2025-06-17
Iran có thể trả đũa Hoa Kỳ như thế nào. Ba lựa chọn khả thi
(Brendan Cole, Newsweek, 17/6/2025)
Các lực lượng mới của Hoa Kỳ đã được triển khai đến Trung Đông khi xung đột leo thang giữa Iran và Israel làm dấy lên viễn cảnh Tehran trả đũa Washington, một chuyên gia nói với Newsweek rằng có thể bao gồm cả việc người Mỹ bị bắt làm con tin.
Khosro Sayeh Isfahani, một nhà phân tích nghiên cứu cấp cao tại Liên minh Dân chủ Quốc gia Iran, nói với Newsweek rằng sự tham gia trực tiếp của Hoa Kỳ vào các cuộc giao tranh có thể thúc đẩy Tehran tung ra các lực lượng dân quân "Trục kháng cự" và các nhóm tình báo Iran hoạt động trên toàn cầu.
Nhóm tác chiến tàu sân bay USS Nimitz đang hướng đến khu vực này từ Biển Đông, tờ Navy Times đưa tin, trích lời một quan chức Hoa Kỳ cho biết việc này được lên kế hoạch trước đó đã được đẩy nhanh do căng thẳng gia tăng.
Hoa Kỳ cho biết Israel đã hành động đơn phương trong cuộc tấn công bất ngờ vào tuần trước vào chương trình hạt nhân và quân sự của Iran khiến Iran phóng hơn 370 tên lửa và hàng trăm máy bay không người lái, làm ít nhất 24 người ở Israel thiệt mạng, theo The Associated Press.
Hamidreza Azizi, nghiên cứu viên thỉnh giảng tại Viện các vấn đề quốc tế và an ninh Đức, nói với Newsweek rằng Tehran đang "ngày càng coi trọng" khả năng Hoa Kỳ can thiệp trực tiếp, sau đó "mọi thương lượng sẽ bị hủy bỏ".
Tổng thống Donald Trump đã nói rằng ông muốn "chấm dứt thực sự" cuộc xung đột, nhưng Iran coi lời kêu gọi chấm dứt chiến tranh của ông là một chiến thuật lừa dối tiềm tàng, làm gia tăng báo động về khả năng can thiệp quân sự, Azizi cho biết.
* Tấn công vào Tài sản của Hoa Kỳ
Israel tuyên bố họ có ưu thế trên không hoàn toàn so với Tehran và đã phá hủy hơn 120 bệ phóng tên lửa đất đối đất ở miền trung Iran, chiếm một phần ba tổng kho vũ khí của họ.
Azizi cho biết sự thống trị của Israel đối với không phận Iran và các cuộc tấn công liên tục vào bệ phóng và bệ phóng tên lửa đã ngăn Iran đáp trả với cường độ mà họ mong muốn. Nhưng Tehran cũng đang tính toán chiến lược để bảo toàn đủ kho vũ khí tên lửa của mình trong trường hợp Hoa Kỳ can thiệp trực tiếp để sẵn sàng cho một cuộc chiến tranh mở rộng.
Hoa Kỳ vận hành các địa điểm quân sự tại ít nhất 19 địa điểm ở Trung Đông, trong đó có 8 địa điểm là căn cứ thường trực nằm trên khắp Bahrain, Ai Cập, Iraq, Jordan, Kuwait, Qatar, Ả Rập Xê Út và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, với khoảng 40.000 đến 50.000 quân nhân.
Azizi cho biết cho đến nay, Tehran dường như đã cố tình kiềm chế không tấn công các lực lượng hoặc căn cứ của Hoa Kỳ, với các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái hạn chế vào một số căn cứ ở Iraq, "mang tính cảnh báo nhiều hơn là giao tranh thực sự".
Nhưng việc Hoa Kỳ trực tiếp tham gia vào cuộc xung đột sẽ không chỉ bị coi là mối đe dọa đối với chế độ Iran mà còn đối với nhà nước Iran, do khả năng gây thiệt hại lớn cho cơ sở hạ tầng quan trọng.
"Khi đó, chúng ta có thể mong đợi một loạt các hành động trả đũa, từ các cuộc tấn công vào các căn cứ của Hoa Kỳ trên khắp khu vực cho đến những nỗ lực rộng lớn hơn nhằm phá vỡ hoạt động sản xuất và vận chuyển dầu, bao gồm - nhưng không giới hạn ở - eo biển Hormuz", Azizi cho biết.
Eo biển này nối Vịnh Ba Tư với Ấn Độ Dương và xa hơn nữa, cũng như tuyến đường vận chuyển quan trọng qua Kênh đào Suez đến Địa Trung Hải và Châu Âu
"Các hình thức hoạt động phá hoại khác cũng có thể được khởi xướng, vì điều này sẽ được coi là cuộc chiến sinh tồn cho hệ thống", ông nói thêm.
