2024-07-01
Nước Mỹ phụ thuộc vào quyền miễn trừ của Tổng thống.
Việc bác bỏ tuyên bố của Trump có nghĩa là một chính phủ yếu hơn và một hệ thống tư pháp bị chính trị hóa nhiều hơn
(David B. Rivkin Jr. & Elizabeth Price Foley, WSJ, 1/7/2024)
Tòa án Tối cao hôm thứ Hai đã đưa ra biện pháp bảo vệ quan trọng nhất cho việc phân chia quyền lực trong lịch sử của mình. Vụ án Trump v. U.S. kết luận rằng Hiến pháp cho quyền miễn tố hình sự đối với các hành vi chính thức của tổng thống. Quyết định này không phải về Donald Trump mà là về việc bảo vệ chính chức vụ tổng thống; những người nắm giữ chức vụ đó trong tương lai, bao gồm cả Tổng thống Biden; và khả năng hoạt động của chính phủ.
Trong Federalist số 70, Alexander Hamilton giải thích rằng nhánh hành pháp được thể hiện trong một người duy nhất, tổng thống, để tránh “sự yếu đuối và chậm trễ thường xuyên” vốn có trong các cơ quan có nhiều bộ phận như Quốc hội. Một tổng thống thống nhất đảm bảo sức mạnh trong việc thực thi quyền hành pháp vì lợi ích của quốc gia. “Một hành pháp yếu kém đồng nghĩa với việc chính phủ được thực thi yếu kém. Việc thi hành yếu kém chỉ là một cụm từ khác để chỉ một cách thực hiện tồi; và một chính phủ được điều hành kém, bất kể về mặt lý thuyết là gì, trên thực tế, chắc chắn là một chính phủ tồi.”
Ý kiến của Trump thừa nhận những sự thật này và được xây dựng dựa trên vụ Nixon kiện Fitzgerald (1982), trong đó công nhận quyền miễn trừ của tổng thống đối với các vụ kiện dân sự dựa trên các hành vi chính thức. Trong trường hợp đó, Thẩm phán Lewis Powell đã viết rằng quyền miễn trừ như vậy được quy định bởi “vị thế độc nhất” của tổng thống và “bắt nguồn từ truyền thống hiến pháp về phân chia quyền lực”. Các vụ kiện tụng “có thể khiến Tổng thống mất tập trung vào công vụ của mình, gây tổn hại không chỉ cho Tổng thống và văn phòng của ông mà còn cho Quốc gia mà chức vụ Tổng thống được thiết kế để phục vụ.”
Như Chánh án John Roberts đã lưu ý khi nói về Trump, điều đó thậm chí còn đúng hơn đối với các cáo buộc hình sự. Với “sự phản đối đặc biệt của công chúng gắn liền với thủ tục tố tụng hình sự”, họ “rõ ràng có nhiều khả năng xuyên tạc việc ra quyết định của Tổng thống hơn là khả năng trả tiền cho các thiệt hại dân sự”. Nếu không có quyền miễn trừ, “một Tổng thống có xu hướng thực hiện một hành động dựa trên lợi ích công cộng có thể lựa chọn một hành động khác, vì lo ngại rằng các hình phạt hình sự có thể xảy ra với ông ta khi rời chức vụ.” Do đó, quyền miễn trừ là rất quan trọng để bảo vệ sự độc lập của nhánh hành pháp. Nhưng quyền miễn trừ mà tòa án công nhận không phải là không có giới hạn.
Tổng thống được hưởng quyền miễn trừ tuyệt đối đối với các hành vi được thực hiện trong phạm vi quyền lực độc quyền của mình, theo quy định của Hiến pháp. Tòa án tuyên bố: “Một khi đã xác định rằng Tổng thống đã hành động trong phạm vi thẩm quyền độc quyền của mình, thì quyền quyết định của ông ấy trong việc thực thi thẩm quyền đó không thể bị kiểm tra tư pháp thêm”. Một trong những cáo buộc chống lại ông Trump là ông đã cố gắng thuyết phục Bộ Tư pháp điều tra gian lận bầu cử (của năm 2020). Bởi vì tổng thống có quyền lực tối hậu đối với Bộ Tư pháp nên tòa án cấp cao cho rằng ông Trump hoàn toàn miễn nhiễm với các cáo buộc liên quan đến các tương tác của ông với Bộ này.
