2025-02-21 

Nga có thể nhượng lại 300 tỷ đô la tài sản bị đóng băng như một phần của thỏa thuận chiến tranh Ukraine, các nguồn tin cho biết

(Reuters, 21/2/2025)

Nga có thể đồng ý sử dụng 300 tỷ đô la tài sản có chủ quyền bị đóng băng ở châu Âu để tái thiết Ukraine nhưng sẽ nhấn mạnh rằng một phần số tiền đó sẽ được chi cho 1/5 đất nước mà lực lượng của Moscow kiểm soát, ba nguồn tin cho biết với Reuters.

Nga và Hoa Kỳ đã tổ chức cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên về việc chấm dứt chiến tranh Ukraine vào ngày 18 tháng 2 tại Ả Rập Saudi và cả Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin đều cho biết họ hy vọng sẽ sớm gặp nhau.

Sau khi Putin đưa quân vào Ukraine năm 2022, Hoa Kỳ và các đồng minh đã cấm giao dịch với ngân hàng trung ương và bộ tài chính của Nga, chặn 300-350 tỷ đô la tài sản có chủ quyền của Nga, chủ yếu là trái phiếu chính phủ châu Âu, Hoa Kỳ và Anh được lưu giữ tại một kho lưu ký chứng khoán châu Âu.

Trong khi các cuộc thảo luận giữa Nga và Hoa Kỳ đang ở giai đoạn rất sớm, một ý tưởng đang được đưa ra ở Moscow là Nga có thể đề xuất sử dụng một phần lớn dự trữ bị đóng băng để tái thiết Ukraine như một phần của thỏa thuận hòa bình có thể xảy ra, theo ba nguồn tin có hiểu biết về vấn đề này.

Nhiều vùng ở miền đông Ukraine đã bị tàn phá bởi chiến tranh và hàng trăm nghìn binh lính thiệt mạng hoặc bị thương ở cả hai bên trong khi hàng triệu người Ukraine đã chạy trốn đến các nước châu Âu hoặc Nga. Một năm trước, Ngân hàng Thế giới ước tính chi phí tái thiết và phục hồi sẽ là 486 tỷ đô la.

Các nguồn tin đã nói chuyện với Reuters với điều kiện giấu tên do tính nhạy cảm của các cuộc thảo luận và vì các cuộc thảo luận chỉ là sơ bộ. Điện Kremlin từ chối bình luận.

Ý tưởng rằng Nga có thể đồng ý sử dụng số tiền bị đóng băng để giúp tái thiết Ukraine chưa từng được đưa tin trước đây và có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc về những gì Nga sẵn sàng thỏa hiệp khi Moscow và Washington tìm cách chấm dứt chiến tranh, vào thời điểm Trump đang thúc đẩy Hoa Kỳ tiếp cận khoáng sản của Ukraine để đền đáp sự hỗ trợ của Washington.

Những yêu cầu chính của Nga nhằm chấm dứt giao tranh bao gồm việc rút quân của Kyiv khỏi lãnh thổ Ukraine mà Moscow muốn và việc chấm dứt tham vọng gia nhập NATO của Ukraine. Ukraine nói rằng Nga phải rút khỏi lãnh thổ của mình và muốn có sự đảm bảo an ninh từ phương Tây. Chính quyền Trump nói rằng Ukraine có những mục tiêu "ảo tưởng" và không thực tế.

Reuters không thể xác định liệu ý tưởng sử dụng các quỹ bị đóng băng có được thảo luận giữa Nga và các đối tác Hoa Kỳ trong cuộc họp ở Saudi hay không.

Nhóm G7 tuyên bố vào năm 2023 rằng các quỹ thuộc chủ quyền của Nga sẽ vẫn bị đóng băng cho đến khi Nga trả giá cho thiệt hại mà họ gây ra ở Ukraine. Trump đã nói rằng ông muốn Nga quay trở lại G7, một nhóm các quốc gia giàu có.

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga Elvira Nabiullina cho biết hôm thứ Năm (20/2) rằng ngân hàng không tham gia bất kỳ cuộc đàm phán nào về việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt hoặc giải phóng dự trữ của Nga.

Nga trước đây đã nói rằng kế hoạch sử dụng các quỹ ở Ukraine là hành vi cướp bóc.
Bộ ngoại giao Ukraine và Tòa Bạch Ốc đã không trả lời ngay lập tức các yêu cầu bình luận. Văn phòng Ngoại giao Anh từ chối bình luận.

"Không có gì về Ukraine và EU có thể được quyết định nếu không có Ukraine và EU", Anitta Hipper, người phát ngôn của Ủy ban châu Âu cho biết. Bà cho biết EU và các quốc gia thành viên đang giúp Ukraine củng cố vị thế của mình trước bất kỳ cuộc đàm phán nào, bao gồm cả một vòng trừng phạt mới đối với Nga.

Nhà phân tích chính Oleg Kouzmin của Renaissance Capital cho biết những khác biệt giữa Hoa Kỳ và châu Âu, nơi kiểm soát hầu hết các tài sản, sẽ làm phức tạp thêm việc dỡ bỏ lệnh đóng băng.

