảng 23 mẫu Anh - nên nhiều người không rõ chuyện gì đang xảy ra, ngay cả khi đã đến Điện Capitol.
Phần lớn những gì chúng ta biết về điều này là từ hơn 40.000 giờ cảnh quay an ninh đã được lãnh đạo đảng Dân chủ tại Hạ viện giữ kín và bị loại khỏi cuộc điều tra của Ủy ban Chọn lọc. Đoạn video an ninh này đã được Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy công bố cho Tucker Carlson sau khi đảng Cộng hòa nắm quyền đa số tại Hạ viện trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022. Trong số những điều khác, nó cho thấy rõ ràng rằng sau khi tình trạng hỗn loạn lắng xuống, Cảnh sát Điện Capitol Hoa Kỳ đã đưa mọi người vào tòa nhà. Người ta phải cho rằng nhiều người vào Điện Capitol trong thời gian này không biết về các cuộc đụng độ trước đó với cảnh sát và cho rằng - vì cảnh sát đã vẫy tay chào những người biểu tình và trong một số trường hợp, thậm chí còn hộ tống họ - rằng họ được phép ở đó.
Video do McCarthy công bố có cảnh quay Jacob Chansley, "QAnon Shaman", người đã trở thành gương mặt của "cuộc nổi loạn" trên phương tiện truyền thông và bị kết án 41 tháng tù liên bang vào mùa thu năm 2021. Có tới chín cảnh sát đã bình tĩnh hộ tống Chansley đi quanh khu phức hợp Điện Capitol, thậm chí tại một số thời điểm còn kiểm tra xem có cửa nào không mở cho anh ta không. Họ không cố gắng cản trở, chứ đừng nói đến việc bắt giữ anh ta. Video cũng có cảnh quay cho thấy Sĩ quan Cảnh sát Điện Capitol Brian Sicknick, người đã qua đời vào ngày 7 tháng 1 năm 2021, đi lại và dường như khỏe mạnh vào ngày 6 tháng 1. Một tháng sau khi anh qua đời, giám định y khoa của Washington, DC đã ban hành một báo cáo kết luận rằng Sicknick chết vì nguyên nhân tự nhiên. Cho đến ngày nay, đảng Dân chủ và báo chí doanh nghiệp vẫn trích dẫn cái chết của Sicknick làm bằng chứng cho lời kể của họ, tuyên bố rằng anh ta chết do chấn thương lực cùn vào đầu bằng bình chữa cháy. Đoạn phim an ninh do Ủy ban Chọn lọc giữ lại cho thấy rõ ràng rằng điều này không bao giờ xảy ra.
Đoạn video cũng đặt ra câu hỏi về việc ai chịu trách nhiệm vì không cung cấp đủ sự bảo vệ của cảnh sát cho Điện Capitol. Việc một nhóm tương đối nhỏ những kẻ bạo loạn đã xâm nhập Điện Capitol là một bản cáo trạng đối với những người chịu trách nhiệm đảm bảo an ninh cho Điện Capitol - cụ thể là Chủ tịch Hạ viện Pelosi và Thị trưởng Washington Muriel Bowser.
Bị cấm tham gia Ủy ban Chọn lọc, Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã tiến hành cuộc điều tra riêng của họ và công bố một báo cáo dài 140 trang vào tháng 12 năm 2022. Báo cáo đổ lỗi cho "những thất bại của lãnh đạo và thực thi pháp luật" đã khiến Điện Capitol dễ bị tổn thương và cáo buộc cựu sĩ quan Paul Irving "bị chính trị chi phối", phối hợp với Pelosi và nhân viên của bà trong khi loại các nhà lập pháp Cộng hòa ra khỏi các cuộc thảo luận và lập kế hoạch về an ninh. Báo cáo cũng tuyên bố rằng các nhà lãnh đạo Dân chủ lo ngại về "hình ảnh" của việc triển khai Vệ binh Quốc gia để ứng phó với cuộc bạo loạn sau các cuộc bạo loạn Black Lives Matter vào mùa hè năm 2020.