Các thẩm phán cho rằng đối với các hành vi “nằm bên ngoài phạm vi” của trách nhiệm chính thức của tổng thống, thì “ít nhất có quyền miễn trừ giả định”. Tổng thống có rất nhiều “trách nhiệm tùy ý (discretionary)” không phải độc quyền của ông. “Tối thiểu tổng thống phải . . . được miễn truy tố đối với một hành vi chính thức trừ khi Chính phủ [bên công tố] có thể chứng minh rằng việc áp dụng sự miễn tố đó sẽ ‘không gây ra nguy cơ xâm phạm quyền lực và chức năng của Cơ quan Hành pháp.’ ”
Áp dụng tiêu chuẩn đó, tòa án kết luận rằng các cáo buộc liên quan đến nỗ lực của ông Trump nhằm thuyết phục Phó Tổng thống Mike Pence thực hiện một số hành động nhất định trong quá trình Quốc hội chứng nhận đại cử tri “liên quan đến hành vi chính thức”, nhưng để thẩm phán xét xử quyết định liệu việc truy tố “có gây bất kỳ nguy cơ xâm phạm quyền lực và chức năng của nhánh Hành pháp hay không” Tòa án đã áp dụng cách tiếp cận tương tự đối với các cáo buộc liên quan đến các tương tác của ông Trump với các quan chức tiểu bang, các đảng phái tư nhân và công chúng. Các thẩm phán cho biết liệu đây có phải là “các hành vi chính thức” hay không thì tòa án phải “sự phân tích chặt chẽ”, và phải thông báo cho các bên. Tất cả những vấn đề này sẽ được đưa ra tòa và có thể lại được đưa ra trước tòa án tối cao.
Đồng thời, các thẩm phán nói rõ rằng tổng thống không có quyền miễn tố đối với các hành vi riêng tư. Điều đó phù hợp với vụ Clinton v. Jones (1997), vụ này bác bỏ tuyên bố miễn trừ của Bill Clinton trong vụ kiện cáo buộc quấy rối tình dục trong thời gian ông làm thống đốc bang Arkansas. Các tổng thống không “đứng trên pháp luật”; họ chỉ được miễn trừ khỏi các vụ kiện dân sự hoặc truy tố hình sự đối với những hành động được thực hiện theo luật cao nhất, Hiến pháp.
Tòa án cũng bác bỏ một cách khôn ngoan lập luận của công tố viên đặc biệt Jack Smith rằng việc xác định liệu hành vi đó có chính thức và do đó được miễn trừ hay không có thể đợi đến sau phiên tòa. Tòa án cho rằng quyền miễn trừ của tổng thống “phải được giải quyết ngay từ đầu của một thủ tục tố tụng”, bởi vì “khả năng kéo dài một thủ tục tố tụng” chỉ có thể làm giảm sức mạnh của tổng thống. Các thẩm phán nhận xét rằng “chúng tôi thường không từ chối giải quyết các vấn đề hiến pháp quan trọng dựa trên những lời hứa thiện chí của Chính phủ”.
Nếu không có quyền miễn trừ và quyết định nhanh chóng trước khi xét xử, các cựu tổng thống có thể phải đối mặt với nhiều năm tố tụng tại tòa án chống lại các cáo buộc mới dựa trên các bài phát biểu trước công chúng; đàm phán với các nhà lãnh đạo tiểu bang, nước ngoài hoặc quốc hội; hoặc các mệnh lệnh hành pháp thiếu sự ủy quyền rõ ràng theo luật (của quốc hội) chẳng hạn như quy định về vắc-xin, lệnh cấm trục xuất hoặc các hành động mở cửa biên giới. Các công tố viên lanh lợi có thể đưa ra các cáo trạng dựa trên các đạo luật hình sự không rõ ràng như âm mưu chống lại các quyền, âm mưu lừa gạt Hoa Kỳ, cản trở công lý, lừa đảo qua thư hoặc điện tử, tổ chức gian lận và tuyên bố sai sự thật hoặc xuyên tạc.
