2025-06-11
John Roberts là bộ mặt của cuộc đảo chính tư pháp của phe cánh tả
(Shawn Fleetwood, The Federalist, 11/6/2025)
Chưa
bao giờ có một nhân vật nào trong lịch sử hiện đại của Hoa Kỳ lại làm
tổn hại đến uy tín của ngành tư pháp nhiều như John Roberts.
Có
vẻ như không một tuần nào trôi qua mà không có một thẩm phán tòa án cấp
dưới bất chính ban hành sắc lệnh quá đáng nhằm lật đổ ý chí của người
dân Mỹ.
Vào thứ Hai, một thẩm phán tòa án quận do Obama bổ nhiệm
đã cố gắng ngăn chặn một số phần trong các sắc lệnh hành pháp của Tổng
thống Trump chấm dứt trợ cấp cho các chương trình thúc đẩy DEI và hệ tư
tưởng giới tính cực đoan. Vào ngày 5 tháng 6, một thẩm phán khác do
Obama bổ nhiệm đã ban hành lệnh của chính quyền Trump cấm sinh viên quốc
tế theo học tại Harvard. Một tuần trước đó, một thẩm phán khác do Obama
bổ nhiệm đã tìm cách ngăn chặn tổng thống chấm dứt chương trình
"parole" [không bắt giữ] thời Biden dành cho công dân nước ngoài đang
sống tại Hoa Kỳ.
Trong khi những "thẩm phán" này chắc chắn đáng
bị chỉ trích vì đã chấp thuận các cuộc chiến pháp lý của phe cánh tả,
thì có một cá nhân đáng bị đổ lỗi chính cho nỗ lực tập trung này nhằm
làm tê liệt nhiệm kỳ tổng thống của Trump thông qua một cuộc đảo chính
tư pháp: Chánh án John Roberts.
Trong năm tháng qua, các tòa án
cấp dưới gian trá đã ban hành gần 200 lệnh cấm quá mức và lệnh hạn chế
tạm thời nhằm ngăn cản Trump thực hiện nghĩa vụ theo Điều II của mình là
thực thi luật pháp quốc gia. Tuy nhiên, bất chấp sự chiếm đoạt trắng
trợn này đối với thẩm quyền hiến định, thẩm phán hàng đầu của Tòa án Tối
cao vẫn không làm gì đáng kể để ngăn chặn điều đó.
Trong khi
Roberts và một số đồng nghiệp của ông đã đưa ra biện pháp giúp đỡ tạm
thời cho chính quyền trong một số ít trường hợp, tòa án cấp cao đã từ
chối cấm vĩnh viễn các thẩm phán tòa án cấp dưới lạm dụng lệnh cấm trên
toàn quốc — mặc dù có nhiều cơ hội để làm như vậy.
Sự việc đáng
chú ý đầu tiên xảy ra vào đầu tháng 3, khi Roberts và Thẩm phán Amy
Coney Barrett tham gia cùng những thẩm phán được đảng Dân chủ bổ nhiệm
vào Tòa án Tối cao trong một vụ án liên quan đến các khoản tài trợ nước
ngoài. Trong quyết định 5-4, đa số đã từ chối hủy bỏ phán quyết của thẩm
phán tòa án cấp dưới yêu cầu chính quyền Trump giải ngân khoảng 2 tỷ đô
la tiền tài trợ cho các nhóm phi chính phủ nước ngoài.
Phán
quyết — khiến thẩm phán liên bang Samuel Alito “choáng váng” — là tất cả
những gì mà phe cánh tả có thể hy vọng. Chỉ trong một đòn, phần lớn các
thẩm phán đã bật đèn xanh cho các thẩm phán hoạt động [chính trị] khác
vượt quá thẩm quyền hiến định của họ và ban hành các sắc lệnh trắng trợn
tương tự chống lại chính quyền.
