2025-05-19 

Tòa án Tối cao Hoa Kỳ cho phép Trump chấm dứt sự bảo vệ người Venezuela bị trục  xuất

(Reuters, 19/5/2025)

Tòa án Tối cao Hoa Kỳ hôm thứ Hai 19/5 đã cho phép chính quyền của Donald Trump chấm dứt tình trạng bảo vệ tạm thời được cấp cho hàng trăm nghìn người Venezuela tại Hoa Kỳ bởi người tiền nhiệm Joe Biden, khi vị tổng thống đảng Cộng hòa này có tăng cường trục xuất như một phần trong chính sách cứng rắn của ông đối với vấn đề nhập cư.

Tòa án đã chấp thuận yêu cầu của Bộ Tư pháp về việc hủy bỏ lệnh của thẩm phán đã tạm dừng quyết định của Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristi Noem về việc chấm dứt chế độ bảo vệ trục xuất dành cho người Venezuela theo chương trình bảo vệ tạm thời, hay TPS, trong khi chính quyền tiếp tục kháng cáo vụ án.

Chương trình này là một vấn đề nhân đạo theo luật pháp Hoa Kỳ dành cho các quốc gia bị chiến tranh, thiên tai hoặc các thảm họa khác, mang lại cho những người tị nạn đang sống tại Hoa Kỳ đuọc bảo vệ khỏi bị trục xuất và được cấp giấy phép lao động. Bộ trưởng an ninh nội địa Hoa Kỳ có thể gia hạn chương trình này.

Lệnh ngắn gọn của tòa án vào thứ Hai, với đa số bảo thủ là 6-3, không được ký, như thường lệ khi tòa hành động theo yêu cầu khẩn cấp. Thẩm phán Tự do Ketanji Brown Jackson là thẩm phán duy nhất công khai phản đối.

Tòa án đã để ngỏ cánh cửa cho những người di cư khiếu nại nếu chính quyền Trump cố gắng hủy bỏ giấy phép lao động hoặc các tài liệu liên quan đến TPS khác được cấp sẽ hết hạn vào tháng 10 năm 2026, thời điểm kết thúc thời hạn TPS do Biden gia hạn. Bộ An ninh Nội địa cho biết có khoảng 348.202 người Venezuela đã được đăng ký theo chương trình TPS năm 2023 của Biden.

Quyết định của tòa hôm thứ Hai đáp lại một thách thức pháp lý từ phía các nguyên đơn, bao gồm một số người nhận TPS và nhóm vận động của Liên minh TPS Quốc gia.

"Đây là hành động đơn lẻ lớn nhất tước bỏ tư cách nhập cư của bất kỳ nhóm người không phải công dân nào trong lịch sử hiện đại của Hoa Kỳ. Việc Tòa án Tối cao cho phép điều đó trong một lệnh gồm hai đoạn mà không có lý do, thực sự gây sốc", Ahilan Arulanantham, đồng giám đốc của một trung tâm luật nhập cư UCLA và là một trong những luật sư của nguyên đơn cho biết.

Trump, người trở lại làm tổng thống vào tháng 1, đã cam kết trục xuất số lượng kỷ lục người di cư bất hợp pháp vào Hoa Kỳ và đã có hành động tước bỏ quyền bảo vệ pháp lý tạm thời của một số người di cư, mở rộng nhóm người có thể bị trục xuất.

Chính phủ Hoa Kỳ dưới thời Biden, một đảng viên Dân chủ, đã chỉ định Venezuela được áp dụng TPS vào năm 2021 và 2023. Chỉ vài ngày trước khi Trump trở lại nhiệm sở, chính quyền của Biden đã công bố gia hạn chương trình này đến tháng 10 năm 2026.

Noem, người được Trump bổ nhiệm, đã hủy bỏ việc gia hạn và chấm dứt TPS đối với một nhóm người Venezuela được hưởng lợi từ năm 2023. Nhưng Thẩm phán Tòa án Liên bang Quận Edward Chen có trụ sở tại San Francisco đã phán quyết trong một vụ kiện rằng Noem đã vi phạm luật liên bang khi điều chỉnh hành động của các cơ quan liên bang.

Chen cho biết việc chính quyền mô tả toàn bộ dân tị nạn từ Venezuela là tội phạm là "vô căn cứ và có mùi phân biệt chủng tộc". Thẩm phán cho biết những người Venezuela này có thể đã có bằng cử nhân và ít có khả năng phạm tội hơn so với dân số Hoa Kỳ nói chung.

Tòa phúc thẩm liên bang số 9 có trụ sở tại San Francisco vào ngày 18 tháng 4 đã bác bỏ yêu cầu của chính quyền xin tạm dừng lệnh của thẩm phán.

Các luật sư của Bộ Tư pháp đã nói với Tòa án Tối cao rằng Chen đã "giành quyền kiểm soát chính sách nhập cư của quốc gia" từ nhánh hành pháp của chính phủ, đứng đầu là Trump, và đã trì hoãn vô thời hạn "các quyết định chính sách nhạy cảm trong một lĩnh vực chính sách nhập cư mà Quốc hội thừa nhận là phải linh hoạt, nhanh chóng và tùy ý".

Các nguyên đơn đã trình lên Tòa án Tối cao rằng việc chấm dứt TPS "sẽ tước quyền làm việc của gần 350.000 người đang sống tại Hoa Kỳ, khiến họ có nguy cơ bị trục xuất đến một quốc gia không an toàn và gây thiệt hại kinh tế hàng tỷ đô la trên toàn quốc".

Một số người di cư Venezuela nắm giữ TPS đã lên tiếng lo ngại vào thứ Hai sau khi tòa án ra phán quyết.

Vào tháng 4, chính quyền Trump cũng đã chấm dứt TPS đối với hàng nghìn người Afghanistan và Cameroon tại Hoa Kỳ.

Trong một vụ án riêng biệt vào thứ Sáu, Tòa án Tối cao đã giữ nguyên lệnh chặn lệnh trục xuất người di cư Venezuela của Trump theo luật năm 1798 có tên là Đạo luật Alien Enemies Act, vốn chỉ được sử dụng trong thời chiến, đồng thời chỉ trích chính quyền của ông vì đã tìm cách trục xuất họ mà không có quy trình pháp lý đầy đủ.

Chính quyền đã cáo buộc những người Venezuela bị trục xuất theo luật này là thành viên của Tren de Aragua, một băng đảng tội phạm mà Bộ Ngoại giao đã chỉ định là tổ chức khủng bố nước ngoài.

https://www.newsbreak.com/share/4014407998049-us-supreme-court-lets-trump-end-deportation-protection-for-venezuelans

NVV dịch