Sự khôn ngoan trong quyết định của tòa án được minh họa bằng những cáo buộc mà ông Smith đưa ra đối với ông Trump. Tòa án (tối cao) kết luận rằng nhiều trong số đó dựa trên các hành vi chính thức và do đó không phù hợp với hiến pháp. Các cáo buộc khác được phát triển kém (áp dụng sai luật) đưa đến quyết định tạm giam, và phải tranh tụng thêm.
Bất kỳ sự truy tố nào đối với một tổng thống dựa trên các hành vi chính thức của ông ta đều gây tổn hại đến hiệu quả hoạt động của tổng thống. Tòa án tối cao đã gửi một thông điệp rõ ràng tới các công tố viên như ông Smith: Tốt hơn hết bạn nên có một vụ án mạnh mẽ, bởi vì các tổng thống có quyền miễn trừ đối với các hành vi chính thức và họ có quyền đòi tòa án đưa ra quyết định về quyền đó. Nếu các thẩm phán (tối cao) quyết định khác, đất nước chúng ta sẽ rơi vào một chu kỳ hủy diệt của luật pháp vĩnh viễn, làm suy yếu tất cả các tổng thống - kể cả ông Biden - và tiếp tục chính trị hóa hệ thống tư pháp.
https://www.wsj.com/articles/america-depends-on-presidential-immunity-supreme-court-decision-trump-charges-c163ae81
Việc bác bỏ tuyên bố của Trump có nghĩa là một chính phủ yếu hơn và một hệ thống tư pháp bị chính trị hóa nhiều hơn
(David B. Rivkin Jr. & Elizabeth Price Foley, WSJ, 1/7/2024)
Tòa án Tối cao hôm thứ Hai đã đưa ra biện pháp bảo vệ quan trọng nhất cho việc phân chia quyền lực trong lịch sử của mình. Vụ án Trump v. U.S. kết luận rằng Hiến pháp cho quyền miễn tố hình sự đối với các hành vi chính thức của tổng thống. Quyết định này không phải về Donald Trump mà là về việc bảo vệ chính chức vụ tổng thống; những người nắm giữ chức vụ đó trong tương lai, bao gồm cả Tổng thống Biden; và khả năng hoạt động của chính phủ.
Trong Federalist số 70, Alexander Hamilton giải thích rằng nhánh hành pháp được thể hiện trong một người duy nhất, tổng thống, để tránh “sự yếu đuối và chậm trễ thường xuyên” vốn có trong các cơ quan có nhiều bộ phận như Quốc hội. Một tổng thống thống nhất đảm bảo sức mạnh trong việc thực thi quyền hành pháp vì lợi ích của quốc gia. “Một hành pháp yếu kém đồng nghĩa với việc chính phủ được thực thi yếu kém. Việc thi hành yếu kém chỉ là một cụm từ khác để chỉ một cách thực hiện tồi; và một chính phủ được điều hành kém, bất kể về mặt lý thuyết là gì, trên thực tế, chắc chắn là một chính phủ tồi.”
Ý kiến của Trump thừa nhận những sự thật này và được xây dựng dựa trên vụ Nixon kiện Fitzgerald (1982), trong đó công nhận quyền miễn trừ của tổng thống đối với các vụ kiện dân sự dựa trên các hành vi chính thức. Trong trường hợp đó, Thẩm phán Lewis Powell đã viết rằng quyền miễn trừ như vậy được quy định bởi “vị thế độc nhất” của tổng thống và “bắt nguồn từ truyền thống hiến pháp về phân chia quyền lực”. Các vụ kiện tụng “có thể khiến Tổng thống mất tập trung vào công vụ của mình, gây tổn hại không chỉ cho Tổng thống và văn phòng của ông mà còn cho Quốc gia mà chức vụ Tổng thống được thiết kế để phục vụ.”
