2025-10-16
Đảng Dân chủ và “Vấn đề Tầm nhìn”
Họ có tầm nhìn không?
(Ruy Teixeira, The Liberal Patriot, 16/10/2025)
Hãy nhớ lại những ngày tháng huy hoàng khi chính trị Mỹ xoay quanh George H. W. Bush và những phát biểu đầy cảm hứng của ông. Một trong những nét đặc trưng của chủ nghĩa Bush là khi ông gọi mục tiêu bao trùm (khó định nghĩa) của mình là "tầm nhìn". Ông không chắc đó là gì, và cũng không ai khác biết được.
Đảng Dân chủ ngày nay cũng gặp vấn đề tương tự. Không ai thực sự biết họ đại diện cho điều gì ngoài việc thực sự, thực sự chống đối Trump. Điều đó khiến việc có một tầm nhìn rõ ràng cho đất nước trở nên khó khăn vì nó hoàn toàn là một nền chính trị tiêu cực. Đảng Dân chủ đang hướng tới một xã hội như thế nào và người dân bình thường sẽ tìm thấy vị trí của mình trong đó như thế nào?
Vấn đề này được nhấn mạnh bởi kết quả khảo sát gần đây của Viện Searchlight. Khảo sát của họ hỏi người tham gia về những mong muốn của mỗi bên trong cuộc sống, bao gồm hôn nhân, sinh con, nghỉ hưu, đi nghỉ dưỡng thường xuyên, có một công việc tốt, sở hữu nhà, làm chủ bản thân, sở hữu xe hơi hoặc xe tải, cảm thấy ổn định trong cuộc sống cá nhân và tạo dựng sự giàu có cho con cái. Những thành tựu này cùng nhau tạo nên nền tảng cho những gì theo truyền thống được coi là một cuộc sống tốt đẹp.
Biểu đồ dưới đây cho thấy đảng Dân chủ xếp hạng như thế nào so với đảng Cộng hòa về những thành tựu khác nhau này. Tin tức không mấy tốt đẹp cho đảng Dân chủ; thực sự, nó rất tệ. Một trong những "lợi thế" duy nhất mà đảng Dân chủ có được trên biểu đồ là những người được hỏi có nhiều khả năng nói rằng đảng Dân chủ không muốn bất kỳ thành tựu nào trong số này trong cuộc sống của họ. Ngoại trừ lợi thế khiêm tốn ba điểm về "cảm thấy ổn định trong cuộc sống cá nhân", đảng Dân chủ vẫn kém đảng Cộng hòa về mọi thành tựu khác trong cuộc sống.
Theo bản ghi nhớ của Viện Searchlight về dữ liệu này:
Viễn cảnh càng trở nên tồi tệ hơn cho đảng Dân chủ khi bạn càng đi xuống phía dưới danh sách. Bức tranh được vẽ ra là một bức tranh mà cử tri ngày càng coi đảng Cộng hòa là đảng phù hợp nhất để giúp họ xây dựng cuộc sống thịnh vượng về vật chất và thành tựu cá nhân.
Bản ghi nhớ Searchlight gọi đây là biểu đồ "ngày tận thế" vì nó cho thấy sự bất lực đáng kinh ngạc của Đảng Dân chủ trong việc truyền cảm hứng cho người Mỹ bình thường. Họ đơn giản là không tin rằng Đảng Dân chủ có một tầm nhìn mạch lạc về cách họ có thể "xây dựng cuộc sống thịnh vượng về vật chất và thành tựu cá nhân" trong một thế giới đang bị rung chuyển bởi những thay đổi công nghệ nhanh chóng và biến động xã hội.
Có lẽ không có gì ngạc nhiên khi triển vọng không được cải thiện khi bạn thu hẹp phân tích này vào nhóm người Mỹ thuộc tầng lớp lao động (không có bằng đại học). Như trước đây, "lợi thế" duy nhất của Đảng Dân chủ là những người được hỏi có nhiều khả năng cho rằng Đảng Dân chủ không mong muốn bất kỳ thành tựu nào trong cuộc sống của họ. Và không có ngoại lệ, Đảng Dân chủ kém Đảng Cộng hòa về những thành tựu cụ thể trong cuộc sống, với khoảng cách đáng kể giữa tầng lớp lao động so với toàn bộ dân số về việc có một công việc tốt, có thể nghỉ hưu, có thể đi nghỉ thường xuyên, sở hữu nhà và làm chủ chính mình.
