2025-06-27
Trump giành chiến thắng về lệnh cấm, nhưng liệu lệnh cấp quyền công dân theo nơi sinh có được giữ nguyên không?
Ví dụ, một thẩm phán liên bang ở California không nên ra phán quyết thay cho người dân ở Florida, cũng như một thẩm phán liên bang ở Florida không nên ra phán quyết thay cho người dân ở California.
(Ingrid Jacques, USA TODAY, 27/6/2025)
Tòa án Tối cao Hoa Kỳ ngày 27 tháng 6 đã trao cho Tổng thống Donald Trump một chiến thắng – ít nhất là cho đến thời điểm hiện tại – trong một trong những vụ án được theo dõi nhiều nhất trong nhiệm kỳ này.
Trong phán quyết 6-3 do Thẩm phán Amy Coney Barrett đưa ra, tòa án đã đứng về phía chính quyền Trump và nhận thấy các tòa án quận đã vượt quá thẩm quyền khi đồng loạt chặn sắc lệnh hành pháp của ông về quyền công dân theo nơi sinh.
“Các lệnh cấm phổ quát có khả năng vượt quá thẩm quyền công bằng mà Quốc hội đã trao cho các tòa án liên bang”, Barrett viết cho phe bảo thủ đa số. “Tòa án chấp thuận đơn của Chính phủ xin hoãn một phần các lệnh cấm được đưa ra dưới đây, nhưng chỉ trong phạm vi mà các lệnh cấm rộng hơn mức cần thiết để giúp hoàn toàn cho mỗi nguyên đơn có tư cách khởi kiện”.
Như dự kiến, tòa án đã bỏ qua câu hỏi liệu sắc lệnh của Trump có hợp hiến hay không cho các tòa án cấp dưới. Như Barrett đã lưu ý trong ý kiến của mình, tòa án không được yêu cầu giải quyết câu hỏi đó, vì vậy tòa án đã không làm như vậy.
[Chú thích: Vụ này do ông Trump hỏi thẳng Tối Cao Pháp Viện, không qua tòa kháng cáo]
Trump bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai của mình bằng cách mạnh tay với vấn đề nhập cư bất hợp pháp. Xét cho cùng, đó là một trong những lý do hàng đầu khiến cử tri bầu cho ông.
Vào ngày đầu tiên nhậm chức, trong số nhiều sắc lệnh hành pháp mà ông đã ký, có một sắc lệnh có tựa đề “Bảo vệ ý nghĩa và giá trị của quyền công dân Hoa Kỳ”.
Theo như lệnh đó nêu, “Quyền công dân Hoa Kỳ là một món quà vô giá và sâu sắc.”
Đúng vậy. Nhưng ai có quyền được hưởng điều đó?
Câu hỏi ở đây là điều khoản về quyền công dân của Tu chính án thứ 14, trong đó nêu: “Tất cả những người sinh ra hoặc nhập tịch tại Hoa Kỳ và chịu sự quản lý của Hoa Kỳ đều là công dân của Hoa Kỳ và của Tiểu bang nơi họ cư trú”.
Chính quyền Trump lập luận rằng không phải tất cả mọi người sinh ra ở Hoa Kỳ đều xứng đáng có quyền công dân tự động - bao gồm cả trẻ em sinh ra từ cha mẹ nhập cư bất hợp pháp hoặc cha mẹ nhập cư tạm thời vào đây.
Tuy nhiên, chỉ trong vòng vài ngày, lệnh đó đã bị một thẩm phán liên bang dừng lại trên toàn quốc. Những người khác cũng tham gia. Và chính quyền Trump đã yêu cầu Tòa án Tối cao cứu trợ.
Đó là câu hỏi mà Tòa án Tối cao đã quyết định - liệu các thẩm phán riêng lẻ trên khắp cả nước có nên có thẩm quyền ngăn chặn các sắc lệnh của tổng thống trên toàn quốc hay không.
Đây là một điểm quan trọng: Ví dụ, một thẩm phán liên bang ở California không nên ra phán quyết thay cho người dân ở Florida, cũng giống như một thẩm phán liên bang ở Florida không nên ra phán quyết thay cho người dân ở California.
* Các yếu số bổ sung về quyền tư pháp là một sự thay đổi đáng hoan nghênh
Câu hỏi mang tính chính trị nhiều hơn liên quan đến việc liệu cách giải thích mới của Trump về Tu chính án thứ 14 có hợp hiến hay không sẽ được chuyển đến tòa án cấp dưới để giải quyết.