Có lẽ điều khó hiểu nhất là việc Hội đồng Cảnh sát Điện Capitol không yêu cầu sự hỗ trợ của Vệ binh Quốc gia trước ngày 6 tháng 1, theo một báo cáo lưỡng đảng riêng của Thượng viện, điều này có nghĩa là "Vệ binh Quốc gia Quận Columbia đã không được kích hoạt, dàn dựng và chuẩn bị để phản ứng nhanh chóng với một cuộc tấn công vào Điện Capitol". Thất bại này nổi bật một phần vì bản thân Trump, trong những ngày trước ngày 6 tháng 1, đã kiên quyết triển khai 10.000 quân Vệ binh Quốc gia trước ngày đó - một sự thật mà Cheney đã che giấu bằng cách giấu một bản ghi chép cuộc phỏng vấn do Ủy ban Chọn lọc đưa ra. Yêu cầu về quân đội của Trump không chỉ bị Pelosi và Bowser phớt lờ mà còn gặp phải sự phản đối tại Ngũ Giác Đài, nơi đã trì hoãn việc triển khai Vệ binh Quốc gia và sau đó che đậy nó.
Báo cáo của Đảng Cộng hòa tại Hạ viện cũng phát hiện ra rằng các cảnh sát "được đào tạo kém và không được trang bị đầy đủ để bảo vệ khu phức hợp Điện Capitol. Một cảnh sát đã làm chứng với các nhà điều tra rằng anh ta đã tham gia vào cuộc chiến... mà không mang theo gì ngoài chiếc mũ bóng chày do USCP cấp. Ngay cả khi tất cả các cảnh sát USCP đều làm việc vào ngày hôm đó, số lượng của họ vẫn không đủ để ngăn chặn những kẻ bạo loạn do thiếu đào tạo và trang thiết bị".
Một báo cáo vào tháng 12 năm 2024 từ Văn phòng Tổng thanh tra (OIG) của Bộ Tư pháp cũng lên án quan điểm này. FBI, cơ quan chịu trách nhiệm rà soát khuôn viên Điện Capitol để tìm kiếm các mối đe dọa hoặc vi phạm an ninh tiềm ẩn trước một cuộc biểu tình lớn như cuộc biểu tình được lên kế hoạch vào ngày 6 tháng 1, đã không làm như vậy và không đưa ra lý do tại sao. Phó giám đốc liên kết của FBI khi đó là Paul Abbate đã mô tả việc không rà soát là một "bước cơ bản đã bị bỏ qua" và nói với OIG rằng ông mong đợi một cuộc rà soát đã được tiến hành trước đó thông qua cái mà FBI gọi là việc ban hành "sản phẩm thu thập thông tin tình báo". Một sản phẩm như vậy đã được ban hành cho lễ nhậm chức ngày 20 tháng 1, nhưng không phải cho ngày 6 tháng 1.
Báo cáo của OIG cũng tiết lộ lần đầu tiên rằng FBI có 26 nguồn tin mật, hay người cung cấp thông tin, trong đám đông ngày hôm đó. Hầu hết trong số họ đã tự nguyện, theo báo cáo, và ba người đã vào Điện Capitol - một tội khiến nhiều bị cáo ngày 6 tháng 1 vốn tuân thủ luật pháp đã bị kết án tù dài hạn. Thật khó tin, một trong những người cung cấp thông tin cho FBI đã vào Điện Capitol đã được FBI hoàn trả chi phí đến và đi từ Washington. Ý tưởng rằng FBI có người cung cấp thông tin tại Điện Capitol ngày hôm đó trước đó đã bị lên án là một thuyết âm mưu.