Như Chánh án John Roberts đã lưu ý khi nói về Trump, điều đó thậm chí còn đúng hơn đối với các cáo buộc hình sự. Với “sự phản đối đặc biệt của công chúng gắn liền với thủ tục tố tụng hình sự”, họ “rõ ràng có nhiều khả năng xuyên tạc việc ra quyết định của Tổng thống hơn là khả năng trả tiền cho các thiệt hại dân sự”. Nếu không có quyền miễn trừ, “một Tổng thống có xu hướng thực hiện một hành động dựa trên lợi ích công cộng có thể lựa chọn một hành động khác, vì lo ngại rằng các hình phạt hình sự có thể xảy ra với ông ta khi rời chức vụ.” Do đó, quyền miễn trừ là rất quan trọng để bảo vệ sự độc lập của nhánh hành pháp. Nhưng quyền miễn trừ mà tòa án công nhận không phải là không có giới hạn.
Tổng thống được hưởng quyền miễn trừ tuyệt đối đối với các hành vi được thực hiện trong phạm vi quyền lực độc quyền của mình, theo quy định của Hiến pháp. Tòa án tuyên bố: “Một khi đã xác định rằng Tổng thống đã hành động trong phạm vi thẩm quyền độc quyền của mình, thì quyền quyết định của ông ấy trong việc thực thi thẩm quyền đó không thể bị kiểm tra tư pháp thêm”. Một trong những cáo buộc chống lại ông Trump là ông đã cố gắng thuyết phục Bộ Tư pháp điều tra gian lận bầu cử (của năm 2020). Bởi vì tổng thống có quyền lực tối hậu đối với Bộ Tư pháp nên tòa án cấp cao cho rằng ông Trump hoàn toàn miễn nhiễm với các cáo buộc liên quan đến các tương tác của ông với Bộ này.
Các thẩm phán cho rằng đối với các hành vi “nằm bên ngoài phạm vi” của trách nhiệm chính thức của tổng thống, thì “ít nhất có quyền miễn trừ giả định”. Tổng thống có rất nhiều “trách nhiệm tùy ý (discretionary)” không phải độc quyền của ông. “Tối thiểu tổng thống phải . . . được miễn truy tố đối với một hành vi chính thức trừ khi Chính phủ [bên công tố] có thể chứng minh rằng việc áp dụng sự miễn tố đó sẽ ‘không gây ra nguy cơ xâm phạm quyền lực và chức năng của Cơ quan Hành pháp.’ ”
Áp dụng tiêu chuẩn đó, tòa án kết luận rằng các cáo buộc liên quan đến nỗ lực của ông Trump nhằm thuyết phục Phó Tổng thống Mike Pence thực hiện một số hành động nhất định trong quá trình Quốc hội chứng nhận đại cử tri “liên quan đến hành vi chính thức”, nhưng để thẩm phán xét xử quyết định liệu việc truy tố “có gây bất kỳ nguy cơ xâm phạm quyền lực và chức năng của nhánh Hành pháp hay không” Tòa án đã áp dụng cách tiếp cận tương tự đối với các cáo buộc liên quan đến các tương tác của ông Trump với các quan chức tiểu bang, các đảng phái tư nhân và công chúng. Các thẩm phán cho biết liệu đây có phải là “các hành vi chính thức” hay không thì tòa án phải “sự phân tích chặt chẽ”, và phải thông báo cho các bên. Tất cả những vấn đề này sẽ được đưa ra tòa và có thể lại được đưa ra trước tòa án tối cao.
