2024-09-03
Hồ sơ chính sách đối ngoại của Harris: Cứng rắn với Saudi Arabia và gia hạn thỏa thuận với Iran
(Morgan Phillips, Fox News, 3/9/2024)
Các chuyên gia cho biết Ả Rập Xê Út và các đối tác trong khu vực có thể sẽ có mối quan hệ căng thẳng với Hoa Kỳ nếu Phó Tổng thống Kamala Harris thắng cử tổng thống.
Với tư cách là ứng cử viên tổng thống năm 2020, Harris đã chỉ trích gay gắt vương quốc này sau vụ sát hại nhà báo Jamaal Khashoggi và ủng hộ dự luật của Thượng viện năm 2019 yêu cầu một báo cáo công khai về vụ việc.
Và để trả lời cho bảng câu hỏi năm 2019 của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (CFR), Harris gọi người Saudi là "đối tác mạnh mẽ", nhưng cho biết Hoa Kỳ cần "đánh giá lại cơ bản mối quan hệ của chúng ta" và "sử dụng đòn bẩy của mình để bảo vệ các giá trị và lợi ích của Hoa Kỳ".
Bà cũng bày tỏ sự phản đối thẳng thừng việc bán vũ khí cho Ả Rập Saudi.
Tổng thống Biden đã phê duyệt một thỏa thuận vũ khí lớn trị giá hàng tỷ đô la với người Saudi vào năm 2022, sau đó tạm dừng việc bán vũ khí tấn công cho quốc gia này cho đến đầu tháng này.
"Chúng ta cần chấm dứt sự hỗ trợ của Hoa Kỳ cho cuộc chiến thảm khốc do Saudi Arabia dẫn đầu ở Yemen", Harris phát biểu khi trả lời CFR.
"Điều cuối cùng chúng ta nên làm là bán cho họ hàng tỷ đô la vũ khí", bà viết trên X, trước đây là Twitter, vào tháng 6 năm 2019.
Trong khi tranh cử, Biden đã hứa sẽ đánh giá lại mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Ả Rập Saudi về vụ giết Khashoggi, nhưng khi nhậm chức tổng thống, ông đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn với Thái tử Ả Rập Saudi Mohammed bin Salman như một cách để chống lại mối đe dọa ngày càng gia tăng từ Iran.
Chính quyền của ông từ lâu đã thúc đẩy một số thỏa thuận nhằm củng cố mối quan hệ Hoa Kỳ-Ả Rập Xê Út: bảo đảm quốc phòng, hợp tác hạt nhân dân sự và một thỏa thuận song phương mang tính lịch sử nhằm bình thường hóa quan hệ giữa Vương quốc này và Israel.
Gerard Fillitti, cố vấn cấp cao tại tổ chức nhân quyền Do Thái quốc tế Lawfare Project, phát biểu với Fox News Digital rằng: "Chính quyền Biden đã nắm giữ khá tốt mối quan hệ với Ả Rập Xê Út về việc cung cấp vũ khí cần thiết để bảo vệ khu vực này trước sự xâm lược của Iran".
"Joe Biden hiểu rất rõ sự phức tạp trong sự can dự của Saudi Arabia vào Yemen", ông nói tiếp.
"Không rõ liệu Kamala Harris có hiểu được mối quan hệ đó và nhu cầu tăng cường sức mạnh cho Ả Rập Xê Út như một biện pháp phòng ngừa sự can thiệp của Iran và các cuộc viễn chinh quân sự trong khu vực thông qua lực lượng ủy nhiệm của nước này hay không."
Trước cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7 tháng 10, chính quyền Biden đã đưa thỏa thuận này trở thành ưu tiên hàng đầu ở Trung Đông. Các cuộc đàm phán dường như sắp kết thúc khi Ngoại trưởng Antony Blinken và cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan đến thăm Riyadh nhiều lần. Nhưng kể từ thời điểm đó, cơ hội đạt được thỏa thuận trước cuộc bầu cử đã tan biến; vẫn còn những điểm bế tắc do cuộc chiến ở Gaza.
Theo các chuyên gia Trung Đông, chính quyền Harris-Walz thậm chí có thể "làm ngơ" trước những hành vi lạm dụng của Iran để ủng hộ các cuộc đàm phán ngoại giao nhằm mục đích phi hạt nhân hóa.
"Mối đe dọa lớn nhất đối với người Saudi là Iran", Filitti nói với Fox News Digital. "Bà ấy sẽ cởi mở hơn trong việc đàm phán với Iran. Và hãy nhớ rằng, bất kỳ khi nào mọi người đàm phán với Iran, thì kết quả đều không tốt đẹp".
Firas Maksad, giám đốc cấp cao tại Viện Trung Đông, phát biểu với Fox News Digital rằng: "Các đối tác và đồng minh của Mỹ trong khu vực lo ngại rằng chính quyền Harris sẽ khoan dung hơn nhiều đối với các hoạt động của Iran trong khu vực so với chính quyền Trump".
Harris, trong phản hồi năm 2019 của bà với CFR, cho biết bà ủng hộ việc tái gia nhập Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA) năm 2015 nhằm hạn chế các chương trình hạt nhân của Iran.
"Việc Tổng thống Trump đơn phương rút khỏi một thỏa thuận có thể xác minh được là ngăn chặn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân - bất chấp cảnh báo của các đồng minh thân cận nhất của chúng ta, và không có bất kỳ kế hoạch nào cho những gì sẽ xảy ra tiếp theo - là vô cùng liều lĩnh", bà nói.
Trump đã rút khỏi JCPOA vào năm 2018, với lý do thỏa thuận này quá yếu để kiềm chế tham vọng hạt nhân của chế độ Iran, gọi đây là "một trong những giao dịch tồi tệ và thiên vị nhất mà Hoa Kỳ từng tham gia".
Cựu Tổng thống Obama và các đồng minh đã đồng ý với thỏa thuận này và coi đây là sự thỏa hiệp cần thiết để đưa Tehran vào bàn đàm phán.
Maksad dự đoán Harris sẽ cố gắng viết lại thỏa thuận hạt nhân Iran.
"Người Iran đã nói rằng thỏa thuận đó đã chết. Nó sẽ phải được đàm phán lại từ đầu vì nhiều lý do kỹ thuật khác nhau… nhưng tôi hy vọng rằng chính quyền Harris sẽ đầu tư nhiều thời gian và công sức hơn vào hoạt động ngoại giao với Iran và sẵn sàng làm ngơ khi Iran tiến hành các hoạt động bất chính của mình trên khắp khu vực để ưu tiên một thỏa thuận về chương trình hạt nhân", ông nói.
Sau khi nhà lãnh đạo tối cao của Iran tỏ ý sẵn sàng quay lại đàm phán hạt nhân với Hoa Kỳ vào tuần này, chính quyền Biden đã dập tắt ý tưởng đó.
"Chúng ta hiện còn rất xa mục tiêu đó", một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao cho biết.
https://www.foxnews.com/politics/harris-foreign-policy-record-gives-insight-goals-getting-tough-saudi-arabia-renewing-iran-deal
NVV dịch