Việc tiết lộ về 26 người cung cấp thông tin đặt ra thêm nhiều câu hỏi về những thành phần khác của lực lượng thực thi pháp luật liên bang có mặt vào ngày hôm đó và chính xác thì họ đã làm gì. Đoạn video do McCarthy công bố cho thấy Ray Epps, một người đàn ông bị tình nghi là người cung cấp thông tin cho FBI và là trung tâm của các sự kiện ngày 6 tháng 1, đã nói dối Quốc hội về các hoạt động của mình. Khi Ủy ban Chọn lọc yêu cầu ông ra làm chứng để xóa tên ông sau khi xuất hiện đoạn phim ghi lại cảnh ông thúc giục đám đông xông vào Điện Capitol, Epps đã nói với các thành viên ủy ban rằng ông chưa bao giờ vào Điện Capitol. Ông làm chứng rằng khi ông nhắn tin cho cháu trai mình lúc 2:12 chiều ngày hôm đó, viết rằng ông đã "dàn dựng các cuộc biểu tình tại Điện Capitol", ông đã trở lại phòng khách sạn của mình. Nhưng đoạn phim giám sát cho thấy điều này không đúng. Epps vẫn ở lại Điện Capitol trong nửa giờ sau khi ông gửi tin nhắn đó. Các thành viên của ủy ban biết điều này nhưng không bao giờ theo dõi.
Bí ẩn xung quanh Epps theo một số cách đại diện cho mọi thứ mà chúng ta vẫn chưa biết về ngày 6 tháng 1. Và để làm rõ, lý do chúng ta không biết là vì những nỗ lực tìm ra sự thật đã bị cản trở. Cho đến khi điều đó thay đổi - cho đến khi chúng ta biết tất cả những sự thật cơ bản về ngày đó - người Mỹ sẽ không có lý do gì để tin rằng công lý đã được thực thi.
https://imprimis.hillsdale.edu/what-we-know-and-what-we-dont-about-january-6/
(John Daniel Davidson, The Federalist, January 2025)
Nội dung sau đây được chuyển thể từ bài phát biểu tại bữa trưa của trường Cao đẳng Hillsdale ở Anchorage, Alaska, vào ngày 22 tháng 1 năm 2025.
Chỉ vài giờ sau lễ nhậm chức vào ngày 20 tháng 1, Tổng thống Trump đã ân xá cho hơn 1.500 người bị kết tội liên quan đến các sự kiện ngày 6 tháng 1 năm 2021. Ông đã giảm án cho mười bốn người khác có hồ sơ xin ân xá toàn diện vẫn đang được xem xét.
Sáng sớm hôm đó, để bớt ồn ào hơn, Tổng thống Biden đã ban hành "lệnh ân xá trước" - một loại ân xá của tổng thống chưa từng có tiền lệ trong lịch sử - cho tất cả các thành viên và nhân viên của Ủy ban Chọn lọc Hạ viện vụ ngày 6 tháng 1 và cho tất cả các sĩ quan cảnh sát Điện Capitol và Thủ đô DC đã làm chứng trước ủy ban đó.
Điều gì có thể minh họa rõ hơn rằng những gì xảy ra tại Điện Capitol Hoa Kỳ vào ngày 6 tháng 1 đã trở thành một bài kiểm tra Rorschach chính trị mà người Mỹ vẫn chia rẽ sâu sắc?
Những người theo đảng cánh tả chấp nhận quan điểm chính thức của đảng Dân chủ và báo chí, tin rằng ngày 6 tháng 1 là một cuộc nổi loạn và là nỗ lực bạo lực nhằm lật ngược kết quả cuộc bầu cử năm 2020.
Những người theo đảng cánh hữu tin rằng dù sự kiện ngày hôm đó có tồi tệ đến đâu thì phản ứng của chính phủ liên bang còn tệ hơn, lên tới mức sử dụng Bộ Tư pháp để hình sự hóa một số quan điểm chính trị nhất định.
Nhiều người Mỹ bình thường đang tự hỏi không biết nên tin vào điều gì. Với những người Mỹ đó trong đầu, thật hữu ích khi sàng lọc những gì chúng ta đã học được về ngày 6 tháng 1 trong bốn năm qua - và lưu ý những điều mà chúng ta vẫn chưa biết.