Những mô hình này có ý nghĩa khi so sánh những gì cử tri cho là quan trọng với những gì họ tin là quan trọng đối với Đảng Dân chủ. Biểu đồ này từ Searchlight (được xác nhận bởi dữ liệu trước đó từ tờ New York Times và từ David Shor/Blue Rose Research ) cho thấy rõ điều đó. Ba trong bốn vấn đề mà cử tri tin là quan trọng nhất đối với Đảng Dân chủ—biến đổi khí hậu, phá thai và các vấn đề LGBTQ+—là những vấn đề ít quan trọng nhất đối với cử tri. Nếu đó là "tầm nhìn" của Đảng Dân chủ, thì cử tri sẽ không tin.
Và đặc biệt là cử tri thuộc tầng lớp lao động không tin. Như được thể hiện trong biểu đồ dưới đây của nhà phân tích John Burn-Murdoch trên tờ Financial Times , nhận thức của Đảng Dân chủ về việc đại diện cho tầng lớp lao động đã giảm sút đáng kể theo thời gian, trong khi nhận thức và sự tập trung của họ vào các vấn đề văn hóa xã hội lại tăng lên đáng kể. Chẳng trách Đảng Dân chủ dường như không thể đưa ra một tầm nhìn thuyết phục cho tầng lớp lao động; những cử tri này hoàn toàn đúng khi cho rằng Đảng Dân chủ đang bận tâm đến những vấn đề không phải của họ.
Nhưng như các biểu đồ trên cũng cho thấy, có một ngoại lệ đối với mô hình chung này: y tế. Đây là một vấn đề vừa quan trọng đối với cử tri vừa được coi là quan trọng đối với Đảng Dân chủ. Liệu Đảng Dân chủ có thể bằng cách nào đó biến vấn đề này thành tầm nhìn mà họ cần cho cử tri hay không?
Chắc chắn việc tập trung vào y tế có thể mang lại một số lợi ích chính trị cho Đảng Dân chủ và tốt hơn nhiều so với việc tập trung vào các vấn đề khác hiện đã gắn chặt với đảng. Nhưng liệu nó có thực sự thay thế được một tầm nhìn bao quát mà đảng có thể thuyết phục cử tri?
Điều này có vẻ đáng ngờ. Cử tri đang tìm kiếm một con đường phía trước cho bản thân, gia đình, cộng đồng và đất nước, một con đường sẽ khôi phục lại mục đích và động lực cho nước Mỹ trong một thời đại hỗn loạn và dân túy. Và tầm nhìn của Đảng Dân chủ là khôi phục các khoản trợ cấp Obamacare và bảo vệ Medicaid? Điều này nghe như đang cố gắng lặp lại một vở kịch lỗi thời của thế kỷ 20 trong một thế kỷ 21 đã thay đổi rất nhiều, khi những vấn đề lớn đã thay đổi và nước Mỹ đang bị mắc kẹt trong cuộc cạnh tranh với một cường quốc đang trỗi dậy đáng gờm là Trung Quốc.
Nate Cohn xác định một số điều còn thiếu sót:
- Y tế đã không còn là vấn đề trọng tâm trong nhiều năm. Trong cuộc thăm dò cuối cùng của New York Times /Siena trong chiến dịch tranh cử năm 2024, chưa đến một phần trăm cử tri cho biết y tế là vấn đề quan trọng nhất đối với lá phiếu của họ [câu hỏi mở]… Kể từ khi ông Trump bước xuống thang cuốn, xung đột chính trị cơ bản giữa hai đảng đã thay đổi thành một thứ gì đó rất khác so với cuộc xung đột đặt y tế lên hàng đầu…
- Y tế khó có thể trở lại vị trí trung tâm của chính trường Mỹ - chắc chắn là không sớm. Kỳ lạ thay, một cách để nhận ra điều này là Đảng Cộng hòa dường như sẵn sàng thỏa hiệp một cách bất thường đối với các yêu cầu của Đảng Dân chủ. Điều này tạo ra ấn tượng rằng việc đóng cửa chính phủ này đang diễn ra tốt đẹp hơn bình thường đối với Đảng Dân chủ... Đảng Cộng hòa sẵn sàng thỏa hiệp như vậy chỉ vì sự phản đối hệ thống y tế được chính phủ trợ cấp không còn là vấn đề then chốt đối với phe bảo thủ nữa. Giờ không còn là năm 2013 nữa...