* Đóng lại Eo biển Hormuz
Esmail Kosari, người đứng đầu ủy ban quốc phòng và an ninh quốc gia của Iran, cho biết việc đóng Eo biển Hormuz giữa Vịnh Ba Tư và Vịnh Oman, nơi có khoảng một phần năm lượng dầu thế giới đi qua, đang được cân nhắc nghiêm túc, theo truyền thông nhà nước Iran.
Cơ quan Hoạt động Thương mại Hàng hải Vương quốc Anh (UKMTO) đưa tin vào thứ Hai rằng có sự gia tăng nhiễu điện tử trong Vịnh và Eo biển, ảnh hưởng đến việc báo cáo vị trí của tàu thông qua hệ thống tự động (AIS).
Jakob Larsen, giám đốc an toàn và an ninh của Hội đồng Hàng hải Baltic và Quốc tế (BIMCO), một hiệp hội vận tải có trụ sở tại Đan Mạch, nói với Newsweek rằng cuộc xung đột đã gây ra những lo ngại trong cộng đồng chủ tàu.
Các nhà chức trách Hoa Kỳ đã báo cáo rằng tính đến thứ Hai, không có dấu hiệu nào cho thấy Iran đe dọa các tàu thương mại ngoài các tàu có liên kết với Israel. Nhưng nếu áp lực đối với Iran tiếp tục gia tăng và Hoa Kỳ tham gia trực tiếp hơn, Iran có thể mở rộng các mối đe dọa của mình đối với các tàu không có liên kết với Israel, Larsen cho biết vào thứ Ba.
"Lực lượng Iran có kỹ năng cao trong chiến tranh bất đối xứng và đã chuẩn bị trong nhiều thập kỷ cho một kịch bản liên quan đến các cuộc tấn công vào tàu thuyền qua Eo biển Hormuz và các vùng biển lân cận", ông nói.
"Iran có thể bắt đầu tấn công tàu thuyền mà hầu như không có thông báo trước và chắc chắn là nhanh hơn thời gian cần thiết để điều khiển một con tàu qua Eo biển Hormuz", Larsen nói thêm.
Aurélien Colson, đồng giám đốc học thuật của Viện Địa chính trị & Kinh doanh ESSEC, nói với Newsweek rằng một liên kết quan trọng là Eo biển Bab el-Mandeb.
Đây là cửa ngõ vào Hồng Hải và Suez - nằm giữa Djibouti ở Châu Phi và Yemen và chỉ rộng khoảng 15 dặm tại điểm hẹp nhất - nơi Houthis do Iran kiểm soát có thể tăng gấp đôi các cuộc tấn công bằng tên lửa của họ vào giao thông hàng hải thương mại, gây ra hậu quả đáng kể cho chuỗi cung ứng.
* Giải phóng 'Trục kháng cự'
Isfahani cho biết cho đến nay, Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei vẫn tránh đề cập trực tiếp đến Hoa Kỳ vì ông vẫn hy vọng "lừa dối Washington bằng ngoại giao giả dối".
Nhưng ông nói với Newsweek rằng nếu tình hình trở nên căng thẳng, chế độ Iran sẽ tung ra một cuộc tấn công nhiều hướng, bao gồm cả việc phóng tên lửa và máy bay không người lái tấn công các mục tiêu của Hoa Kỳ trong khu vực.
Tehran cũng sẽ tung ra các lực lượng dân quân "Trục kháng cự" (Axis of Resistance) của mình trong khu vực, cũng như Bộ Tình báo (Ministry of Intelligence) và các nhóm hoạt động ngầm của Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo "để tiến hành các cuộc tấn công khủng bố và bắt người Mỹ làm con tin".
"Các thành phần của phe Trục cũng có thể tham gia vào các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa nhằm vào các căn cứ của Hoa Kỳ trong khu vực", ông nói thêm.
Lara Tandy, phó giám đốc tại công ty tư vấn rủi ro địa chính trị và mạng S-RM, nói với Newsweek rằng các hành động thù địch có thể chấm dứt lệnh ngừng bắn giữa Hoa Kỳ và Houthi đã được thỏa thuận vào tháng 5 và Iran có thể tận dụng mạng lưới Houthis của mình trong khu vực để tấn công các tàu và tàu thuyền băng qua Biển Đỏ và Eo biển Bab-el-Mandeb.
