2025-04-30
Trump đã thắng cử ở Canada như thế nào
(Philip Cunliffe, Compact, 30/4/2025)
Chiến thắng của Đảng Tự do Mark Carney trong cuộc bầu cử của Canada được coi rộng rãi là một bước ngoặt quan trọng trong chính trị thế giới. Trên thực tế, kết quả có vẻ là một thất bại đối với Tổng thống Donald Trump và chủ nghĩa dân túy quốc gia của ông. Bất kể Trump có nghiêm túc trong các tuyên bố của mình về lãnh thổ Canada hay không, thì sự khoa trương của ông đã gây ra phản ứng dữ dội đáng kể từ cử tri Canada.
Vì lý do này, cuộc bầu cử của Carney được ca ngợi là bước đầu tiên hướng tới việc xây dựng một trục toàn cầu chống lại Trump và là một mô hình tự tin của phe tự do trong việc chống lại chủ nghĩa côn đồ dân túy. Những người ủng hộ Carney ở nước ngoài thậm chí còn kêu gọi Canada xích lại gần Liên minh châu Âu—hoặc thậm chí gia nhập liên minh này—như một phần của nỗ lực toàn cầu nhằm kiềm chế chủ nghĩa Trump và củng cố phương Tây, giờ đây khi cựu lãnh đạo của thế giới tự do đã sa vào chủ nghĩa dân túy.
Chiến thắng của Carney thực sự có ý nghĩa, nhưng không phải vì những lý do mà hầu hết mọi người nghĩ. Điều mà sự diễn dịch tiêu chuẩn bỏ qua là thực tế là Carney đã giành chiến thắng phần lớn bằng cách bảo vệ mạnh mẽ chủ quyền và độc lập quốc gia của Canada. Bản thân điều này là một sự thay đổi đáng chú ý đối với ông và đảng của ông. Quay trở lại năm 2017, người tiền nhiệm của Carney là Justin Trudeau đã ca ngợi Canada là "quốc gia hậu quốc gia" (post-national country) đầu tiên, một quốc gia đã vượt qua thế giới trần tục của các quốc gia nhỏ bé và vươn lên một tầm cao hơn của đức hạnh quốc tế. Theo một nghĩa nào đó, Trump chỉ đơn giản là coi trọng và hiểu theo nghĩa đen tuyên bố của Trudeau: Nếu quốc tịch Canada không có ý nghĩa gì, tại sao Canada không nên gia nhập Hoa Kỳ?
Carney được cho là hậu quốc gia hơn cả Trudeau. Với tất cả chủ nghĩa toàn cầu phô trương của mình, Trudeau là hậu duệ của một triều đại chính trị quốc gia nổi tiếng. Ngược lại, Carney được biết đến nhiều nhất với vai trò là người đứng đầu ngân hàng trung ương của một quốc gia khác—Anh quốc—từ năm 2013 đến năm 2020, cũng như nắm giữ một danh sách dài các chức vụ cấp cao trong nhiều tổ chức toàn cầu hóa khác nhau: Ngân hàng Thanh toán Quốc tế, Nhóm Ba mươi, Diễn đàn Kinh tế Thế giới, Hội đồng Ổn định Tài chính, v.v. Carney thậm chí được cho là đã quyết định thay thế Trudeau làm lãnh đạo Đảng Tự do theo lời khuyên của Tony Blair, người theo chủ nghĩa toàn cầu hóa cấp cao.
Khi bầu một người theo chủ nghĩa toàn cầu hoàn hảo để bảo vệ chủ quyền của Canada, cử tri Canada đã thể hiện lòng tự hào dân tộc ồn ào thường thấy ở phía nam biên giới. Theo nghĩa đó, ngay cả khi Trump có thể không giành được tiểu bang thứ 51 của mình, ông vẫn áp đặt giá trị của chủ quyền và độc lập quốc gia lên nhà nước hậu quốc gia nguyên mẫu. Thay vì báo hiệu một cuộc biểu tình toàn cầu chống lại Trump, thực tế là những người theo chủ nghĩa tự do chỉ có thể đánh bại Trump bằng cách chấp nhận ngôn ngữ về độc lập quốc gia, lợi ích quốc gia và chủ quyền cho thấy rõ rằng chiến thắng bầu cử của Carney đã diễn ra trên địa bàn của Trump. [Giống như Make Canada Great Again, mặc nhiên đi ngược lại chủ trương toàn cầu hóa - người dịch]
Việc một nhà kỹ trị toàn cầu hóa đã chấp nhận ngôn ngữ của chủ nghĩa dân tộc quyết đoán có lẽ đánh dấu bước ngoặt quan trọng nhất trong thế giới hậu toàn cầu hóa của chúng ta cho đến nay. Chiến thắng của Carney là dấu hiệu quan trọng hơn về sự kết thúc của chủ nghĩa toàn cầu hóa so với bất kỳ người theo chủ nghĩa dân túy nào có thể tập hợp tại hòm phiếu. Không có nhà lãnh đạo phe tự do nào khác ngày nay—cho dù là Emmanual Macron của Pháp, Friedrich Merz của Đức hay Sir Keir Starmer của Anh—bị buộc phải xây dựng một nền tảng chủ quyền rõ ràng như vậy để giành chiến thắng trong một cuộc bầu cử.