Báo cáo chính thức của Ủy ban Chọn lọc Hạ viện, dài hơn 800 trang, có thiên kiến quá sâu sắc để có thể giúp ích nhiều. Điều này đã được định trước do Ủy ban Chọn lọc được thành lập theo cách cực kỳ thiên vị. Chủ tịch Hạ viện lúc bấy giờ là Nancy Pelosi đã bác bỏ hai bổ nhiệm của Đảng Cộng hòa của Lãnh đạo phe thiểu số Hạ viện lúc bấy giờ là Kevin McCarthy vào ủy ban - dân biểu Jim Jordan và Jim Banks - và thay vào đó bổ nhiệm hai đảng viên Cộng hòa cực kỳ chống Trump, Liz Cheney và Adam Kinzinger.
Báo cáo của Ủy ban Chọn lọc, được ban hành vào tháng 12 năm 2022, đã bỏ qua thông tin quan trọng về ngày 6 tháng 1 và không giải quyết được nhiều câu hỏi còn tồn đọng về vai trò và phản ứng của chính phủ. Mục đích đảng phái (và cụ thể là chống Trump) của báo cáo có thể được suy ra từ các khuyến nghị của báo cáo: Bộ Tư pháp truy tố hình sự đối với Trump và Quốc hội cấm Trump không bao giờ được giữ chức vụ liên bang nữa.
Trong một số trường hợp, Ủy ban Chọn lọc đã thể hiện sự coi thường trắng trợn đối với sự thật. Ví dụ, Ủy ban này tuyên bố rằng Trump đã biết về bạo lực tại Điện Capitol trong hơn ba giờ - chính xác là 187 phút - trước khi ông hành động can thiệp. Cheney gọi đây là "sự vi phạm nhiệm vụ nghiêm trọng". Nhưng trên thực tế, theo dòng thời gian của các sự kiện do The New York Times biên soạn (và được The Washington Post xác nhận), không quá 25 phút trôi qua giữa vụ đột nhập được báo cáo tại Điện Capitol lúc 2:13 chiều và dòng tweet đầu tiên của Trump đề cập đến tình hình lúc 2:38 chiều, khi ông viết, "Xin hãy ủng hộ Cảnh sát Điện Capitol và Lực lượng Thực thi Pháp luật. Họ thực sự đứng về phía Đất nước chúng ta. Hãy giữ hòa bình!" Khoảng 30 phút sau, Trump lại lên Twitter để phát biểu với những người biểu tình: "Tôi yêu cầu mọi người tại Điện Capitol Hoa Kỳ giữ hòa bình. Không bạo lực! Hãy nhớ rằng, CHÚNG TA là Đảng của Luật pháp và Trật tự - hãy tôn trọng Luật pháp và những người đàn ông và phụ nữ tuyệt vời của chúng ta trong đồng phục xanh. Cảm ơn các bạn!"
Quan trọng hơn các lỗi thực tế của báo cáo là những câu hỏi nghiêm trọng chưa bao giờ được Ủy ban Chọn lọc điều tra. Tại sao các nhà lãnh đạo quốc hội Dân chủ lại từ chối nhiều lời đề nghị liên tục về việc triển khai Vệ binh Quốc gia bảo vệ Điện Capitol vào ngày hôm đó? Tại sao an ninh lại lỏng lẻo bên ngoài Điện Capitol mặc dù có lo lắng về một cuộc biểu tình lớn? Có bao nhiêu người cung cấp thông tin cho FBI và các quan chức thực thi pháp luật liên bang khác trong đám đông? FBI hoặc những người cung cấp thông tin cho FBI đã liên lạc như thế nào với những người tổ chức biểu tình trước sự kiện? Tại sao Cảnh sát trưởng Điện Capitol khi đó là Steven Sund không được thông báo rằng có những điểm chỉ viên của liên bang trong đám đông? Tại sao Cảnh sát Điện Capitol lại mở cửa và cho phép những người biểu tình vào tòa nhà? Tại sao các cơ quan thực thi pháp luật liên bang lại yêu cầu dữ liệu vị trí điện thoại di động của hàng nghìn người ở bên ngoài Điện Capitol nhưng không vi phạm luật nào? Tại sao FBI vẫn không biết ai đã đặt bom ống gần trụ sở của Ủy ban Quốc gia Cộng hòa và Ủy ban Quốc gia Dân chủ vào tối ngày 5 tháng 1?
