2025-05-29
Google như bạn biết đang chết dần
(Adam Clark Estes, Vox, 29/5/2025)
Ở đâu đó giữa việc yêu cầu AI cao cấp mới của Google giải thích chi tiết về cách trở thành chuyên gia quan sát chim ở khu phố của tôi và sử dụng công cụ làm phim AI mới của Google để tạo phim hoạt hình về chú chó Chihuahua 4 pound của tôi đang chiến đấu với tội phạm, tôi nhận ra một điều. Hoặc là Google đang gặp khủng hoảng tuổi trung niên hoặc là tôi đang gặp khủng hoảng. Có thể là cả hai.
Google đã khá hoảng loạn kể từ khi ra mắt ChatGPT vào cuối năm 2022, nhưng mọi thứ trở nên nghiêm trọng hơn vào mùa thu năm ngoái, khi OpenAI tung ra ChatGPT Search, đối thủ cạnh tranh trực tiếp của Google Search. Tuần trước, Google đã công bố 100 điều mới tại các hội nghị dành cho nhà phát triển I/O của mình, phần lớn trong số đó liên quan đến việc dồn toàn lực vào AI. Đột nhiên, có một câu chuyện mới: Gã khổng lồ tìm kiếm chắc chắn đang gặp khủng hoảng tuổi trung niên và "thật tuyệt vời", một chuyên gia trong ngành cho biết.
Tôi đã dành cả tuần qua để mày mò các công cụ AI mới của Google và tôi có thể tự tin nói rằng công ty đang ở đâu đó giữa khủng hoảng và vinh quang. Có thể mất nhiều năm nữa chúng ta mới biết được con đường nào chiến thắng.
Google không chỉ thống trị cách chúng ta sử dụng web mà còn thống trị cả sự tồn tại của web trong 15 năm qua, chủ yếu thông qua các bộ phận tìm kiếm và quảng cáo. Khi AI xâm chiếm mọi ngóc ngách của trải nghiệm kỹ thuật số của chúng ta, không rõ công ty nào sẽ thống trị kỷ nguyên tiếp theo hoặc chúng ta sẽ tương tác với nó như thế nào. Gần như chắc chắn sẽ không phải bằng cách nhập từ khóa vào công cụ tìm kiếm.
Ngày nay, để tìm kiếm thứ gì đó trực tuyến, bạn thường nhập một số từ khóa vào Google, chọn một liên kết màu xanh mà bạn nghĩ có thông tin bạn đang tìm kiếm và nhấp vào. Các công ty đấu giá các thuật ngữ tìm kiếm để đưa quảng cáo của họ đến trước những người duyệt web, thúc đẩy hoạt động kinh doanh quảng cáo trị giá hàng tỷ đô la của Google. Nhấp chuột của bạn giúp các nhà xuất bản, bao gồm cả Vox, kiếm tiền từ các quảng cáo mà họ lưu trữ trên các trang web của mình, nhiều trang trong số đó do Google quản lý. Google thống trị đủ để hai thẩm phán liên bang gần đây phán quyết rằng công ty này đang hoạt động như một công ty độc quyền bất hợp pháp và công ty hiện đang chờ xem liệu công ty có bị chia tách hay không.
Tuy nhiên, chính phủ có thể không phải là mối đe dọa lớn nhất đối với sự thống trị của Google. AI đã và đang làm xói mòn nền tảng của web trong vài năm qua, vì mọi người ngày càng chuyển sang các công cụ như ChatGPT và Perplexity để tìm thông tin trực tuyến. Các chatbot AI này lấy thông tin từ các trang web và cung cấp cho bạn một bản tóm tắt gọn gàng. Đây đã trở thành mối đe dọa thực sự đối với Google đến mức số lượng tìm kiếm trên Google trong Safari đã giảm lần đầu tiên vào tháng 4. Google gần đây cũng chứng kiến thị phần tìm kiếm của mình giảm xuống dưới 90 phần trăm lần đầu tiên sau một thập kỷ, khi công cụ tìm kiếm AI cất cánh. TikTok cũng không giúp ích gì.
Google đã nhận ra điều tất yếu này cách đây vài năm và đã cố gắng tái tạo chính mình cho phù hợp. Vài năm trước, họ đã tung ra AI Overviews, là bản tóm tắt kết quả tìm kiếm do mô hình ngôn ngữ lớn của Google, Gemini, tạo ra. Sau đó, Google đã mở rộng khái niệm đó vào đầu năm nay với AI Mode, một trải nghiệm tìm kiếm dựa trên chatbot cũng được hỗ trợ bởi Gemini trông rất giống ChatGPT và Perplexity. Tuần trước, công ty đã thông báo rằng AI Mode sẽ được triển khai cho tất cả mọi người ở Hoa Kỳ trong những tuần tới — chỉ cần tìm một nút lấp lánh ở phía bên phải của trường tìm kiếm có nội dung "AI Mode".
