2025-02-17 

Kế hoạch bí mật của Trump nhằm siết chặt Ukraine

(Ambrose Evans-Pritchard, The Telegraph, 17/2/2025)

Yêu cầu của Donald Trump về khoản "trả nợ" 500 tỷ đô la (400 tỷ bảng Anh) từ Ukraine vượt xa phạm vi kiểm soát của Hoa Kỳ đối với các khoáng sản quan trọng của quốc gia này. Nó bao gồm mọi thứ từ cảng và cơ sở hạ tầng đến dầu khí và cơ sở tài nguyên lớn hơn của quốc gia này.

Các điều khoản của hợp đồng đã đến văn phòng của Volodymyr Zelensky một tuần trước tương đương với việc Hoa Kỳ thực dân hóa kinh tế Ukraine, theo luật định vĩnh viễn. Nó ngụ ý một gánh nặng bồi thường mà không thể nào đạt được. Tài liệu này đã gây ra sự bàng hoàng và hoảng loạn ở Kyiv.

Tờ Telegraph đã có được bản thảo của hợp đồng trước khi ra quyết định, được đánh dấu là "Đặc quyền & Bảo mật" và đề ngày 7 tháng 2 năm 2025. Văn bản nêu rõ rằng Hoa Kỳ và Ukraine nên thành lập một quỹ đầu tư chung để đảm bảo rằng "các bên thù địch trong cuộc xung đột không được hưởng lợi từ việc tái thiết Ukraine".

Thỏa thuận bao gồm "giá trị kinh tế liên quan đến tài nguyên của Ukraine", bao gồm "tài nguyên khoáng sản, tài nguyên dầu khí, cảng biển, cơ sở hạ tầng khác (theo thỏa thuận)", không rõ những gì khác có thể được bao hàm. "Thỏa thuận này sẽ được điều chỉnh bởi luật pháp New York, không tính đến các nguyên tắc xung đột luật pháp", thỏa thuận nêu rõ.

Hoa Kỳ sẽ lấy 50% doanh thu định kỳ mà Ukraine nhận được từ việc khai thác tài nguyên và 50% giá trị tài chính của "tất cả các giấy phép mới được cấp cho bên thứ ba" để kiếm tiền từ tài nguyên trong tương lai. Sẽ có "quyền thế chấp đối với các khoản doanh thu đó" có lợi cho Hoa Kỳ. "Điều khoản đó có nghĩa là 'trả tiền cho chúng tôi trước, rồi mới nuôi con cái của bạn'", một nguồn tin thân cận với các cuộc đàm phán cho biết.

Thỏa thuận nêu rõ rằng "đối với tất cả các giấy phép trong tương lai, Hoa Kỳ sẽ có quyền từ chối đầu tiên đối với việc mua khoáng sản có thể xuất khẩu". Washington sẽ có quyền miễn trừ chủ quyền và nắm quyền kiểm soát gần như toàn bộ đối với hầu hết nền kinh tế hàng hóa và tài nguyên của Ukraine. Quỹ "sẽ có độc quyền thiết lập phương pháp, tiêu chí lựa chọn, điều khoản và điều kiện" của tất cả các giấy phép và dự án trong tương lai. Và vân vân, theo mạch này. Có vẻ như nó được viết bởi các luật sư tư nhân, không phải bộ ngoại giao hay bộ thương mại của Hoa Kỳ.

Bản thân Tổng thống Zelensky đã đề xuất ý tưởng trao cho Hoa Kỳ một cổ phần trực tiếp trong các nguyên tố đất hiếm và khoáng sản quan trọng của Ukraine trong chuyến thăm Trump Tower vào tháng 9, với hy vọng tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp tục cung cấp vũ khí.

Ông tính toán rằng điều này sẽ dẫn đến việc các công ty Hoa Kỳ thiết lập hoạt động trên thực địa, tạo ra một bẫy chính trị ngăn cản Vladimir Putin tấn công lần nữa.