Điều này đặc biệt đáng chú ý vì chủ nghĩa toàn cầu đã ăn sâu vào Canada, nơi xây dựng bản sắc độc lập của mình thông qua chủ nghĩa thế giới tự do. Việc tôn vinh những nỗ lực gìn giữ hòa bình của Canada thông qua Liên hợp quốc và NATO đã thay thế ký ức về các trận chiến Passchendaele và các bãi biển Normandy, trong khi chủ nghĩa đa văn hóa do nhà nước bảo trợ đã thay thế cho chủ nghĩa Tin lành lưu vong của Đế quốc Anh. Chiến thắng của Carney giờ đây có thể đánh dấu sự chuyển dịch sang một quan niệm mới về quốc gia hậu toàn cầu.
Liệu một quốc gia Canada mới có thể được xây dựng trên cơ sở này hay không vẫn chưa được biết, mặc dù các nguồn lực của Canada tạo cho nước này một nền tảng vững chắc cho các cuộc đàm phán thương mại với Tòa Bạch Ốc của Trump trong một trật tự kinh tế thế giới đang phân mảnh. Điều chắc chắn là với chiến thắng bầu cử của Carney, chính trị về chủ quyền quốc gia đã khẳng định chiến thắng của nước này trước chủ nghĩa toàn cầu.
https://www.compactmag.com/article/how-trump-won-the-canadian-election/
NVV dịch
Passchendaele và Normandy là hai địa danh nổi tiếng trong thế chiến 1 và 2, nơi Hoa Kỳ và đồng minh phản công chống nước Đức
(Philip Cunliffe, Compact, 30/4/2025)
Chiến thắng của Đảng Tự do Mark Carney trong cuộc bầu cử của Canada được coi rộng rãi là một bước ngoặt quan trọng trong chính trị thế giới. Trên thực tế, kết quả có vẻ là một thất bại đối với Tổng thống Donald Trump và chủ nghĩa dân túy quốc gia của ông. Bất kể Trump có nghiêm túc trong các tuyên bố của mình về lãnh thổ Canada hay không, thì sự khoa trương của ông đã gây ra phản ứng dữ dội đáng kể từ cử tri Canada.
Vì lý do này, cuộc bầu cử của Carney được ca ngợi là bước đầu tiên hướng tới việc xây dựng một trục toàn cầu chống lại Trump và là một mô hình tự tin của phe tự do trong việc chống lại chủ nghĩa côn đồ dân túy. Những người ủng hộ Carney ở nước ngoài thậm chí còn kêu gọi Canada xích lại gần Liên minh châu Âu—hoặc thậm chí gia nhập liên minh này—như một phần của nỗ lực toàn cầu nhằm kiềm chế chủ nghĩa Trump và củng cố phương Tây, giờ đây khi cựu lãnh đạo của thế giới tự do đã sa vào chủ nghĩa dân túy.
Chiến thắng của Carney thực sự có ý nghĩa, nhưng không phải vì những lý do mà hầu hết mọi người nghĩ. Điều mà sự diễn dịch tiêu chuẩn bỏ qua là thực tế là Carney đã giành chiến thắng phần lớn bằng cách bảo vệ mạnh mẽ chủ quyền và độc lập quốc gia của Canada. Bản thân điều này là một sự thay đổi đáng chú ý đối với ông và đảng của ông. Quay trở lại năm 2017, người tiền nhiệm của Carney là Justin Trudeau đã ca ngợi Canada là "quốc gia hậu quốc gia" (post-national country) đầu tiên, một quốc gia đã vượt qua thế giới trần tục của các quốc gia nhỏ bé và vươn lên một tầm cao hơn của đức hạnh quốc tế. Theo một nghĩa nào đó, Trump chỉ đơn giản là coi trọng và hiểu theo nghĩa đen tuyên bố của Trudeau: Nếu quốc tịch Canada không có ý nghĩa gì, tại sao Canada không nên gia nhập Hoa Kỳ?