Dựa trên hành vi gần đây, Iran cũng có thể nhắm mục tiêu vào các căn cứ, lực lượng và đại sứ quán của Hoa Kỳ trên khắp Trung Đông, điều mà Trump có thể hiểu là một sự thay thế cho cuộc đối đầu trực tiếp, Tandy nói thêm.
https://www.newsweek.com/israel-iran-attacks-retaliate-us-2086568
(Brendan Cole, Newsweek, 17/6/2025)
Các lực lượng mới của Hoa Kỳ đã được triển khai đến Trung Đông khi xung đột leo thang giữa Iran và Israel làm dấy lên viễn cảnh Tehran trả đũa Washington, một chuyên gia nói với Newsweek rằng có thể bao gồm cả việc người Mỹ bị bắt làm con tin.
Khosro Sayeh Isfahani, một nhà phân tích nghiên cứu cấp cao tại Liên minh Dân chủ Quốc gia Iran, nói với Newsweek rằng sự tham gia trực tiếp của Hoa Kỳ vào các cuộc giao tranh có thể thúc đẩy Tehran tung ra các lực lượng dân quân "Trục kháng cự" và các nhóm tình báo Iran hoạt động trên toàn cầu.
Nhóm tác chiến tàu sân bay USS Nimitz đang hướng đến khu vực này từ Biển Đông, tờ Navy Times đưa tin, trích lời một quan chức Hoa Kỳ cho biết việc này được lên kế hoạch trước đó đã được đẩy nhanh do căng thẳng gia tăng.
Hoa Kỳ cho biết Israel đã hành động đơn phương trong cuộc tấn công bất ngờ vào tuần trước vào chương trình hạt nhân và quân sự của Iran khiến Iran phóng hơn 370 tên lửa và hàng trăm máy bay không người lái, làm ít nhất 24 người ở Israel thiệt mạng, theo The Associated Press.
Hamidreza Azizi, nghiên cứu viên thỉnh giảng tại Viện các vấn đề quốc tế và an ninh Đức, nói với Newsweek rằng Tehran đang "ngày càng coi trọng" khả năng Hoa Kỳ can thiệp trực tiếp, sau đó "mọi thương lượng sẽ bị hủy bỏ".
Tổng thống Donald Trump đã nói rằng ông muốn "chấm dứt thực sự" cuộc xung đột, nhưng Iran coi lời kêu gọi chấm dứt chiến tranh của ông là một chiến thuật lừa dối tiềm tàng, làm gia tăng báo động về khả năng can thiệp quân sự, Azizi cho biết.
* Tấn công vào Tài sản của Hoa Kỳ
Israel tuyên bố họ có ưu thế trên không hoàn toàn so với Tehran và đã phá hủy hơn 120 bệ phóng tên lửa đất đối đất ở miền trung Iran, chiếm một phần ba tổng kho vũ khí của họ.
Azizi cho biết sự thống trị của Israel đối với không phận Iran và các cuộc tấn công liên tục vào bệ phóng và bệ phóng tên lửa đã ngăn Iran đáp trả với cường độ mà họ mong muốn. Nhưng Tehran cũng đang tính toán chiến lược để bảo toàn đủ kho vũ khí tên lửa của mình trong trường hợp Hoa Kỳ can thiệp trực tiếp để sẵn sàng cho một cuộc chiến tranh mở rộng.
Hoa Kỳ vận hành các địa điểm quân sự tại ít nhất 19 địa điểm ở Trung Đông, trong đó có 8 địa điểm là căn cứ thường trực nằm trên khắp Bahrain, Ai Cập, Iraq, Jordan, Kuwait, Qatar, Ả Rập Xê Út và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, với khoảng 40.000 đến 50.000 quân nhân.
Azizi cho biết cho đến nay, Tehran dường như đã cố tình kiềm chế không tấn công các lực lượng hoặc căn cứ của Hoa Kỳ, với các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái hạn chế vào một số căn cứ ở Iraq, "mang tính cảnh báo nhiều hơn là giao tranh thực sự".
Nhưng việc Hoa Kỳ trực tiếp tham gia vào cuộc xung đột sẽ không chỉ bị coi là mối đe dọa đối với chế độ Iran mà còn đối với nhà nước Iran, do khả năng gây thiệt hại lớn cho cơ sở hạ tầng quan trọng.
"Khi đó, chúng ta có thể mong đợi một loạt các hành động trả đũa, từ các cuộc tấn công vào các căn cứ của Hoa Kỳ trên khắp khu vực cho đến những nỗ lực rộng lớn hơn nhằm phá vỡ hoạt động sản xuất và vận chuyển dầu, bao gồm - nhưng không giới hạn ở - eo biển Hormuz", Azizi cho biết.
Eo biển này nối Vịnh Ba Tư với Ấn Độ Dương và xa hơn nữa, cũng như tuyến đường vận chuyển quan trọng qua Kênh đào Suez đến Địa Trung Hải và Châu Âu
"Các hình thức hoạt động phá hoại khác cũng có thể được khởi xướng, vì điều này sẽ được coi là cuộc chiến sinh tồn cho hệ thống", ông nói thêm.