Những người bảo vệ câu chuyện chính thức (của đảng DC) cáo buộc những người đặt ra những câu hỏi như vậy là những kẻ theo thuyết âm mưu. Nhưng cho đến khi những câu hỏi đó được trả lời, hiểu biết của chúng ta về ngày 6 tháng 1 - bất kể khuynh hướng chính trị của chúng ta - sẽ không đầy đủ.
***
Đây là những gì chúng ta biết đã xảy ra. Vào sáng ngày 6 tháng 1 năm 2021, hàng chục nghìn người ủng hộ Trump đã tụ tập tại The Ellipse, một công viên ở phía nam Tòa Bạch Ốc, để thể hiện sự ủng hộ đối với Tổng thống và phản đối những gì họ tin là bất thường và gian lận bầu cử đã làm hỏng cuộc bầu cử năm 2020. Trump đã phát biểu trước đám đông và sau đó khuyến khích họ diễu hành đến Điện Capitol Hoa Kỳ để phản đối "một cách hòa bình và yêu nước". Trump không bao giờ kích động khán giả hoặc gợi ý bất cứ điều gì khác ngoài các cuộc biểu tình hòa bình. Thật vậy, nhiều người có mặt tại The Ellipse đã nộp đơn xin và được Cảnh sát Điện Capitol cấp giấy phép để tổ chức các sự kiện và mời diễn giả tại khuôn viên Điện Capitol Hoa Kỳ vào ngày hôm đó - một sự việc khá phổ biến ở Washington, DC
Trước khi Trump kịp nói xong, một nhóm riêng biệt và nhỏ hơn nhiều đã tụ tập tại Điện Capitol và vượt qua hàng rào chắn ngoài trời đầu tiên. Khi đoàn biểu tình ôn hòa chính tiến từ The Ellipse đến khuôn viên Điện Capitol Hoa Kỳ, các cuộc đụng độ giữa nhóm nhỏ hơn này và Cảnh sát Điện Capitol đã diễn ra, và cuối cùng một cuộc bạo loạn đã xảy ra. Những người biểu tình diễu hành về phía Điện Capitol không có cách nào biết được chuyện gì đang diễn ra khi họ vẫn ở The Ellipse để xem Trump phát biểu. Và do khuôn viên Điện Capitol quá rộng - khoảng 23 mẫu Anh - nên nhiều người không rõ chuyện gì đang xảy ra, ngay cả khi đã đến Điện Capitol.
Phần lớn những gì chúng ta biết về điều này là từ hơn 40.000 giờ cảnh quay an ninh đã được lãnh đạo đảng Dân chủ tại Hạ viện giữ kín và bị loại khỏi cuộc điều tra của Ủy ban Chọn lọc. Đoạn video an ninh này đã được Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy công bố cho Tucker Carlson sau khi đảng Cộng hòa nắm quyền đa số tại Hạ viện trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022. Trong số những điều khác, nó cho thấy rõ ràng rằng sau khi tình trạng hỗn loạn lắng xuống, Cảnh sát Điện Capitol Hoa Kỳ đã đưa mọi người vào tòa nhà. Người ta phải cho rằng nhiều người vào Điện Capitol trong thời gian này không biết về các cuộc đụng độ trước đó với cảnh sát và cho rằng - vì cảnh sát đã vẫy tay chào những người biểu tình và trong một số trường hợp, thậm chí còn hộ tống họ - rằng họ được phép ở đó.