Một số lưu vực khoáng sản nằm gần tiền tuyến ở miền đông Ukraine hoặc ở các khu vực do Nga chiếm đóng. Ông đã cường điệu hóa những nguy cơ khi để các nguồn dự trữ chiến lược như titan, vonfram, urani, than chì và đất hiếm rơi vào tay Nga. "Nếu chúng ta đang nói về một thỏa thuận, thì hãy thực hiện một thỏa thuận, chúng ta chỉ vì điều đó", ông nói.

Có lẽ ông không ngờ rằng mình sẽ phải đối mặt với các điều khoản thường áp dụng cho các quốc gia xâm lược bị đánh bại trong chiến tranh. Chúng còn tệ hơn cả các hình phạt tài chính áp dụng cho Đức và Nhật Bản sau thất bại của họ vào năm 1945. Cả hai quốc gia này cuối cùng đều là những người nhận được tiền ròng từ các đồng minh chiến thắng.

Một Versailles mới


Nếu dự thảo này được chấp nhận, các yêu cầu của Trump sẽ lên tới mức chia sẻ GDP của Ukraine cao hơn so với khoản bồi thường áp dụng cho Đức theo Hiệp ước Versailles, sau đó được cắt giảm tại Hội nghị London năm 1921 và theo Kế hoạch Dawes năm 1924. Đồng thời, ông có vẻ sẵn sàng tha trừng phạt Nga hoàn toàn.

Donald Trump nói với Fox News rằng Ukraine "về cơ bản đã đồng ý" giao nộp 500 tỷ đô la. Ông cho biết "Họ có đất đai cực kỳ có giá trị về mặt đất hiếm, về mặt dầu khí và về mặt những thứ khác".

Ông cảnh báo rằng Ukraine sẽ được trao cho Putin trên một chiếc đĩa nếu họ từ chối các điều khoản. "Họ có thể đạt được thỏa thuận. Họ có thể không đạt được thỏa thuận. Họ có thể là người Nga vào một ngày nào đó, hoặc họ có thể không phải là người Nga vào một ngày nào đó. Nhưng tôi muốn lấy lại số tiền này", ông nói.

Trump cho biết Hoa Kỳ đã chi 300 tỷ đô la cho cuộc chiến cho đến nay, đồng thời nói thêm rằng sẽ là "ngu ngốc" nếu trao thêm nữa. Trên thực tế, năm gói mà Quốc hội đã nhất trí tổng cộng là 175 tỷ đô la, trong đó 70 tỷ đô la được chi tại Hoa Kỳ cho sản xuất vũ khí. Một số trong số đó dưới hình thức tài trợ nhân đạo, nhưng phần lớn là tiền cho mượn để dùng và phải được hoàn trả.

Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Lindsey Graham đã gợi ý tại Hội nghị An ninh Munich vào cuối tuần rằng yêu cầu của Trump là một thủ đoạn khéo léo để củng cố sự ủng hộ của người dân đối với sự nghiệp của Ukraine đang suy giảm. "Ông ấy có thể đến với người dân Mỹ và nói rằng, 'Ukraine không phải là gánh nặng, mà là lợi ích'", ông nói.

Thượng nghị sĩ Graham đã nói với người châu Âu hãy ủng hộ ý tưởng này vì nó ràng buộc Washington vào việc bảo vệ một giải pháp trong tương lai. “Nếu chúng ta ký thỏa thuận khoáng sản này, Putin sẽ gặp rắc rối, vì Trump sẽ bảo vệ thỏa thuận này”, ông nói.

Các quan chức Ukraine đã phải rón rén đi qua bãi mìn này tại diễn đàn Munich, cố gắng mỉm cười vui vẻ và nói về hy vọng về một thỏa thuận tài nguyên trong khi vẫn biện hộ rằng văn bản hiện tại vi phạm luật pháp Ukraine và cần phải soạn thảo lại. Vâng, đúng vậy.

Những lời bàn tán về sự giàu có về tài nguyên của Ukraine đã trở nên siêu thực. Con số 26 nghìn tỷ đô la đang được đưa ra cho trữ lượng khoáng sản kết hợp và trữ lượng hydrocarbon. Những con số này chỉ là tưởng tượng.