- Chính trị ngày nay là về các vấn đề thúc đẩy sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân túy bảo thủ, như nhập cư hoặc phản ứng dữ dội chống lại “thức tỉnh”, và các vấn đề do sự trỗi dậy của những người theo chủ nghĩa dân túy bảo thủ gây ra, như quyền hành pháp và dân chủ… Những người theo chủ nghĩa dân túy bảo thủ—không chỉ ở Hoa Kỳ, mà còn trên khắp thế giới hậu công nghiệp—đã cố tình tìm cách vô hiệu hóa cuộc tranh luận về mạng lưới an sinh xã hội của thế kỷ 20…
- Câu chuyện y tế này là một phần của một mô hình rộng hơn trong chính trị Mỹ dưới thời Trump. Trên hết mọi vấn đề, những cuộc chiến quyết định của Đảng Dân chủ thế kỷ 20 hầu hết đã được giải quyết, và thường có lợi cho Đảng Dân chủ... Trong một thời gian dài, Đảng Dân chủ đã thành công về mặt chính trị bằng cách hứa hẹn bảo vệ sự thịnh vượng sau chiến tranh trước những người bảo thủ muốn cắt giảm Medicare và An sinh Xã hội, hoặc chống lại các thỏa thuận thương mại bất công khiến việc làm bị chuyển ra nước ngoài. Với việc ông Trump hứa hẹn bảo vệ các quyền lợi và vận động chống lại thương mại tự do, chiến lược chiến thắng của Đảng Dân chủ này đã không còn nữa.
- Thương mại, nhập cư, sự trỗi dậy của những người theo chủ nghĩa dân túy bảo thủ và một cánh tả mới, cùng với những hành động của chính ông Trump đã khơi mào cho một cuộc xung đột chính trị mới. Đảng Dân chủ có lý lẽ chính trị hợp lý về nhiều vấn đề này, nhưng… Đảng Dân chủ thà quay ngược thời gian và tranh cãi về y tế.
Như Cohn ngụ ý, điều đó sẽ không hiệu quả…và chắc chắn không mang lại “tầm nhìn” cho đảng Dân chủ thế kỷ 21. Vậy điều gì có thể?
Đó là một câu hỏi hóc búa mà đảng Dân chủ nên suy nghĩ liên tục, chứ không phải quay lại với những điều cũ rích từ thế kỷ trước. Có lẽ những ý tưởng hay nhất từ trước đến nay đã được đưa ra bởi phong trào thịnh vượng [abundance movement - là phong trào đòi gia tăng sản xuất và hạ tầng cơ sở], vốn được tổ chức lỏng lẻo. Nhưng như tôi đã lưu ý, phong trào này hiện đang có một số thiếu sót nghiêm trọng: nó bỏ qua những vấn đề văn hóa tàn khốc, nơi mà lập trường không được lòng dân của đảng Dân chủ làm hài lòng những người ủng hộ thuộc tầng lớp chuyên gia nhưng lại gây khó chịu cho tất cả những người khác; nó có xu hướng ưu tiên sự thịnh vượng mà những người ủng hộ này coi trọng, chẳng hạn như năng lượng sạch dồi dào, thay vì cuộc sống sung túc mà cử tri thuộc tầng lớp lao động đang tìm kiếm; và nó mang tính kỹ nghệ (technocratic) hơn là truyền cảm hứng, đúng như một tầm nhìn đúng đắn nên có.
https://www.liberalpatriot.com/p/democrats-and-the-vision-thing
NVV dịch