Video do McCarthy công bố có cảnh quay Jacob Chansley, "QAnon Shaman", người đã trở thành gương mặt của "cuộc nổi loạn" trên phương tiện truyền thông và bị kết án 41 tháng tù liên bang vào mùa thu năm 2021. Có tới chín cảnh sát đã bình tĩnh hộ tống Chansley đi quanh khu phức hợp Điện Capitol, thậm chí tại một số thời điểm còn kiểm tra xem có cửa nào không mở cho anh ta không. Họ không cố gắng cản trở, chứ đừng nói đến việc bắt giữ anh ta. Video cũng có cảnh quay cho thấy Sĩ quan Cảnh sát Điện Capitol Brian Sicknick, người đã qua đời vào ngày 7 tháng 1 năm 2021, đi lại và dường như khỏe mạnh vào ngày 6 tháng 1. Một tháng sau khi anh qua đời, giám định y khoa của Washington, DC đã ban hành một báo cáo kết luận rằng Sicknick chết vì nguyên nhân tự nhiên. Cho đến ngày nay, đảng Dân chủ và báo chí doanh nghiệp vẫn trích dẫn cái chết của Sicknick làm bằng chứng cho lời kể của họ, tuyên bố rằng anh ta chết do chấn thương lực cùn vào đầu bằng bình chữa cháy. Đoạn phim an ninh do Ủy ban Chọn lọc giữ lại cho thấy rõ ràng rằng điều này không bao giờ xảy ra.
Đoạn video cũng đặt ra câu hỏi về việc ai chịu trách nhiệm vì không cung cấp đủ sự bảo vệ của cảnh sát cho Điện Capitol. Việc một nhóm tương đối nhỏ những kẻ bạo loạn đã xâm nhập Điện Capitol là một bản cáo trạng đối với những người chịu trách nhiệm đảm bảo an ninh cho Điện Capitol - cụ thể là Chủ tịch Hạ viện Pelosi và Thị trưởng Washington Muriel Bowser.
Bị cấm tham gia Ủy ban Chọn lọc, Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã tiến hành cuộc điều tra riêng của họ và công bố một báo cáo dài 140 trang vào tháng 12 năm 2022. Báo cáo đổ lỗi cho "những thất bại của lãnh đạo và thực thi pháp luật" đã khiến Điện Capitol dễ bị tổn thương và cáo buộc cựu sĩ quan Paul Irving "bị chính trị chi phối", phối hợp với Pelosi và nhân viên của bà trong khi loại các nhà lập pháp Cộng hòa ra khỏi các cuộc thảo luận và lập kế hoạch về an ninh. Báo cáo cũng tuyên bố rằng các nhà lãnh đạo Dân chủ lo ngại về "hình ảnh" của việc triển khai Vệ binh Quốc gia để ứng phó với cuộc bạo loạn sau các cuộc bạo loạn Black Lives Matter vào mùa hè năm 2020.
Có lẽ điều khó hiểu nhất là việc Hội đồng Cảnh sát Điện Capitol không yêu cầu sự hỗ trợ của Vệ binh Quốc gia trước ngày 6 tháng 1, theo một báo cáo lưỡng đảng riêng của Thượng viện, điều này có nghĩa là "Vệ binh Quốc gia Quận Columbia đã không được kích hoạt, dàn dựng và chuẩn bị để phản ứng nhanh chóng với một cuộc tấn công vào Điện Capitol". Thất bại này nổi bật một phần vì bản thân Trump, trong những ngày trước ngày 6 tháng 1, đã kiên quyết triển khai 10.000 quân Vệ binh Quốc gia trước ngày đó - một sự thật mà Cheney đã che giấu bằng cách giấu một bản ghi chép cuộc phỏng vấn do Ủy ban Chọn lọc đưa ra. Yêu cầu về quân đội của Trump không chỉ bị Pelosi và Bowser phớt lờ mà còn gặp phải sự phản đối tại Ngũ Giác Đài, nơi đã trì hoãn việc triển khai Vệ binh Quốc gia và sau đó che đậy nó.
Báo cáo của Đảng Cộng hòa tại Hạ viện cũng phát hiện ra rằng các cảnh sát "được đào tạo kém và không được trang bị đầy đủ để bảo vệ khu phức hợp Điện Capitol. Một cảnh sát đã làm chứng với các nhà điều tra rằng anh ta đã tham gia vào cuộc chiến... mà không mang theo gì ngoài chiếc mũ bóng chày do USCP cấp. Ngay cả khi tất cả các cảnh sát USCP đều làm việc vào ngày hôm đó, số lượng của họ vẫn không đủ để ngăn chặn những kẻ bạo loạn do thiếu đào tạo và trang thiết bị".