Trong khi đó, các thẩm phán tối cao đã ngăn chặn khuynh hướng ngày càng tăng của ngành tư pháp vào việc sử dụng lệnh phổ quát có hiệu lực.
Như John Sauer, tổng cố vấn của Trump, đã nói với các thẩm phán tối cao trong phiên tranh luận vào tháng 5, rằng "cực kỳ cấp bách" là tòa án phải chấm dứt những lệnh tạm cấm rộng rãi như vậy đối với các sắc lệnh của tổng thống.
Trump đã phải đối mặt với một số lượng lớn bất thường các rào cản tư pháp này. Ví dụ, một báo cáo của quốc hội từ đầu năm nay đã lưu ý rằng chỉ có 14 lệnh cấm trên toàn quốc trong ba năm đầu tiên của chính quyền Biden. Tuy nhiên, trong 100 ngày đầu tiên của nhiệm kỳ thứ hai của Trump, ông đã bị 25 lệnh cấm như vậy.
Tất nhiên, những lệnh có phạm vi rộng này ngày càng được ưa chuộng khi các tổng thống sử dụng nhiều quyền hành pháp hơn – hành động đơn phương thay vì thông qua Quốc hội.
Tuy nhiên, Tòa án Tối cao cho biết điều đó không có nghĩa là tòa án cấp dưới được phép hành động vượt quá thẩm quyền của mình.
“Các tòa án liên bang không thực hiện quyền giám sát chung đối với nhánh hành pháp,” Barrett viết. “Họ giải quyết các vụ án và tranh cãi phù hợp với thẩm quyền mà Quốc hội đã trao cho họ. Khi một tòa án kết luận rằng nhánh hành pháp đã hành động bất hợp pháp, câu trả lời không dành cho tòa án cũng vượt quá thẩm quyền của mình.”
Quyết định này là sự cân bằng thông minh giữa việc cho phép tổng thống có quyền tự do thực hiện chương trình nghị sự của mình trong khi vẫn bảo vệ vai trò quan trọng của ngành tư pháp trong việc kiểm soát quyền hành pháp.
https://www.usatoday.com/story/opinion/columnist/2025/06/27/supreme-court-trump-birthright-citizenship-injunction/84352327007/
Ghi chú - Bà bộ trưởng tư pháp Pam Bondi cho biết: Tối cao pháp viện sẽ ra phán quyết cuối cùng về quyền công dân của trẻ em sinh ở Mỹ vào tháng 10
Ví dụ, một thẩm phán liên bang ở California không nên ra phán quyết thay cho người dân ở Florida, cũng như một thẩm phán liên bang ở Florida không nên ra phán quyết thay cho người dân ở California.
(Ingrid Jacques, USA TODAY, 27/6/2025)
Tòa án Tối cao Hoa Kỳ ngày 27 tháng 6 đã trao cho Tổng thống Donald Trump một chiến thắng – ít nhất là cho đến thời điểm hiện tại – trong một trong những vụ án được theo dõi nhiều nhất trong nhiệm kỳ này.
Trong phán quyết 6-3 do Thẩm phán Amy Coney Barrett đưa ra, tòa án đã đứng về phía chính quyền Trump và nhận thấy các tòa án quận đã vượt quá thẩm quyền khi đồng loạt chặn sắc lệnh hành pháp của ông về quyền công dân theo nơi sinh.
“Các lệnh cấm phổ quát có khả năng vượt quá thẩm quyền công bằng mà Quốc hội đã trao cho các tòa án liên bang”, Barrett viết cho phe bảo thủ đa số. “Tòa án chấp thuận đơn của Chính phủ xin hoãn một phần các lệnh cấm được đưa ra dưới đây, nhưng chỉ trong phạm vi mà các lệnh cấm rộng hơn mức cần thiết để giúp hoàn toàn cho mỗi nguyên đơn có tư cách khởi kiện”.
Như dự kiến, tòa án đã bỏ qua câu hỏi liệu sắc lệnh của Trump có hợp hiến hay không cho các tòa án cấp dưới. Như Barrett đã lưu ý trong ý kiến của mình, tòa án không được yêu cầu giải quyết câu hỏi đó, vì vậy tòa án đã không làm như vậy.
[Chú thích: Vụ này do ông Trump hỏi thẳng Tối Cao Pháp Viện, không qua tòa kháng cáo]
Trump bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai của mình bằng cách mạnh tay với vấn đề nhập cư bất hợp pháp. Xét cho cùng, đó là một trong những lý do hàng đầu khiến cử tri bầu cho ông.