Ukraine có lẽ có lưu vực lithium lớn nhất ở châu Âu. Nhưng giá lithium đã giảm mạnh 88% kể từ khi bong bóng nổ vào năm 2022. Các trữ lượng lớn đang được phát hiện trên khắp thế giới. McDermitt Caldera ở Nevada được cho là mỏ lithium lớn nhất hành tinh với 40 triệu tấn, riêng con số này đã đủ để đưa Hoa Kỳ vượt lên trước Trung Quốc.

Dự án Thacker Pass sẽ đi vào hoạt động vào năm tới. Giá trị của lithium nằm ở các ngành công nghiệp chế biến và hạ nguồn. Các mỏ đá chưa qua chế biến ở Ukraine hầu như vô dụng đối với Hoa Kỳ.

Câu chuyện tương tự cũng xảy ra với đất hiếm. Chúng không hiếm. Các công ty khai thác ở Hoa Kỳ đã từ bỏ hoạt động kinh doanh này vào những năm 1990 vì biên độ lợi nhuận khi đó quá thấp. Chính phủ Hoa Kỳ đã ngủ quên và để điều này xảy ra, sau đó tỉnh dậy và phát hiện ra rằng Trung Quốc đã nắm quyền kiểm soát chiến lược đối với nguồn cung cấp các nguyên tố quan trọng cần thiết cho vũ khí công nghệ cao và tiên tiến. Vấn đề đó đang được giải quyết.

Ukraine có cobalt nhưng hầu hết pin EV hiện nay sử dụng lithium ferrous phosphate và không còn cần cobalt nữa. Hơn nữa, pin natri-ion và pin lưu huỳnh sẽ hạn chế nhu cầu tăng trưởng trong tương lai đối với lithium. Tái chế cũng vậy. Người ta có thể tiếp tục [tái chế]. Câu chuyện về tình trạng khan hiếm khoáng sản đã bị phóng đại một cách thái quá.

Đối với khí đá phiến của Ukraine, a) một số mỏ Yuzivska nằm dưới sự kiểm soát của Putin và b) trữ lượng Carpathian phía tây có địa chất phức tạp với chi phí khoan cao, khiến Chevron phải rút lui, giống như đã làm ở Ba Lan. Ukraine có nhiều tiềm năng hơn với tư cách là nước xuất khẩu điện sang châu Âu từ năng lượng tái tạo và mở rộng hạt nhân, nhưng đó không phải là điều Donald Trump nghĩ đến.

Lần vi phạm thứ hai của Ukraine


Ukraine không thể đáp ứng được yêu cầu 500 tỷ đô la của ông trong bất kỳ khung thời gian có ý nghĩa nào, chưa kể đến vấn đề lớn hơn là liệu có đáng kính trọng khi đối xử với một quốc gia nạn nhân theo cách này sau khi họ đã giữ vững chiến tuyến cho các nền dân chủ tự do với sự hy sinh to lớn trong ba năm. Người ta có thể hỏi rằng ai thực sự mắc nợ ai?

"Phong cách giao dịch của tôi khá đơn giản và thẳng thắn", Trump nói trong cuốn sách The Art of the Deal của mình. "Tôi đặt mục tiêu rất cao, và sau đó tôi chỉ cần tiếp tục thúc đẩy, thúc đẩy và thúc đẩy để đạt được mục tiêu của mình".

Trong thương mại thực sự, bên kia thường có thể bỏ đi. Yêu cầu của Trump là sự ép buộc bằng nắm đấm sắt của một thế lực đế quốc mới đối với một quốc gia yếu hơn đang bị dồn vào chân tường, và tất cả chỉ vì một sự bùng nổ hàng hóa chủ yếu tồn tại trong đầu Trump.

“Thường thì thỏa thuận tốt nhất mà bạn thực hiện là thỏa thuận mà bạn không thực hiện,” Trump nói, đưa ra một viên ngọc trai khác của mình.

Zelensky không có sự xa xỉ đó. Ông phải lựa chọn giữa việc vi phạm quân sự đối với Ukraine của Putin và việc vi phạm kinh tế đối với Ukraine của chính đồng minh của ông.


https://www.yahoo.com/news/revealed-trump-confidential-plan-put-160000461.html


NVV dịch