Một báo cáo vào tháng 12 năm 2024 từ Văn phòng Tổng thanh tra (OIG) của Bộ Tư pháp cũng lên án quan điểm này. FBI, cơ quan chịu trách nhiệm rà soát khuôn viên Điện Capitol để tìm kiếm các mối đe dọa hoặc vi phạm an ninh tiềm ẩn trước một cuộc biểu tình lớn như cuộc biểu tình được lên kế hoạch vào ngày 6 tháng 1, đã không làm như vậy và không đưa ra lý do tại sao. Phó giám đốc liên kết của FBI khi đó là Paul Abbate đã mô tả việc không rà soát là một "bước cơ bản đã bị bỏ qua" và nói với OIG rằng ông mong đợi một cuộc rà soát đã được tiến hành trước đó thông qua cái mà FBI gọi là việc ban hành "sản phẩm thu thập thông tin tình báo". Một sản phẩm như vậy đã được ban hành cho lễ nhậm chức ngày 20 tháng 1, nhưng không phải cho ngày 6 tháng 1.
Báo cáo của OIG cũng tiết lộ lần đầu tiên rằng FBI có 26 nguồn tin mật, hay người cung cấp thông tin, trong đám đông ngày hôm đó. Hầu hết trong số họ đã tự nguyện, theo báo cáo, và ba người đã vào Điện Capitol - một tội khiến nhiều bị cáo ngày 6 tháng 1 vốn tuân thủ luật pháp đã bị kết án tù dài hạn. Thật khó tin, một trong những người cung cấp thông tin cho FBI đã vào Điện Capitol đã được FBI hoàn trả chi phí đến và đi từ Washington. Ý tưởng rằng FBI có người cung cấp thông tin tại Điện Capitol ngày hôm đó trước đó đã bị lên án là một thuyết âm mưu.
Việc tiết lộ về 26 người cung cấp thông tin đặt ra thêm nhiều câu hỏi về những thành phần khác của lực lượng thực thi pháp luật liên bang có mặt vào ngày hôm đó và chính xác thì họ đã làm gì. Đoạn video do McCarthy công bố cho thấy Ray Epps, một người đàn ông bị tình nghi là người cung cấp thông tin cho FBI và là trung tâm của các sự kiện ngày 6 tháng 1, đã nói dối Quốc hội về các hoạt động của mình. Khi Ủy ban Chọn lọc yêu cầu ông ra làm chứng để xóa tên ông sau khi xuất hiện đoạn phim ghi lại cảnh ông thúc giục đám đông xông vào Điện Capitol, Epps đã nói với các thành viên ủy ban rằng ông chưa bao giờ vào Điện Capitol. Ông làm chứng rằng khi ông nhắn tin cho cháu trai mình lúc 2:12 chiều ngày hôm đó, viết rằng ông đã "dàn dựng các cuộc biểu tình tại Điện Capitol", ông đã trở lại phòng khách sạn của mình. Nhưng đoạn phim giám sát cho thấy điều này không đúng. Epps vẫn ở lại Điện Capitol trong nửa giờ sau khi ông gửi tin nhắn đó. Các thành viên của ủy ban biết điều này nhưng không bao giờ theo dõi.
Bí ẩn xung quanh Epps theo một số cách đại diện cho mọi thứ mà chúng ta vẫn chưa biết về ngày 6 tháng 1. Và để làm rõ, lý do chúng ta không biết là vì những nỗ lực tìm ra sự thật đã bị cản trở. Cho đến khi điều đó thay đổi - cho đến khi chúng ta biết tất cả những sự thật cơ bản về ngày đó - người Mỹ sẽ không có lý do gì để tin rằng công lý đã được thực thi.
https://imprimis.hillsdale.edu/what-we-know-and-what-we-dont-about-january-6/
NVV dịch