2025-06-12
Làm thay đổi cán cân công lý: Tại sao nhiều vụ kiện chống lại Trump lại được xét xử bởi các thẩm phán do đảng Dân chủ bổ nhiệm
(Benjamin Weingarten, RealClearInvestigations, 12/6/2025)
Khi chính quyền Trump phải đối mặt với sự phản kháng mạnh mẽ tại tòa án, bao gồm một làn sóng lệnh cấm chưa từng có trên toàn quốc nhằm ngăn chặn các chính sách của chính quyền, một số người cho rằng những người đối lập với ông đang làm thay đổi cán cân công lý bằng cách chọn lọc đưa các vụ kiện của họ lên các tòa án thiện cảm trong một hoạt động được gọi là "mua tòa" (forum shopping). Họ lưu ý rằng ba phần tư số thẩm phán tòa án cấp dưới đã chặn các chính sách của Trump đều do đảng Dân chủ bổ nhiệm.
Tuy nhiên, việc gian lận hệ thống tư pháp liên bang khó hơn bạn nghĩ vì nguyên đơn đưa vụ việc ra tòa án thay vì thẩm phán. Hầu hết các tòa án liên bang đều có sự kết hợp giữa các thẩm phán do đảng Dân chủ và Cộng hòa bổ nhiệm. Mục tiêu của nguyên đơn trong việc mua tòa là đưa kiện của họ ra tòa tại một quận mà họ có nhiều khả năng nhận được sự đồng cảm của thẩm phán – lý tưởng nhất là quận này cũng sẽ bao gồm một tòa phúc thẩm có nhiều thẩm phán cùng quan điểm.
Để xem liệu những đối thủ của Trump có tham gia vào việc mua tòa hay không, RealClearInvestigations đã phân tích 350 vụ kiện chống lại chính quyền. Chúng tôi phát hiện ra rằng nguyên đơn đã đưa 80% các vụ kiện đó ra trước chỉ 11 trong số 91 tòa án quận của quốc gia . Trong khi các tổng thống đảng Dân chủ đã bổ nhiệm khoảng 60% tổng số thẩm phán tại vị ở tòa án quận, thì 11 tòa án này đều có số thẩm phán được đảng Dân chủ bổ nhiệm thậm chí còn cao hơn tất cả. Tại một số địa điểm này, những người thách thức chính quyền gần như chắc chắn rằng một thẩm phán do Joe Biden, Barack Obama hoặc Bill Clinton lựa chọn sẽ chủ tọa vụ kiện của họ.
Phân tích 350 trường hợp này, bao gồm tất cả các trường hợp được xác định trong các công cụ theo dõi tố tụng phổ biến và nghiên cứu độc lập của RCI tính đến tuần này, củng cố cho tuyên bố rằng những người kiện tụng chống Trump có thể có chiến lược đệ đơn kiện lên tòa án nơi họ có nhiều khả năng nhận được phán quyết có lợi - một hành vi vừa bị cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa chỉ trích.
RCI cũng phân tích ba chục vụ án mà trong đó các thẩm phán áp đặt sự kiềm chế cực đoan nhất đối với chính quyền Trump bằng cách ban hành lệnh cấm toàn quốc hoặc phổ quát – cấm chính quyền thực thi chính sách của mình không chỉ đối với bên đưa ra vụ kiện mà còn đối với bất kỳ ai, ở mọi nơi. Phân tích cho thấy những lệnh cấm này xuất hiện không cân xứng từ các tòa án thiên về đảng Dân chủ, nơi nguyên đơn đã đưa ra phần lớn các vụ kiện, và các thẩm phán do đảng Dân chủ bổ nhiệm có trách nhiệm áp đảo trong việc ra lệnh cho họ.
Điều này phù hợp với các phân tích khác chỉ ra rằng các thẩm phán do đảng Dân chủ bổ nhiệm đã đưa ra phần lớn các phán quyết bất lợi chống lại chính quyền Trump.
Những người chỉ trích Trump lưu ý rằng các thẩm phán do đảng Cộng hòa bổ nhiệm cũng đã ra phán quyết chống lại chính quyền. Họ cho rằng tòa án đã dừng các chính sách của Trump ở quy mô chưa từng có vì sự vượt quá thẩm quyền chưa từng có của chính quyền ông.