Đồng thời, các thẩm phán nói rõ rằng tổng thống không có quyền miễn tố đối với các hành vi riêng tư. Điều đó phù hợp với vụ Clinton v. Jones (1997), vụ này bác bỏ tuyên bố miễn trừ của Bill Clinton trong vụ kiện cáo buộc quấy rối tình dục trong thời gian ông làm thống đốc bang Arkansas. Các tổng thống không “đứng trên pháp luật”; họ chỉ được miễn trừ khỏi các vụ kiện dân sự hoặc truy tố hình sự đối với những hành động được thực hiện theo luật cao nhất, Hiến pháp.
Tòa án cũng bác bỏ một cách khôn ngoan lập luận của công tố viên đặc biệt Jack Smith rằng việc xác định liệu hành vi đó có chính thức và do đó được miễn trừ hay không có thể đợi đến sau phiên tòa. Tòa án cho rằng quyền miễn trừ của tổng thống “phải được giải quyết ngay từ đầu của một thủ tục tố tụng”, bởi vì “khả năng kéo dài một thủ tục tố tụng” chỉ có thể làm giảm sức mạnh của tổng thống. Các thẩm phán nhận xét rằng “chúng tôi thường không từ chối giải quyết các vấn đề hiến pháp quan trọng dựa trên những lời hứa thiện chí của Chính phủ”.
Nếu không có quyền miễn trừ và quyết định nhanh chóng trước khi xét xử, các cựu tổng thống có thể phải đối mặt với nhiều năm tố tụng tại tòa án chống lại các cáo buộc mới dựa trên các bài phát biểu trước công chúng; đàm phán với các nhà lãnh đạo tiểu bang, nước ngoài hoặc quốc hội; hoặc các mệnh lệnh hành pháp thiếu sự ủy quyền rõ ràng theo luật (của quốc hội) chẳng hạn như quy định về vắc-xin, lệnh cấm trục xuất hoặc các hành động mở cửa biên giới. Các công tố viên lanh lợi có thể đưa ra các cáo trạng dựa trên các đạo luật hình sự không rõ ràng như âm mưu chống lại các quyền, âm mưu lừa gạt Hoa Kỳ, cản trở công lý, lừa đảo qua thư hoặc điện tử, tổ chức gian lận và tuyên bố sai sự thật hoặc xuyên tạc.
Sự khôn ngoan trong quyết định của tòa án được minh họa bằng những cáo buộc mà ông Smith đưa ra đối với ông Trump. Tòa án (tối cao) kết luận rằng nhiều trong số đó dựa trên các hành vi chính thức và do đó không phù hợp với hiến pháp. Các cáo buộc khác được phát triển kém (áp dụng sai luật) đưa đến quyết định tạm giam, và phải tranh tụng thêm.
Bất kỳ sự truy tố nào đối với một tổng thống dựa trên các hành vi chính thức của ông ta đều gây tổn hại đến hiệu quả hoạt động của tổng thống. Tòa án tối cao đã gửi một thông điệp rõ ràng tới các công tố viên như ông Smith: Tốt hơn hết bạn nên có một vụ án mạnh mẽ, bởi vì các tổng thống có quyền miễn trừ đối với các hành vi chính thức và họ có quyền đòi tòa án đưa ra quyết định về quyền đó. Nếu các thẩm phán (tối cao) quyết định khác, đất nước chúng ta sẽ rơi vào một chu kỳ hủy diệt của luật pháp vĩnh viễn, làm suy yếu tất cả các tổng thống - kể cả ông Biden - và tiếp tục chính trị hóa hệ thống tư pháp.
https://www.wsj.com/articles/america-depends-on-presidential-immunity-supreme-court-decision-trump-charges-c163ae81
Ông Rivkin phục vụ tại Bộ Tư pháp và Văn phòng Luật sư Tòa Bạch Ốc dưới thời các chính quyền Reagan và George H.W. Bush. Bà Foley là giáo sư luật hiến pháp tại Đại học Luật Quốc tế Florida. Cả hai đều chuyên về luật phúc thẩm và luật hiến pháp ở Washington.
NVV dịch