"Điều này đòi hỏi phía châu Âu phải hoàn toàn ủng hộ lập trường hiện tại của Hoa Kỳ nhằm đối thoại với Nga", Kouzmin cho biết, gọi kịch bản như vậy là "rất lạc quan".

PHÂN CHIA HAI PHẦN BA?

Các tài sản có chủ quyền bị đóng băng của Nga đã trở thành chủ đề tranh luận gay gắt ở phương Tây với một số đề xuất về cơ bản sẽ được trao cho Ukraine thông qua một "khoản vay đền bù" (reparation loan) phức tạp.

Một nguồn tin biết về các cuộc thảo luận ở Moscow cho biết Nga có thể chấp nhận tới hai phần ba số dự trữ dành cho việc khôi phục Ukraine theo một thỏa thuận hòa bình, với điều kiện là phải có các đảm bảo về trách nhiệm giải trình.

Nguồn tin cho biết phần còn lại có thể được chuyển đến các vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát ở miền đông Ukraine mà Nga hiện coi là một phần của Nga.

Một nguồn tin khác biết về các cuộc thảo luận cho biết Moscow sẽ đồng ý sử dụng số tiền này để tái thiết Ukraine nhưng vẫn còn quá sớm để nói về việc phân chia có thể là gì. Hai nguồn tin nhấn mạnh rằng điều quan trọng là phải thảo luận về các công ty nào sẽ nhận được các hợp đồng tái thiết trong tương lai.

Một nguồn tin khác, gần gũi với Điện Kremlin nhưng không trực tiếp tham gia vào các cuộc thảo luận, cho biết Nga vẫn sẽ yêu cầu dỡ bỏ lệnh đóng băng tài sản như một phần của việc nới lỏng lệnh trừng phạt dần dần.

Một số quan chức phương Tây, đặc biệt là trong chính phủ Đức và Ngân hàng Trung ương Châu Âu, đã miễn cưỡng tịch thu dự trữ quốc gia, cảnh báo rằng động thái như vậy có thể phải đối mặt với các thách thức pháp lý và làm suy yếu đồng euro như một loại tiền tệ dự trữ.

Các quan chức Nga đã nhiều lần cảnh báo rằng việc nhà nước tịch thu tài sản đi ngược lại các nguyên tắc của thị trường tự do, phá hủy an ninh ngân hàng và làm xói mòn niềm tin vào các loại tiền tệ dự trữ. Để trả đũa, Nga đã soạn thảo luật tịch thu tiền từ các công ty và nhà đầu tư từ các quốc gia được gọi là không thân thiện, những quốc gia đã áp dụng lệnh trừng phạt. Dự luật này vẫn chưa được Hạ viện Duma của Nga bỏ phiếu.

ĐÓNG BĂNG TÀI CHÂU ÂU

Vào thời điểm tài sản bị đóng băng, ngân hàng trung ương Nga cho biết họ nắm giữ khoảng 207 tỷ đô la tài sản euro, 67 tỷ đô la tài sản đô la Mỹ và 37 tỷ đô la tài sản bảng Anh.

Ngân hàng cũng nắm giữ 36 tỷ đô la yên Nhật, 19 tỷ đô la đô la Canada, 6 tỷ đô la đô la Úc và 1,8 tỷ đô la Singapore. Lượng franc Thụy Sĩ nắm giữ của họ là khoảng 1 tỷ đô la.

Nga báo cáo tổng dự trữ vàng và ngoại hối của mình là khoảng 627 tỷ đô la, bao gồm cả các quỹ bị đóng băng. Giá trị tài sản bị đóng băng của Nga dao động theo giá trái phiếu và biến động tiền tệ.

Lượng trái phiếu nắm giữ lớn nhất của ngân hàng là trái phiếu chính phủ của Trung Quốc, Đức, Pháp, Anh, Áo và Canada. Dự trữ vàng của Nga được nắm giữ tại Nga.
Khoảng 159 tỷ euro tài sản được quản lý bởi ngân hàng thanh toán Euroclear Bank của Bỉ tính đến đầu năm ngoái, Euroclear cho biết.

Trong khi việc đóng băng các quỹ khiến Moscow tức giận, một số người theo chủ nghĩa hiếu chiến thẳng thắn nhất của Nga trước đây đã thừa nhận rằng Nga cuối cùng có thể chia tay với các khoản dự trữ bị đóng băng, với điều kiện các vùng lãnh thổ được kiểm soát vẫn nằm trong lãnh thổ Nga.

"Tôi đề xuất một giải pháp. Họ trả số tiền này để chúng tôi mua các vùng lãnh thổ đó, những vùng đất muốn ở lại với chúng tôi", Margarita Simonyan, người đứng đầu đài truyền hình nhà nước Nga RT, cho biết vào năm 2023.

Các vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát ở Ukraine chiếm khoảng 1% tổng sản phẩm quốc nội của Nga, nhưng một số nhà kinh tế tin rằng thị phần của họ có thể tăng nhanh nếu họ vẫn ở lại Nga khi chiến tranh kết thúc. Các khu vực này hiện cung cấp khoảng 5% sản lượng ngũ cốc của Nga.


https://www.reuters.com/world/europe/russia-could-concede-300-bln-frozen-assets-part-ukraine-war-settlement-sources-2025-02-21/


NVV