Tuy nhiên, bằng chứng cho thấy các vụ kiện chống Trump được sử dụng để cản trở các chính sách trong nhiều lĩnh vực, từ nhập cư đến DEI và nhà nước hành chính, phần lớn đều được đưa ra tòa án mà thoạt nhìn có vẻ không thân thiện. Nguyên đơn đã đưa ra khoảng 60% trong số tất cả các vụ kiện chống lại Trump tại ba tòa án quận với số lượng thẩm phán tại vị nhiều nhất do các tổng thống Dân chủ bổ nhiệm là: Quận Columbia, Massachusetts và Maryland.
Nguyên đơn đã nộp 41% trong tổng số các vụ việc mà RCI xác định – tổng cộng là 143 vụ – tại Tòa án Quận DC, nơi các tổng thống đảng Dân chủ đã bổ nhiệm 73% thẩm phán đang tại nhiệm.
Vì chính quyền liên bang nằm trong phạm vi thẩm quyền của mình, nên không có gì ngạc nhiên khi các nguyên đơn sẽ đưa vụ kiện ra Quận DC một cách không cân xứng. Tuy nhiên, một số người bên cánh hữu coi tòa án là thù địch với Tổng thống Trump. Tòa án bao gồm một số thẩm phán nổi tiếng – bao gồm Chánh án Jeb Boasberg, Tanya Chutkan và Beryl Howell – những người có tiền sử đưa ra phán quyết bất lợi chống lại tổng thống và một số người thân tín của ông, bao gồm Steve Bannon, Michael Flynn và Peter Navarro. Tòa án cũng đã tiến hành các phiên tòa ngày 6 tháng 1.
Sau Tòa án Quận DC, các nguyên đơn đã đưa hầu hết các vụ kiện ra Tòa án Quận Massachusetts và Maryland, nơi có số thẩm phán đang tại vị được 90% hoặc hơn do đảng Dân chủ bổ nhiệm.
Cuộc đụng độ giữa tòa án và tổng thống ngày càng trở nên căng thẳng hơn khi Trump và các đồng minh của ông công khai chỉ trích một số phán quyết, trong đó một số thành viên Quốc hội kêu gọi luận tội các thẩm phán đã ban hành các phán quyết đó.
Phân tích của RCI có một số sắc thái.
Mặc dù tòa án quận thường phân công các vụ án một cách ngẫu nhiên, nhưng mỗi tòa án đều có thông lệ riêng để phân chia các vụ án.
Ngoài ra, nhóm thẩm phán có thể xét xử những vụ án như vậy vượt quá số gần 680 thẩm phán chính trị của tòa án quận, để bao gồm thêm hàng trăm thẩm phán lâu năm, 65 tuổi trở lên, những người đã đạt được vị thế cao cấp và làm việc bán thời gian. Vào năm 2024, những thẩm phán như vậy đã chủ trì 25% tổng số phiên tòa đã hoàn thành.
Một số tòa án quận mà nguyên đơn đã đệ đơn kiện Trump có tỷ lệ đáng kể các thẩm phán do đảng Cộng hòa bổ nhiệm ở vị thế cao cấp. Ví dụ, tại Quận phía Tây của Washington, nơi nguyên đơn đã đệ đơn kiện 14 vụ, các tổng thống đảng Dân chủ đã bổ nhiệm tất cả bảy thẩm phán đang tại vị. Nhưng 11 thẩm phán khác trong quận đó đã có vị thế cao cấp, tám người trong số họ được bổ nhiệm bởi George W. Bush hoặc Ronald Reagan.
Hai thẩm phán như vậy đã ban hành lệnh cấm phổ quát trong các vụ kiện thách thức các chính sách của Tổng thống Trump. Trong vụ Shilling kiện Hoa Kỳ , Thẩm phán Tòa án liên bang cấp cao Benjamin H. Settle, người được Bush bổ nhiệm, đã ra lệnh cấm sơ bộ cấm chính quyền thực hiện sắc lệnh hành pháp "Ưu tiên sự xuất sắc và sẵn sàng của quân đội", trong đó phát hiện ra rằng chứng rối loạn nhận dạng giới tính được cho là không đủ điều kiện đối với những người trong lực lượng vũ trang. Và trong vụ Washington kiện Trump, Thẩm phán Tòa án cấp cao John C. Coughenour do Reagan bổ nhiệm đã ban hành lệnh cấm toàn quốc dưới hình thức lệnh cấm tạm thời cấm chính quyền thực hiện sắc lệnh hành pháp "Bảo vệ Ý nghĩa và Giá trị của Quyền công dân Hoa Kỳ" (Protecting the Meaning and Value of American Citizenship), sắc lệnh này sẽ hạn chế việc thực hành quyền công dân theo quyền bẩm sinh.
