2023-12-19
Số phận của Trump giờ đây nằm trong tay Tối Cao Pháp Viện. Đây là 3 lựa chọn của họ.
(Business Insider 19/12/2023)
Sau khi Tòa án Tối cao Colorado hôm thứ Ba ra phán quyết Donald Trump không đủ điều kiện để tranh cử hoặc giữ chức vụ công ở tiểu bang do vai trò của ông trong vụ tấn công Điện Capitol ngày 6 tháng 1, cựu tổng thống tuyên bố sẽ kháng cáo vấn đề này lên Tòa án Tối cao Hoa Kỳ.
Tư cách ứng cử của Trump có thể sẽ được giao cho tòa án cao nhất trong nước. Mặc dù quyết định của Colorado tập trung vào việc ông có đủ điều kiện để được đưa vào lá phiếu sơ bộ của bang hay không, nhưng phán quyết này cũng sẽ áp dụng cho cuộc tổng tuyển cử.
Sáu chuyên gia pháp lý đã giải thích với Business Insider về các lựa chọn mà SCOTUS có: không làm gì và để cho phán quyết của Colorado vô hiệu, từ chối bổ sung vụ việc vào sổ ghi án hoặc đồng ý nghe các tranh luận và tự đưa ra quyết định.
Nhưng các thẩm phán tối cao đang có thời gian giới hạn để quyết định.
Doron Kalir, giáo sư tại Đại học Luật Cleveland-Marshall, nói với Business Insider, miễn là Trump hoặc các luật sư của ông yêu cầu SCOTUS xem xét lại phán quyết trước ngày 4 tháng 1, ông sẽ có tên trong lá phiếu. Và mặc dù SCOTUS sẽ phải quyết định liệu họ có xét xử vụ này hay không, họ sẽ không phải cân nhắc và đưa ra phán quyết cuối cùng trước thời hạn đó.
David Becker, giám đốc điều hành và người sáng lập Trung tâm Nghiên cứu và Đổi mới Bầu cử (Center for Election Innovation and Research), nói với Business Insider: “Nói cách khác, khi chúng ta ngồi đây lúc này, Donald Trump vẫn có thể có tên trong lá phiếu sơ bộ của Đảng Cộng hòa ở Colorado. Chỉ khi Tòa án Tối cao Hoa Kỳ từ chối thụ lý vụ việc hoặc giữ nguyên quyết định của Tòa án Tối cao Colorado thì tên của anh ta mới bị xóa."
(Business Insider 19/12/2023)
Sau khi Tòa án Tối cao Colorado hôm thứ Ba ra phán quyết Donald Trump không đủ điều kiện để tranh cử hoặc giữ chức vụ công ở tiểu bang do vai trò của ông trong vụ tấn công Điện Capitol ngày 6 tháng 1, cựu tổng thống tuyên bố sẽ kháng cáo vấn đề này lên Tòa án Tối cao Hoa Kỳ.
Tư cách ứng cử của Trump có thể sẽ được giao cho tòa án cao nhất trong nước. Mặc dù quyết định của Colorado tập trung vào việc ông có đủ điều kiện để được đưa vào lá phiếu sơ bộ của bang hay không, nhưng phán quyết này cũng sẽ áp dụng cho cuộc tổng tuyển cử.
Sáu chuyên gia pháp lý đã giải thích với Business Insider về các lựa chọn mà SCOTUS có: không làm gì và để cho phán quyết của Colorado vô hiệu, từ chối bổ sung vụ việc vào sổ ghi án hoặc đồng ý nghe các tranh luận và tự đưa ra quyết định.
Nhưng các thẩm phán tối cao đang có thời gian giới hạn để quyết định.
Doron Kalir, giáo sư tại Đại học Luật Cleveland-Marshall, nói với Business Insider, miễn là Trump hoặc các luật sư của ông yêu cầu SCOTUS xem xét lại phán quyết trước ngày 4 tháng 1, ông sẽ có tên trong lá phiếu. Và mặc dù SCOTUS sẽ phải quyết định liệu họ có xét xử vụ này hay không, họ sẽ không phải cân nhắc và đưa ra phán quyết cuối cùng trước thời hạn đó.