Vào ngày đầu tiên nhậm chức, trong số nhiều sắc lệnh hành pháp mà ông đã ký, có một sắc lệnh có tựa đề “Bảo vệ ý nghĩa và giá trị của quyền công dân Hoa Kỳ”.
Theo như lệnh đó nêu, “Quyền công dân Hoa Kỳ là một món quà vô giá và sâu sắc.”
Đúng vậy. Nhưng ai có quyền được hưởng điều đó?
Câu hỏi ở đây là điều khoản về quyền công dân của Tu chính án thứ 14, trong đó nêu: “Tất cả những người sinh ra hoặc nhập tịch tại Hoa Kỳ và chịu sự quản lý của Hoa Kỳ đều là công dân của Hoa Kỳ và của Tiểu bang nơi họ cư trú”.
Chính quyền Trump lập luận rằng không phải tất cả mọi người sinh ra ở Hoa Kỳ đều xứng đáng có quyền công dân tự động - bao gồm cả trẻ em sinh ra từ cha mẹ nhập cư bất hợp pháp hoặc cha mẹ nhập cư tạm thời vào đây.
Tuy nhiên, chỉ trong vòng vài ngày, lệnh đó đã bị một thẩm phán liên bang dừng lại trên toàn quốc. Những người khác cũng tham gia. Và chính quyền Trump đã yêu cầu Tòa án Tối cao cứu trợ.
Đó là câu hỏi mà Tòa án Tối cao đã quyết định - liệu các thẩm phán riêng lẻ trên khắp cả nước có nên có thẩm quyền ngăn chặn các sắc lệnh của tổng thống trên toàn quốc hay không.
Đây là một điểm quan trọng: Ví dụ, một thẩm phán liên bang ở California không nên ra phán quyết thay cho người dân ở Florida, cũng giống như một thẩm phán liên bang ở Florida không nên ra phán quyết thay cho người dân ở California.
* Các yếu số bổ sung về quyền tư pháp là một sự thay đổi đáng hoan nghênh
Câu hỏi mang tính chính trị nhiều hơn liên quan đến việc liệu cách giải thích mới của Trump về Tu chính án thứ 14 có hợp hiến hay không sẽ được chuyển đến tòa án cấp dưới để giải quyết.
Trong khi đó, các thẩm phán tối cao đã ngăn chặn khuynh hướng ngày càng tăng của ngành tư pháp vào việc sử dụng lệnh phổ quát có hiệu lực.
Như John Sauer, tổng cố vấn của Trump, đã nói với các thẩm phán tối cao trong phiên tranh luận vào tháng 5, rằng "cực kỳ cấp bách" là tòa án phải chấm dứt những lệnh tạm cấm rộng rãi như vậy đối với các sắc lệnh của tổng thống.
Trump đã phải đối mặt với một số lượng lớn bất thường các rào cản tư pháp này. Ví dụ, một báo cáo của quốc hội từ đầu năm nay đã lưu ý rằng chỉ có 14 lệnh cấm trên toàn quốc trong ba năm đầu tiên của chính quyền Biden. Tuy nhiên, trong 100 ngày đầu tiên của nhiệm kỳ thứ hai của Trump, ông đã bị 25 lệnh cấm như vậy.
Tất nhiên, những lệnh có phạm vi rộng này ngày càng được ưa chuộng khi các tổng thống sử dụng nhiều quyền hành pháp hơn – hành động đơn phương thay vì thông qua Quốc hội.
Tuy nhiên, Tòa án Tối cao cho biết điều đó không có nghĩa là tòa án cấp dưới được phép hành động vượt quá thẩm quyền của mình.
“Các tòa án liên bang không thực hiện quyền giám sát chung đối với nhánh hành pháp,” Barrett viết. “Họ giải quyết các vụ án và tranh cãi phù hợp với thẩm quyền mà Quốc hội đã trao cho họ. Khi một tòa án kết luận rằng nhánh hành pháp đã hành động bất hợp pháp, câu trả lời không dành cho tòa án cũng vượt quá thẩm quyền của mình.”
Quyết định này là sự cân bằng thông minh giữa việc cho phép tổng thống có quyền tự do thực hiện chương trình nghị sự của mình trong khi vẫn bảo vệ vai trò quan trọng của ngành tư pháp trong việc kiểm soát quyền hành pháp.
https://www.usatoday.com/story/opinion/columnist/2025/06/27/supreme-court-trump-birthright-citizenship-injunction/84352327007/
Ghi chú - Bà bộ trưởng tư pháp Pam Bondi cho biết: Tối cao pháp viện sẽ ra phán quyết cuối cùng về quyền công dân của trẻ em sinh ở Mỹ vào tháng 10
NVV