2025-07-26
Sự thăng trầm của John Brennan
(Giáo sư Jonathan Turley, The Hill, 26/07/2025)
Năm 1980, một sinh viên cao học tại Đại học Texas ở Austin nhìn thấy quảng cáo tuyển dụng của Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) trên xe buýt. John Brennan quyết định nộp đơn, nghĩ rằng công việc đó sẽ thỏa mãn "cơn khát du lịch" của mình.
Tháng này, "cơn khát du lịch" của John Brennan đã kết thúc khi cựu giám đốc CIA bị cáo buộc khai man liên quan đến cuộc điều tra thông đồng với Nga.
Nực cười thay, Brennan được tuyển dụng ban đầu vì sự trung thực của mình — ít nhất là một phần. Trong quá trình kiểm tra nói dối, Brennan thừa nhận rằng ông đã bỏ phiếu cho ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng sản năm 1976. Ông rất ấn tượng khi cơ quan này vẫn chọn ông.
Chàng trai trẻ trung thực ấy dường như là một hình ảnh phản chiếu mờ nhạt và bi thảm của con người ngày nay. Khi Obama chọn Brennan làm giám đốc CIA, ông đã trở thành một người trong cuộc và trung thành tuyệt đối của đảng Dân chủ. Và chính việc lựa chọn lòng trung thành thay vì sự trung thực đã dẫn đến sự sụp đổ của Brennan.
Thông tin mới được giải mật mâu thuẫn với lời khai của Brennan trước Quốc hội về nguồn gốc của thuyết âm mưu thông đồng với Nga, hiện đã bị bác bỏ. Trọng tâm đặc biệt tập trung vào đánh giá của cộng đồng tình báo do Tổng thống Barack Obama chỉ đạo vào tháng 12 năm 2016, trong đó cho rằng Nga đã can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 để giúp Donald Trump.
Obama đã ra lệnh đánh giá lại sau khi một đánh giá trước đó không tìm thấy bằng chứng nào về sự thông đồng hoặc ảnh hưởng đến cuộc bầu cử theo hướng có lợi cho Trump. Tuy nhiên, Tòa Bạch Ốc của Obama đã bác bỏ kết luận này của các nhà phân tích CIA dày dạn kinh nghiệm. Để tạo ra một phiên bản mới, Brennan đã đích thân lựa chọn các nhà phân tích mới, những người đã đảo ngược kết luận trước đó mà không có bất kỳ căn cứ đáng tin cậy nào trong hồ sơ.
Đánh giá mới này dựa phần lớn vào hồ sơ Steele, một báo cáo đã bị mất uy tín rộng rãi do chiến dịch tranh cử của Hillary Clinton chi trả, trong đó có những cáo buộc vô căn cứ về Trump.
Trong lời khai ngày 23 tháng 5 năm 2017, Brennan khẳng định rằng hồ sơ Steele "không phải là một phần của kho thông tin tình báo mà chúng tôi có. Nó không hề được sử dụng làm cơ sở cho Đánh giá Cộng đồng Tình báo đã được thực hiện". Tóm lại, Brennan bác bỏ mọi sự tin cậy vào hồ sơ.
Tuy nhiên, trong tài liệu hiện đã được giải mật, Brennan không chỉ thảo luận về hồ sơ mà còn khăng khăng đòi đưa nó vào bản đánh giá mới mà Obama yêu cầu. Thực tế, ông đã bác bỏ thẳng thừng hai chuyên gia cấp cao nhất của CIA về Nga, những người cho rằng hồ sơ "thậm chí còn không đáp ứng được những tiêu chuẩn cơ bản nhất về nghiệp vụ".
Các nhà phân tích đã kinh hoàng trước việc sử dụng hồ sơ Steele và phàn nàn rằng nó "đi ngược lại các nguyên tắc cơ bản của nghề nghiệp và cuối cùng làm suy yếu độ tin cậy của một phán quyết quan trọng". Một nhà phân tích của CIA nói với các nhà điều tra rằng "[Brennan] đã từ chối xóa nó, và khi đối mặt với những sai sót chính của hồ sơ, [Brennan] đã trả lời, 'Vâng, nhưng nó không đúng sao?'" Brennan đã ra lệnh rõ ràng đưa hồ sơ này vào bản đánh giá. Nó sẽ không chỉ xuất hiện trong một phụ lục mà còn trong nội dung chính của bản đánh giá.
Dòng thời gian ở đây rất quan trọng. Vào tháng 7 năm 2016, Brennan đã báo cáo với cựu Tổng thống Obama về "kế hoạch" của Hillary Clinton nhằm liên kết ứng cử viên Trump lúc bấy giờ với Nga như "một biện pháp đánh lạc hướng dư luận khỏi việc bà sử dụng máy chủ email cá nhân". Cuộc điều tra ban đầu về Nga - do chiến dịch tranh cử của Clinton tài trợ - đã được khởi động vài ngày sau cuộc báo cáo này. Khoản tài trợ cho Hồ sơ Steele sau đó đã được tổng cố vấn của chiến dịch tranh cử của Clinton, Marc Elias, che giấu như một khoản chi phí pháp lý.