David Becker, giám đốc điều hành và người sáng lập Trung tâm Nghiên cứu và Đổi mới Bầu cử (Center for Election Innovation and Research), nói với Business Insider: “Nói cách khác, khi chúng ta ngồi đây lúc này, Donald Trump vẫn có thể có tên trong lá phiếu sơ bộ của Đảng Cộng hòa ở Colorado. Chỉ khi Tòa án Tối cao Hoa Kỳ từ chối thụ lý vụ việc hoặc giữ nguyên quyết định của Tòa án Tối cao Colorado thì tên của anh ta mới bị xóa."
Điều gì xảy ra nếu Tòa án Tối cao chờ hết hạn?
SCOTUS có thể quyết định chờ xét xử vụ án này vì một số lý do, cựu Trợ lý Luật sư Hoa Kỳ Kevin O'Brien nói với Business Insider: "Áp lực về thời gian đang đè nặng lên họ. Vì vậy, họ sẽ tranh luận về việc sớm xử lý vụ việc này và đưa nó ra tranh luận càng sớm càng tốt."
Scott Lemieux, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Washington và là chuyên gia về luật hiến pháp, cho biết có khả năng SCOTUS có thể tiếp nhận vụ việc trong lịch trình bí mật (shadow docket) của mình hoặc tự mình ra quyết định tạm hoãn mà không đưa ra phán quyết chính thức. Làm như vậy sẽ khiến quyết định của Colorado không có hiệu lực trong khi quá trình kháng cáo diễn ra.
Tuy nhiên, các chuyên gia khác cho rằng Tòa án Tối cao Hoa Kỳ có xu hướng cố gắng cân nhắc trực tiếp về quyết định này, do tính chất nhạy cảm về thời gian của phán quyết.
Về vấn đề: điều khoản nổi dậy
Tòa án Tối cao Colorado, trong quyết định của mình, đã trích dẫn phần 3 của Tu chính án thứ 14, được gọi là điều khoản nổi loạn, trong đó quy định rõ rằng các quan chức đã "tham gia nổi dậy hoặc nổi loạn" hoặc đã "hỗ trợ hoặc an ủi" những người thực hiện một cuộc nổi loạn hoặc nổi dậy không đủ tư cách để tranh cử.
Giáo sư Derek Muller của Trường Luật Notre Dame, một học giả về luật bầu cử, nói với Business Insider rằng ông tin rằng Tòa án Tối cao sẽ có xu hướng xét xử vụ án vì nó liên quan đến Tu chính án thứ 14 – điều chưa bao giờ được Tòa án Tối cao giải thích trong 150 năm qua.
Tu chính án nêu tên rõ ràng các thượng nghị sĩ và đại diện tại Quốc hội, các đại cử tri bầu Tổng thống và Phó Tổng thống, và bất kỳ quan chức nào nắm giữ "bất kỳ chức vụ, dân sự hoặc quân sự nào, dưới quyền Hoa Kỳ" phải chịu trách nhiệm đối với quy định này. Nhưng nó không đề cập cụ thể đến chức vụ tổng thống. Và trong khi Tòa án Tối cao Colorado xác định chức vụ tổng thống được bao gồm trong điều khoản, SCOTUS có thể không đồng ý.
Mặc dù phán quyết hiện tại chỉ áp dụng cho Colorado, nhưng các chuyên gia nói với Business Insider rằng quyết định của tiểu bang có thể khuyến khích các nhóm ở các tiểu bang khác nộp đơn kiện tương tự với hy vọng loại Trump khỏi lá phiếu. Mặc dù việc mất Colorado, nơi có màu xanh đậm, sẽ không phải là bất lợi đáng kể đối với Trump trong cuộc tổng tuyển cử, nhưng hậu quả sẽ nghiêm trọng hơn nếu một tiểu bang chiến địa thách thức tư cách của ông trong lá phiếu.