AI Mode là cách tôi đã cố gắng học cách ngắm chim trong tuần qua. Thay vì nhập từ khóa vào hộp tìm kiếm Google cũ, tôi đã nhập các câu hỏi phức tạp và nhận được báo cáo chi tiết. Chỉ từ một lời nhắc gồm ba câu, AI Mode đã trả về gần 600 từ. Chỉ có chín liên kết (link) đến các nguồn, không liên kết nào tôi cần nhấp vào vì chatbot đã tóm tắt nội dung trong đó. Chỉ sau khi đào sâu một chút, tôi mới nhận ra rằng một trong những nguồn chính cho bản tóm tắt này là hướng dẫn dành cho người mới bắt đầu về ngắm chim (birding) do đồng nghiệp Allie Volpe của tôi tại Vox viết.
Trải nghiệm tìm kiếm này, giống như các chatbot AI khác, không phải lúc nào cũng tuyệt vời. Công nghệ này được hỗ trợ bởi các mô hình ngôn ngữ lớn, dễ gây ảo giác, do đó các công cụ tìm kiếm mới này có xu hướng không đáng tin cậy. Mặt khác, vì AI có xu hướng viết bản sao thuyết phục như vậy, nên bạn không phải lúc nào cũng phải kiểm tra lại kết quả. Các nhà xuất bản đang chứng kiến lượng truy cập từ Google giảm mạnh vì ngày càng có nhiều người bỏ qua web và yêu cầu chatbot AI cung cấp thông tin. Như tôi đã học được từ nghiên cứu về chim của mình, thì nó nhanh hơn. Và thành thật mà nói, không phải mọi thứ bạn tìm thấy khi nhấp vào liên kết màu xanh đều chính xác 100 phần trăm.
Tôi thấy lo lắng khi thừa nhận rằng tôi thích Google mới. Và tôi mong đợi sẽ thấy nhiều hơn nữa. Là một phần trong chiến dịch công bố AI, Google cũng đã tung ra Gemini trong Chrome, cho phép trợ lý AI xem những gì bạn đang thấy trên một trang web. (Hiện tại, tính năng này chỉ khả dụng cho những người đăng ký gói Google AI Plus hoặc AI Ultra hoặc cho những người đang chạy phiên bản beta của Chrome.) Bạn có thể đặt câu hỏi về những gì có trên trang hoặc yêu cầu Gemini tóm tắt một bài viết. Công cụ này thậm chí có thể phân tích video YouTube theo thời gian thực. Bạn gần như có thể coi đây là phiên bản có mục tiêu hơn về những gì trải nghiệm tìm kiếm Chế độ AI mới thực hiện cho toàn bộ trang web và có vẻ hữu ích.
Đây có lẽ là tương lai của công cụ tìm kiếm, và không, gần như chắc chắn sẽ không liên quan đến danh sách các liên kết màu xanh. Mặc dù chắc chắn bạn sẽ có thể dùng kinh nghiệm tìm kiếm truyền thống trong một thời gian khá dài, nhưng khối lượng lớn các thông báo mới nhất của Google cho thấy rằng AI là nơi chúng ta đang hướng đến. Các tiêu đề xung quanh tin tức đó phản ánh mức độ nghiêm trọng của tất cả. Casey Newton của Platformer đã đưa tin từ hội nghị dành cho nhà phát triển của Google rằng "mọi thứ đang thay đổi và bình thường, đáng sợ và lạnh lùng". Nhà phân tích công nghệ Ben Thompson tuyên bố "cái chết của web được hỗ trợ quảng cáo" là nhờ Google. John Herrman của tạp chí New York đã nói thẳng thắn hơn: "Google đang chôn sống web".
Trong những ngày đầu hỗn loạn của web, Google đã trở nên phổ biến bằng cách đơn giản hóa nhiệm vụ khó khăn là tìm kiếm mọi thứ trực tuyến, như Geoffrey A. Fowler của Washington Post chỉ ra. Sự thống trị của nó trong tương lai mới do AI hỗ trợ này không chắc chắn lắm. Có thể một công ty khởi nghiệp khác sẽ xuất hiện và đơn giản hóa mọi thứ lần này, để bạn có thể có một bot thân thiện với người dùng giải thích mọi thứ cho bạn, đặt vé du lịch cho bạn và làm phim cho bạn.