Nếu Roberts (và/hoặc Barrett)
đứng về phía các thẩm phán khác do Đảng Cộng hòa bổ nhiệm và tuyên bố
chắc chắn rằng cơ quan tư pháp cấp dưới không có thẩm quyền ban hành các
lệnh mở rộng như vậy, thì hàng loạt lệnh cấm vượt thẩm quyền của tòa án
cấp dưới được đưa ra kể từ đó và sự hỗn loạn phát sinh từ chúng có thể
đã được tránh được.
Nhưng việc Roberts từ chối kiểm soát cuộc nổi
loạn trong chính nhánh của mình thậm chí còn tệ hơn vẻ bề ngoài. Trong
hơn một lần, chánh án và một số đồng nghiệp của ông đã nhiệt tình tham
gia vào cuộc đảo chính tư pháp do phe cánh tả hậu thuẫn này.
Vào
đêm khuya của kỳ nghỉ lễ Phục sinh, Roberts và sáu thẩm phán đã ban hành
(mà không có lời giải thích) một lệnh ngăn chặn việc Trump sử dụng Đạo
luật Alien Enemies Act để trục xuất các thành viên băng đảng bạo lực
người Venezuela. Phần lớn tòa án chỉ tiếp tục chơi trò chơi chính trị
với vấn đề này trong những tuần sau đó, gây ra sự chỉ trích mạnh mẽ từ
Alito (và mặc nhiên có Thẩm phán Clarence Thomas nữa) và một thẩm phán
khu vực [circuit judge] giám sát vụ án.
Đối với người Mỹ trung
bình, hành vi của Roberts có vẻ khó hiểu. Trên bề mặt, thật vô lý khi
chánh án — người đã dành toàn bộ sự nghiệp SCOTUS của mình để duy trì
cái mà ông coi là “tính chính đáng” của ngành tư pháp trong mắt công
chúng (và giới truyền thông) — lại không muốn dập tắt cuộc chiến của
chính nhánh mình chống lại sự phân chia quyền lực của nước Mỹ.
Nhưng
sự thật, như đã thấy, dường như đã được Roberts xác nhận cách đây vài
tuần. Trong khi phát biểu tại một sự kiện ở Buffalo, New York, chánh án
đã thực sự tán thành chủ nghĩa tối cao của tư pháp. Nghĩa là, như
Roberts đã nói, tòa án có thể đơn phương "gạt bỏ ... các hành động của
Quốc hội hoặc hành động của tổng thống" mà họ coi là bất lợi hoặc bất
hợp pháp — bất kể mong muốn của người dân được thể hiện thông qua những
người đại diện được họ bầu ra.
Xét theo chính lời nói của ông,
không có gì là lạ khi cho rằng Roberts không quan tâm đến việc hạn chế
các hành động vô chính phủ của ngành tư pháp cấp dưới vì ông tin rằng
những gì các thẩm phán lưu manh này đang làm không hề quá đáng. Mặc dù
ông có thể giúp đỡ chính quyền Trump trong một số trường hợp lẻ tẻ,
nhưng việc ông sẵn sàng cho phép sự chiếm đoạt quyền lực của Tổng thống
theo Điều II này tiếp tục không suy giảm — và công khai tấn công những
người chỉ trích nó — nói lên rất nhiều điều.
Bất kể động cơ thực
sự của ông là gì, việc Roberts từ chối chấm dứt cuộc khủng hoảng hiến
pháp này đã khiến ông trở thành bộ mặt của cuộc đảo chính tư pháp của
phe cánh tả. Ông (và phần lớn các đồng nghiệp của ông) để cho cảnh tượng
này tiếp diễn càng lâu thì người dân Mỹ sẽ càng mất niềm tin vào tòa án
và khả năng hoạt động như một nhánh đáng tin cậy của chính phủ.
https://thefederalist.com/2025/06/11/john-roberts-is-the-face-of-leftists-judicial-coup/
NVV dịch