Tuy nhiên, trong gần 40 trường hợp mà RCI xác định trong đó thẩm phán đã ban hành lệnh phổ quát, các tổng thống đảng Dân chủ đã bổ nhiệm hơn 4/5 số thẩm phán người chủ tọa.
Cả chính quyền Dân chủ và Cộng hòa đều phải đối mặt với những thách thức từ nguyên đơn tại tòa án được cho là có thiện chí với nguyên đơn.
Vào năm 2022, các nguyên đơn đã kiện Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Biden về việc chấp thuận thuốc phá thai mifepristone tại tòa án liên bang ở Amarillo, Texas. Tỷ lệ cược nghiêng hẳn về phía họ rằng vụ kiện sẽ được đưa ra trước thẩm phán chủ tọa duy nhất tại đó, dựa trên cách Tòa án Quận cho Quận phía Bắc Texas phân công các vụ án. Vị thẩm phán, một người phản đối phá thai, đã ban hành lệnh cấm trên toàn quốc để dừng chính sách này.
Tòa án Texas, cùng với một số tòa án khác, thường phân công các vụ án cho các ban – hoặc tiểu ban – có thể khiến một thẩm phán duy nhất xử lý hơn 50% các vụ án. Các thẩm phán ở tiểu bang đó được cho là đã ban hành lệnh cấm “các chương trình nhập cư, quyền của người chuyển giới và các chính sách lao động từ thời Obama”, tờ New York Times đưa tin vào năm ngoái, điều mà đảng Dân chủ coi là bằng chứng của việc mua tòa.
Than thở về thông lệ của Quận phía Bắc Texas, vào tháng 4 năm 2023, Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện khi đó là Chuck Schumer (DN.Y.) đã viết thư cho thẩm phán trưởng của quận này yêu cầu quận này nên phân công ngẫu nhiên các vụ án.
“Hiện tại, một luật liên bang cho phép mỗi tòa án quận tự quyết định cách phân công các vụ án. Điều này mang lại cho tòa án sự linh hoạt để giải quyết các trường hợp cá nhân trong quận của họ và giữa các thẩm phán của họ. Nhưng nếu sự linh hoạt đó tiếp tục cho phép các bên tranh tụng tự tay lựa chọn thẩm phán mà họ ưa thích và đảm bảo hiệu quả kết quả mà họ ưa thích, Quốc hội sẽ xem xét các yêu cầu mang tính quy định hơn”, Thượng nghị sĩ Schumer cảnh báo.
Năm ngoái, Hội đồng Tư pháp Hoa Kỳ, cơ quan hoạch định chính sách cho ngành tư pháp liên bang, đã ban hành hướng dẫn khuyến khích việc phân công ngẫu nhiên các vụ án trên toàn quận. Việc hướng dẫn đó không mang tính ràng buộc cho thấy quan điểm của Thượng nghị sĩ Schumer – một quan điểm mà đảng Cộng hòa hiện đang nhấn mạnh – rằng Quốc hội cuối cùng kiểm soát các tòa án theo Điều III.
Để đạt được mục đích đó, các nhà lập pháp liên bang, đôi khi trên cơ sở lưỡng đảng, đã đưa ra luật để hạn chế tình trạng mua bán tòa – nhưng không có hiệu quả.
Việc các thẩm phán tòa án quận ngày càng sẵn sàng cung cấp biện pháp cứu trợ toàn diện (cho nguyên đơn) - bắt đầu từ chính quyền Trump đầu tiên - chỉ càng khuyến khích những người muốn cản trở chương trình nghị sự của tổng thống thực hiện hành động này.
Khi Tòa án Tối cao chuẩn bị ra phán quyết trong vài tuần tới về tính hợp pháp của lệnh phổ quát, một ý kiến hạn chế biện pháp khắc phục đó có thể làm giảm tác động của việc mua tòa.
https://www.realclearinvestigations.com/articles/2025/06/12/tipping_the_scales_why_so_many_cases_against_trump_are_heard_by_democrat-appointed_judges_1116070.html
NVV