Trong thời gian chờ đợi, tôi sẽ cố gắng hoàn thiện bộ phim hoạt hình Chihuahua chống tội phạm do AI tạo ra, tự hỏi khi nào thì mọi thứ này sẽ bắt đầu trở nên tuyệt vời.
https://www.msn.com/en-us/technology/artificial-intelligence/google-as-you-know-it-is-slowly-dying/ar-AA1FHMy9
NVV dịch
(Adam Clark Estes, Vox, 29/5/2025)
Ở đâu đó giữa việc yêu cầu AI cao cấp mới của Google giải thích chi tiết về cách trở thành chuyên gia quan sát chim ở khu phố của tôi và sử dụng công cụ làm phim AI mới của Google để tạo phim hoạt hình về chú chó Chihuahua 4 pound của tôi đang chiến đấu với tội phạm, tôi nhận ra một điều. Hoặc là Google đang gặp khủng hoảng tuổi trung niên hoặc là tôi đang gặp khủng hoảng. Có thể là cả hai.
Google đã khá hoảng loạn kể từ khi ra mắt ChatGPT vào cuối năm 2022, nhưng mọi thứ trở nên nghiêm trọng hơn vào mùa thu năm ngoái, khi OpenAI tung ra ChatGPT Search, đối thủ cạnh tranh trực tiếp của Google Search. Tuần trước, Google đã công bố 100 điều mới tại các hội nghị dành cho nhà phát triển I/O của mình, phần lớn trong số đó liên quan đến việc dồn toàn lực vào AI. Đột nhiên, có một câu chuyện mới: Gã khổng lồ tìm kiếm chắc chắn đang gặp khủng hoảng tuổi trung niên và "thật tuyệt vời", một chuyên gia trong ngành cho biết.
Tôi đã dành cả tuần qua để mày mò các công cụ AI mới của Google và tôi có thể tự tin nói rằng công ty đang ở đâu đó giữa khủng hoảng và vinh quang. Có thể mất nhiều năm nữa chúng ta mới biết được con đường nào chiến thắng.
Google không chỉ thống trị cách chúng ta sử dụng web mà còn thống trị cả sự tồn tại của web trong 15 năm qua, chủ yếu thông qua các bộ phận tìm kiếm và quảng cáo. Khi AI xâm chiếm mọi ngóc ngách của trải nghiệm kỹ thuật số của chúng ta, không rõ công ty nào sẽ thống trị kỷ nguyên tiếp theo hoặc chúng ta sẽ tương tác với nó như thế nào. Gần như chắc chắn sẽ không phải bằng cách nhập từ khóa vào công cụ tìm kiếm.
Ngày nay, để tìm kiếm thứ gì đó trực tuyến, bạn thường nhập một số từ khóa vào Google, chọn một liên kết màu xanh mà bạn nghĩ có thông tin bạn đang tìm kiếm và nhấp vào. Các công ty đấu giá các thuật ngữ tìm kiếm để đưa quảng cáo của họ đến trước những người duyệt web, thúc đẩy hoạt động kinh doanh quảng cáo trị giá hàng tỷ đô la của Google. Nhấp chuột của bạn giúp các nhà xuất bản, bao gồm cả Vox, kiếm tiền từ các quảng cáo mà họ lưu trữ trên các trang web của mình, nhiều trang trong số đó do Google quản lý. Google thống trị đủ để hai thẩm phán liên bang gần đây phán quyết rằng công ty này đang hoạt động như một công ty độc quyền bất hợp pháp và công ty hiện đang chờ xem liệu công ty có bị chia tách hay không.
Tuy nhiên, chính phủ có thể không phải là mối đe dọa lớn nhất đối với sự thống trị của Google. AI đã và đang làm xói mòn nền tảng của web trong vài năm qua, vì mọi người ngày càng chuyển sang các công cụ như ChatGPT và Perplexity để tìm thông tin trực tuyến. Các chatbot AI này lấy thông tin từ các trang web và cung cấp cho bạn một bản tóm tắt gọn gàng. Đây đã trở thành mối đe dọa thực sự đối với Google đến mức số lượng tìm kiếm trên Google trong Safari đã giảm lần đầu tiên vào tháng 4. Google gần đây cũng chứng kiến thị phần tìm kiếm của mình giảm xuống dưới 90 phần trăm lần đầu tiên sau một thập kỷ, khi công cụ tìm kiếm AI cất cánh. TikTok cũng không giúp ích gì.
Google đã nhận ra điều tất yếu này cách đây vài năm và đã cố gắng tái tạo chính mình cho phù hợp. Vài năm trước, họ đã tung ra AI Overviews, là bản tóm tắt kết quả tìm kiếm do mô hình ngôn ngữ lớn của Google, Gemini, tạo ra. Sau đó, Google đã mở rộng khái niệm đó vào đầu năm nay với AI Mode, một trải nghiệm tìm kiếm dựa trên chatbot cũng được hỗ trợ bởi Gemini trông rất giống ChatGPT và Perplexity. Tuần trước, công ty đã thông báo rằng AI Mode sẽ được triển khai cho tất cả mọi người ở Hoa Kỳ trong những tuần tới — chỉ cần tìm một nút lấp lánh ở phía bên phải của trường tìm kiếm có nội dung "AI Mode".