Carney được cho là hậu quốc gia hơn cả Trudeau. Với tất cả chủ nghĩa toàn cầu phô trương của mình, Trudeau là hậu duệ của một triều đại chính trị quốc gia nổi tiếng. Ngược lại, Carney được biết đến nhiều nhất với vai trò là người đứng đầu ngân hàng trung ương của một quốc gia khác—Anh quốc—từ năm 2013 đến năm 2020, cũng như nắm giữ một danh sách dài các chức vụ cấp cao trong nhiều tổ chức toàn cầu hóa khác nhau: Ngân hàng Thanh toán Quốc tế, Nhóm Ba mươi, Diễn đàn Kinh tế Thế giới, Hội đồng Ổn định Tài chính, v.v. Carney thậm chí được cho là đã quyết định thay thế Trudeau làm lãnh đạo Đảng Tự do theo lời khuyên của Tony Blair, người theo chủ nghĩa toàn cầu hóa cấp cao.
Khi bầu một người theo chủ nghĩa toàn cầu hoàn hảo để bảo vệ chủ quyền của Canada, cử tri Canada đã thể hiện lòng tự hào dân tộc ồn ào thường thấy ở phía nam biên giới. Theo nghĩa đó, ngay cả khi Trump có thể không giành được tiểu bang thứ 51 của mình, ông vẫn áp đặt giá trị của chủ quyền và độc lập quốc gia lên nhà nước hậu quốc gia nguyên mẫu. Thay vì báo hiệu một cuộc biểu tình toàn cầu chống lại Trump, thực tế là những người theo chủ nghĩa tự do chỉ có thể đánh bại Trump bằng cách chấp nhận ngôn ngữ về độc lập quốc gia, lợi ích quốc gia và chủ quyền cho thấy rõ rằng chiến thắng bầu cử của Carney đã diễn ra trên địa bàn của Trump. [Giống như Make Canada Great Again, mặc nhiên đi ngược lại chủ trương toàn cầu hóa - người dịch]
Việc một nhà kỹ trị toàn cầu hóa đã chấp nhận ngôn ngữ của chủ nghĩa dân tộc quyết đoán có lẽ đánh dấu bước ngoặt quan trọng nhất trong thế giới hậu toàn cầu hóa của chúng ta cho đến nay. Chiến thắng của Carney là dấu hiệu quan trọng hơn về sự kết thúc của chủ nghĩa toàn cầu hóa so với bất kỳ người theo chủ nghĩa dân túy nào có thể tập hợp tại hòm phiếu. Không có nhà lãnh đạo phe tự do nào khác ngày nay—cho dù là Emmanual Macron của Pháp, Friedrich Merz của Đức hay Sir Keir Starmer của Anh—bị buộc phải xây dựng một nền tảng chủ quyền rõ ràng như vậy để giành chiến thắng trong một cuộc bầu cử.
Điều này đặc biệt đáng chú ý vì chủ nghĩa toàn cầu đã ăn sâu vào Canada, nơi xây dựng bản sắc độc lập của mình thông qua chủ nghĩa thế giới tự do. Việc tôn vinh những nỗ lực gìn giữ hòa bình của Canada thông qua Liên hợp quốc và NATO đã thay thế ký ức về các trận chiến Passchendaele và các bãi biển Normandy, trong khi chủ nghĩa đa văn hóa do nhà nước bảo trợ đã thay thế cho chủ nghĩa Tin lành lưu vong của Đế quốc Anh. Chiến thắng của Carney giờ đây có thể đánh dấu sự chuyển dịch sang một quan niệm mới về quốc gia hậu toàn cầu.
Liệu một quốc gia Canada mới có thể được xây dựng trên cơ sở này hay không vẫn chưa được biết, mặc dù các nguồn lực của Canada tạo cho nước này một nền tảng vững chắc cho các cuộc đàm phán thương mại với Tòa Bạch Ốc của Trump trong một trật tự kinh tế thế giới đang phân mảnh. Điều chắc chắn là với chiến thắng bầu cử của Carney, chính trị về chủ quyền quốc gia đã khẳng định chiến thắng của nước này trước chủ nghĩa toàn cầu.
https://www.compactmag.com/article/how-trump-won-the-canadian-election/
NVV dịch
Passchendaele và Normandy là hai địa danh nổi tiếng trong thế chiến 1 và 2, nơi Hoa Kỳ và đồng minh phản công chống nước Đức