Muller nói: “Việc loại một ứng cử viên tổng thống hàng đầu và là cựu tổng thống khỏi lá phiếu là một quyết định quan trọng và tôi không chắc rằng tòa án có thể đứng yên mà không làm gì cả”. “Vì vậy, tôi nghĩ họ sẽ phải cân nhắc. Nhưng tôi không biết sẽ giải quyết vụ việc như thế nào. Có rất nhiều cách khác nhau để có thể đi.”
Điều gì xảy ra nếu SCOTUS nhận vụ này?
Nếu Tòa án Tối cao quyết định không thụ lý vụ kiện ở Colorado, họ sẽ chuyển vấn đề trở lại từng tiểu bang một cách hiệu quả, cho phép mỗi tiểu bang xác định liệu Trump có đủ điều kiện để có tên trong lá phiếu của họ hay không. Tuy nhiên, nếu SCOTUS đồng ý xét xử vụ việc, như nhiều chuyên gia tin rằng họ sẽ làm như vậy, thì sẽ không có kết quả rõ ràng nào.
Kalir nói với Business Insider: “Tòa án tối cao có thể đảo ngược vụ kiện này với không dưới 5 hoặc 6 cơ sở”, đồng thời cho biết thêm rằng lý do SCOTUS có thể lật ngược vụ việc rất khác nhau và bao gồm các vấn đề phân chia quyền lực, tự do ngôn luận và quyền lực hạn chế của các tòa án tiểu bang.
Kalir cho biết SCOTUS cũng có thể quyết định rằng cần phải có thủ tục tố tụng hợp pháp để xác định một người tham gia nổi dậy để sử dụng Tu chính án thứ 14, như một thẩm phán bất đồng ý kiến của Tòa án Tối cao Colorado đã lập luận, và có thể xác định rằng Trump đủ điều kiện để có mặt trong lá phiếu cho đến khi ông ta bị kết án về một tội liên quan đến ngày 6 tháng 1.
Christian Grose, giáo sư khoa học chính trị và chính sách công tại USC, nói với Business Insider rằng mặc dù điều đó khó xảy ra nhưng chắc chắn SCOTUS có thể khiến mọi người ngạc nhiên và đồng ý với phán quyết của Colorado, cuối cùng là cấm Trump trên lá phiếu, không chỉ ở tiểu bang đó, nhưng trên toàn quốc.
Grose nói: “Tòa án tối cao thực sự có thể đạt được thỏa thuận với Colorado và nếu họ làm như vậy, điều đó sẽ cấm ông ta trên lá phiếu ở mọi nơi. Vì vậy, có một chút rủi ro, mặc dù ba người trong Tòa án Tối cao đã được Trump bổ nhiệm và có thể có quan điểm thân thiện hơn với Trump, bạn biết đấy, vẫn có rủi ro khi phải đưa những việc như thế này lên Tòa án Tối cao Hoa Kỳ. "
Các kết quả có thể xảy ra trong vụ án trải dài từ sự miễn tố (vindication) theo lệnh của Tòa án Tối cao cho đến khả năng ông có thể bị tòa án cao nhất trong nước cấm vĩnh viễn khỏi chức vụ. Và chúng ta sẽ phải chờ thêm một thời gian nữa để xem họ quyết định thế nào.
O'Brien nói với Business Insider: “Đây là một trong những việc mà bạn luôn liên quan bất kể bạn làm gì. "Nếu bạn bỏ phiếu trắng, bạn có liên quan. Nếu bạn ra phán quyết có lợi cho Trump, bạn có liên quan và nếu bạn ủng hộ những gì Tòa án Tối cao Colorado đã làm, bạn cũng đang can thiệp và liên quan, vì vậy, bạn biết đấy, không có gì dễ dàng cả." Họ sẽ phải suy nghĩ rất lâu và kỹ lưỡng về điều này."
https://www.businessinsider.com/supreme-court-to-determine-if-trump-can-run-president-again-2023-12