AI Mode là cách tôi đã cố gắng học cách ngắm chim trong tuần qua. Thay vì nhập từ khóa vào hộp tìm kiếm Google cũ, tôi đã nhập các câu hỏi phức tạp và nhận được báo cáo chi tiết. Chỉ từ một lời nhắc gồm ba câu, AI Mode đã trả về gần 600 từ. Chỉ có chín liên kết (link) đến các nguồn, không liên kết nào tôi cần nhấp vào vì chatbot đã tóm tắt nội dung trong đó. Chỉ sau khi đào sâu một chút, tôi mới nhận ra rằng một trong những nguồn chính cho bản tóm tắt này là hướng dẫn dành cho người mới bắt đầu về ngắm chim (birding) do đồng nghiệp Allie Volpe của tôi tại Vox viết.
Trải nghiệm tìm kiếm này, giống như các chatbot AI khác, không phải lúc nào cũng tuyệt vời. Công nghệ này được hỗ trợ bởi các mô hình ngôn ngữ lớn, dễ gây ảo giác, do đó các công cụ tìm kiếm mới này có xu hướng không đáng tin cậy. Mặt khác, vì AI có xu hướng viết bản sao thuyết phục như vậy, nên bạn không phải lúc nào cũng phải kiểm tra lại kết quả. Các nhà xuất bản đang chứng kiến lượng truy cập từ Google giảm mạnh vì ngày càng có nhiều người bỏ qua web và yêu cầu chatbot AI cung cấp thông tin. Như tôi đã học được từ nghiên cứu về chim của mình, thì nó nhanh hơn. Và thành thật mà nói, không phải mọi thứ bạn tìm thấy khi nhấp vào liên kết màu xanh đều chính xác 100 phần trăm.
Tôi thấy lo lắng khi thừa nhận rằng tôi thích Google mới. Và tôi mong đợi sẽ thấy nhiều hơn nữa. Là một phần trong chiến dịch công bố AI, Google cũng đã tung ra Gemini trong Chrome, cho phép trợ lý AI xem những gì bạn đang thấy trên một trang web. (Hiện tại, tính năng này chỉ khả dụng cho những người đăng ký gói Google AI Plus hoặc AI Ultra hoặc cho những người đang chạy phiên bản beta của Chrome.) Bạn có thể đặt câu hỏi về những gì có trên trang hoặc yêu cầu Gemini tóm tắt một bài viết. Công cụ này thậm chí có thể phân tích video YouTube theo thời gian thực. Bạn gần như có thể coi đây là phiên bản có mục tiêu hơn về những gì trải nghiệm tìm kiếm Chế độ AI mới thực hiện cho toàn bộ trang web và có vẻ hữu ích.
Đây có lẽ là tương lai của công cụ tìm kiếm, và không, gần như chắc chắn sẽ không liên quan đến danh sách các liên kết màu xanh. Mặc dù chắc chắn bạn sẽ có thể dùng kinh nghiệm tìm kiếm truyền thống trong một thời gian khá dài, nhưng khối lượng lớn các thông báo mới nhất của Google cho thấy rằng AI là nơi chúng ta đang hướng đến. Các tiêu đề xung quanh tin tức đó phản ánh mức độ nghiêm trọng của tất cả. Casey Newton của Platformer đã đưa tin từ hội nghị dành cho nhà phát triển của Google rằng "mọi thứ đang thay đổi và bình thường, đáng sợ và lạnh lùng". Nhà phân tích công nghệ Ben Thompson tuyên bố "cái chết của web được hỗ trợ quảng cáo" là nhờ Google. John Herrman của tạp chí New York đã nói thẳng thắn hơn: "Google đang chôn sống web".
Trong những ngày đầu hỗn loạn của web, Google đã trở nên phổ biến bằng cách đơn giản hóa nhiệm vụ khó khăn là tìm kiếm mọi thứ trực tuyến, như Geoffrey A. Fowler của Washington Post chỉ ra. Sự thống trị của nó trong tương lai mới do AI hỗ trợ này không chắc chắn lắm. Có thể một công ty khởi nghiệp khác sẽ xuất hiện và đơn giản hóa mọi thứ lần này, để bạn có thể có một bot thân thiện với người dùng giải thích mọi thứ cho bạn, đặt vé du lịch cho bạn và làm phim cho bạn.
Trong thời gian chờ đợi, tôi sẽ cố gắng hoàn thiện bộ phim hoạt hình Chihuahua chống tội phạm do AI tạo ra, tự hỏi khi nào thì mọi thứ này sẽ bắt đầu trở nên tuyệt vời.
https://www.msn.com/en-us/technology/artificial-intelligence/google-as-you-know-it-is-slowly-dying/ar-AA1FHMy9
NVV dịch