Vậy là Brennan và Chính quyền Obama đã biết trước về âm mưu ám sát chính trị này. Tuy nhiên, chỉ vài tháng sau, Brennan lại can thiệp để buộc đưa hồ sơ này vào phiên bản 2.0 của đánh giá tình báo. Các quan chức giấu tên sau đó đã tiết lộ thông tin sai lệch cho giới truyền thông về việc không có thông tin tình báo nào liên quan đến Trump.
Cần lưu ý rằng việc Obama ra lệnh thực hiện đánh giá mới diễn ra vào đúng cuối nhiệm kỳ của ông. Việc hoàn thành báo cáo đã được gấp rút thực hiện trước khi Trump nhậm chức sau khi đánh bại Hillary Clinton. Nỗ lực này đã gieo mầm cho trò lừa bịp thông đồng với Nga, vốn sẽ chiếm phần lớn nhiệm kỳ đầu tiên của Trump.
Nói cách khác, nó đã thành công. Tuy nhiên, nó đòi hỏi sự tham gia của John Brennan, cũng như Giám đốc FBI lúc bấy giờ là James Comey.
Thời gian trôi qua, Brennan tiếp tục phủ nhận việc biết trước về hồ sơ. Sau này, ông trở thành cộng tác viên chính thức cho MSNBC và, vào năm 2018, khẳng định rằng lần đầu tiên ông nghe "chỉ là những đoạn trích ngắn" về hồ sơ vào "cuối mùa hè năm 2016".
Là một khách mời thường xuyên của MSNBC, Brennan đã cáo buộc Trump "phản quốc", khiến các MC và khán giả của đài rất vui mừng. (Sau đó, ông cố gắng khẳng định rằng, khi gọi hành động của Trump là "hoàn toàn phản quốc", ông không thực sự có ý nói Trump đã "phạm tội phản quốc").
Bất kể sự liêm chính nghề nghiệp nào còn sót lại sau đó, Brennan đã gạt nó sang một bên khi cùng hơn 50 cựu quan chức tình báo ký vào một bức thư tai tiếng bác bỏ câu chuyện về máy tính xách tay của Hunter Biden trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 vì cho rằng đây có thể là "thông tin sai lệch của Nga".
Cùng tham gia với ông trong bức thư là cựu Giám đốc Tình báo Quốc gia dưới thời Obama, James Clapper, người cho biết hiện ông đã "thuê luật sư" để chuẩn bị cho các cáo buộc hình sự tiềm ẩn. Dĩ nhiên, chiếc máy tính xách tay sau đó được xác định là thật và có thể buộc tội Hunter Biden.
Trở lại năm 2016 và những năm sau đó, đối với Brennan, điều này hẳn chỉ giống như một chiến dịch CIA khác với "sự phủ nhận hợp lý". Suy cho cùng, ông ta biết mình đang bị chính quyền Biden và giới truyền thông theo dõi. Dĩ nhiên, cuối cùng công chúng sẽ bác bỏ những vụ việc bị cho là "thảm họa" này, không chỉ giúp Trump tái đắc cử mà còn trao cho Đảng Cộng hòa toàn quyền kiểm soát Quốc hội.
Brennan có thể được bảo vệ khỏi cáo buộc khai man nhờ thời hiệu điều tra năm năm. Tuy nhiên, ông có thể sẽ lại bị triệu tập trước Quốc hội và bị hỏi những câu hỏi tương tự. Ngay cả khi không bị buộc tội hình sự, những tuyên bố trước đây của ông vẫn sẽ là một lời buộc tội về vai trò của ông trong lịch sử.
Điều rõ ràng hiện nay là các quan chức cấp cao đã bác bỏ thông tin tình báo và bằng chứng để tạo ra và lan truyền thuyết âm mưu thông đồng với Nga càng rộng càng tốt. Việc họ chính trị hóa thông tin tình báo là thô thiển và sai trái. Nó chỉ thành công vì đó là một nỗ lực "toàn lực", từ Tòa Bạch Ốc thời Obama đến CIA, FBI và giới truyền thông.
Sự thăng trầm của John Brennan là một thảm kịch quá đỗi quen thuộc ở khu vực thủ đô. Người ta không đánh mất lý tưởng của mình ở thành phố này trong những khoảnh khắc tham nhũng lớn. Mọi chuyện bắt đầu từ những lời nói dối nhỏ nhặt dần dần làm giảm sức đề kháng của bạn cho đến khi những lời nói dối lớn nhất trở thành sự tình cờ. Nó có thể tạo ra một kiểu tự lừa dối khi người ta coi lời nói dối là một lựa chọn đạo đức vì lợi ích chung.
Trong "A Man for All Seasons", Sir Thomas More được Meg, cô con gái yêu quý của mình, yêu cầu ký một bản tuyên thệ giả để cứu mạng mình. More nói với cô, "Khi một người đàn ông tuyên thệ, anh ta đang nắm giữ chính mình trong tay như nước, và nếu anh ta xòe tay ra lúc đó, anh ta sẽ không còn hy vọng tìm lại chính mình nữa."
Ở Washington, quyền lực có xu hướng nới lỏng dần theo thời gian, và sự thật dần lộ ra đến mức chẳng còn nhận ra được gì. Đó mới là bi kịch thực sự.
Đối với Brennan, những gì bắt đầu như niềm đam mê du lịch của một chàng trai trẻ đã kết thúc trong vũng lầy của những mâu thuẫn và lừa dối.
https://thehill.com/opinion/national-security/5421124-the-rise-and-fall-of-john-brennan/
NVV dịch