* Đóng lại Eo biển Hormuz
Esmail Kosari, người đứng đầu ủy ban quốc phòng và an ninh quốc gia của Iran, cho biết việc đóng Eo biển Hormuz giữa Vịnh Ba Tư và Vịnh Oman, nơi có khoảng một phần năm lượng dầu thế giới đi qua, đang được cân nhắc nghiêm túc, theo truyền thông nhà nước Iran.
Cơ quan Hoạt động Thương mại Hàng hải Vương quốc Anh (UKMTO) đưa tin vào thứ Hai rằng có sự gia tăng nhiễu điện tử trong Vịnh và Eo biển, ảnh hưởng đến việc báo cáo vị trí của tàu thông qua hệ thống tự động (AIS).
Jakob Larsen, giám đốc an toàn và an ninh của Hội đồng Hàng hải Baltic và Quốc tế (BIMCO), một hiệp hội vận tải có trụ sở tại Đan Mạch, nói với Newsweek rằng cuộc xung đột đã gây ra những lo ngại trong cộng đồng chủ tàu.
Các nhà chức trách Hoa Kỳ đã báo cáo rằng tính đến thứ Hai, không có dấu hiệu nào cho thấy Iran đe dọa các tàu thương mại ngoài các tàu có liên kết với Israel. Nhưng nếu áp lực đối với Iran tiếp tục gia tăng và Hoa Kỳ tham gia trực tiếp hơn, Iran có thể mở rộng các mối đe dọa của mình đối với các tàu không có liên kết với Israel, Larsen cho biết vào thứ Ba.
"Lực lượng Iran có kỹ năng cao trong chiến tranh bất đối xứng và đã chuẩn bị trong nhiều thập kỷ cho một kịch bản liên quan đến các cuộc tấn công vào tàu thuyền qua Eo biển Hormuz và các vùng biển lân cận", ông nói.
"Iran có thể bắt đầu tấn công tàu thuyền mà hầu như không có thông báo trước và chắc chắn là nhanh hơn thời gian cần thiết để điều khiển một con tàu qua Eo biển Hormuz", Larsen nói thêm.
Aurélien Colson, đồng giám đốc học thuật của Viện Địa chính trị & Kinh doanh ESSEC, nói với Newsweek rằng một liên kết quan trọng là Eo biển Bab el-Mandeb.
Đây là cửa ngõ vào Hồng Hải và Suez - nằm giữa Djibouti ở Châu Phi và Yemen và chỉ rộng khoảng 15 dặm tại điểm hẹp nhất - nơi Houthis do Iran kiểm soát có thể tăng gấp đôi các cuộc tấn công bằng tên lửa của họ vào giao thông hàng hải thương mại, gây ra hậu quả đáng kể cho chuỗi cung ứng.
* Giải phóng 'Trục kháng cự'
Isfahani cho biết cho đến nay, Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei vẫn tránh đề cập trực tiếp đến Hoa Kỳ vì ông vẫn hy vọng "lừa dối Washington bằng ngoại giao giả dối".
Nhưng ông nói với Newsweek rằng nếu tình hình trở nên căng thẳng, chế độ Iran sẽ tung ra một cuộc tấn công nhiều hướng, bao gồm cả việc phóng tên lửa và máy bay không người lái tấn công các mục tiêu của Hoa Kỳ trong khu vực.
Tehran cũng sẽ tung ra các lực lượng dân quân "Trục kháng cự" (Axis of Resistance) của mình trong khu vực, cũng như Bộ Tình báo (Ministry of Intelligence) và các nhóm hoạt động ngầm của Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo "để tiến hành các cuộc tấn công khủng bố và bắt người Mỹ làm con tin".
"Các thành phần của phe Trục cũng có thể tham gia vào các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa nhằm vào các căn cứ của Hoa Kỳ trong khu vực", ông nói thêm.
Lara Tandy, phó giám đốc tại công ty tư vấn rủi ro địa chính trị và mạng S-RM, nói với Newsweek rằng các hành động thù địch có thể chấm dứt lệnh ngừng bắn giữa Hoa Kỳ và Houthi đã được thỏa thuận vào tháng 5 và Iran có thể tận dụng mạng lưới Houthis của mình trong khu vực để tấn công các tàu và tàu thuyền băng qua Biển Đỏ và Eo biển Bab-el-Mandeb.
Dựa trên hành vi gần đây, Iran cũng có thể nhắm mục tiêu vào các căn cứ, lực lượng và đại sứ quán của Hoa Kỳ trên khắp Trung Đông, điều mà Trump có thể hiểu là một sự thay thế cho cuộc đối đầu trực tiếp, Tandy nói thêm.
https://www.newsweek.com/israel-iran-attacks-retaliate-us-2086568