2024-01-06
Quyết
định của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ về vụ lá phiếu Trump-Colorado là tối
quan trọng cho chính nền dân chủ, không chỉ cho cuộc bầu cử tổng thống
năm 2024
(Derek T. Muller, The Conversation, 6/1/2024)
Những câu hỏi quan trọng dành cho Tòa án Tối cao Hoa Kỳ và những hậu quả nghiêm trọng đối với đất nước có thể xảy ra sau khi tòa án tuyên bố về việc cựu tổng thống và cũng là ứng cử viên tổng thống hiện tại Donald Trump có đủ điều kiện xuất hiện trên lá phiếu ở Colorado hay không.
Quyết định xem xét vấn đề này của tòa án được đưa ra sau phán quyết của tòa án cao nhất Colorado rằng Trump đã tham gia vào cuộc nổi dậy và do đó bị cấm xuất hiện trên lá phiếu sơ bộ của Đảng Cộng hòa theo Mục 3 của Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Hoa Kỳ. Thư ký (hay ngoại trưởng - chữ này không đúng với thực tế) tiểu bang Maine cũng cấm Trump tham gia cuộc bỏ phiếu sơ bộ của tiểu bang và hơn chục tiểu bang khác đang xem xét các quyết định tương tự .
Biên tập viên cao cấp về chính trị và dân chủ của The Conversation, Naomi Schalit, đã nói chuyện với Derek Muller, học giả về luật bầu cử ở Notre Dame, về quyết định tiếp nhận vụ việc của Tòa án Tối cao, quyết định này sẽ dựa trên cách giải thích của tòa án về một tu chính án thời kỳ Nội chiến nhằm không cho những người "tham gia nổi dậy hoặc nổi loạn" giữ chức vụ chính trị.
(Derek T. Muller, The Conversation, 6/1/2024)
Những câu hỏi quan trọng dành cho Tòa án Tối cao Hoa Kỳ và những hậu quả nghiêm trọng đối với đất nước có thể xảy ra sau khi tòa án tuyên bố về việc cựu tổng thống và cũng là ứng cử viên tổng thống hiện tại Donald Trump có đủ điều kiện xuất hiện trên lá phiếu ở Colorado hay không.
Quyết định xem xét vấn đề này của tòa án được đưa ra sau phán quyết của tòa án cao nhất Colorado rằng Trump đã tham gia vào cuộc nổi dậy và do đó bị cấm xuất hiện trên lá phiếu sơ bộ của Đảng Cộng hòa theo Mục 3 của Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Hoa Kỳ. Thư ký (hay ngoại trưởng - chữ này không đúng với thực tế) tiểu bang Maine cũng cấm Trump tham gia cuộc bỏ phiếu sơ bộ của tiểu bang và hơn chục tiểu bang khác đang xem xét các quyết định tương tự .
Biên tập viên cao cấp về chính trị và dân chủ của The Conversation, Naomi Schalit, đã nói chuyện với Derek Muller, học giả về luật bầu cử ở Notre Dame, về quyết định tiếp nhận vụ việc của Tòa án Tối cao, quyết định này sẽ dựa trên cách giải thích của tòa án về một tu chính án thời kỳ Nội chiến nhằm không cho những người "tham gia nổi dậy hoặc nổi loạn" giữ chức vụ chính trị.
Trên thang điểm từ 1 đến 10, chuyện này lớn đến mức nào?
Xét về tác động tiềm tàng, đó là mức 10. Nó loại trừ một cựu tổng thống xuất hiện trong lá phiếu vì tham gia nổi dậy.
Điều đó thật tối quan trọng vì nhiều lý do. Đây là lần sử dụng quan trọng và thực tế đầu tiên của điều khoản này trong Hiến pháp kể từ Nội chiến. Đây là lần đầu tiên họ loại một ứng cử viên tổng thống ra khỏi cuộc bầu cử, chứ chưa nói đến một ứng cử viên từng là ứng cử viên hàng đầu cho sự đề cử của Đảng Cộng hòa.
Nhưng mặt khác, khả năng điều đó thực sự xảy ra là bao nhiêu? Đó là suy đoán nhiều hơn. Và vì vậy con số có lẽ ít hơn 10. Đây là một quyết định quan trọng bất thường của Tòa án Tối cao Colorado. Nhưng bạn phải xoa dịu điều đó bằng cách nói rằng, có khả năng nó sẽ bị đảo ngược, và sau đó Trump xuất hiện trên lá phiếu và điều khoản này gần như biến mất.
Ở đây có những rủi ro gì đối với tòa án? Học giả pháp lý Michael W. McConnell tại Stanford cho biết trên tờ The Washington Post: “Không thể nào họ có thể quyết định vụ việc mà không có khoảng một nửa đất nước nghĩ rằng họ đang là những kẻ tấn công đảng phái.”
Đây là một lựa chọn nhị phân nhằm trao quyền cho ứng cử viên Đảng Cộng hòa hoặc ngăn cản cử tri chọn ông ta. Vì vậy, khi bạn có sự lựa chọn trong các điều kiện hoàn toàn có tính chính trị và đảng phái như vậy, bất cứ điều gì Tòa án Tối cao đang làm thường sẽ được nhiều cử tri nhìn qua lăng kính đó.
Tôi nghĩ đó là lý do tại sao tòa án sẽ nỗ lực nhiều nhất có thể trong nội bộ tòa án để đạt được quan điểm đồng thuận nhằm tránh biểu hiện đảng phái trên tòa án, biểu hiện chia rẽ trên tòa án. Nếu có sự đồng thuận, công chúng sẽ khó chỉ tay vào bên này hay bên kia hơn.
Nói thì dễ hơn nhiều so với làm. Tòa án luôn luôn quyết định các vấn đề có hậu quả chính trị lớn. Nhưng việc quyết định các vấn đề trong bối cảnh cuộc bầu cử sắp tới lại có cảm giác khác.
Các thẩm phán chỉ chấp nhận kháng cáo của Trump để xem xét vụ việc chứ không phải của Đảng Cộng hòa Colorado. Điều này có quan trọng không, và nếu có thì bằng cách nào?
Đảng Cộng hòa Colorado và chiến dịch tranh cử của Trump đang đi theo hai hướng khác nhau trong lời kêu gọi của họ. Khi bạn chấp nhận cả hai kháng cáo, bạn mời hai nhóm luật sư và các bên tham gia và làm tăng thêm sự phức tạp. Tôi nghĩ quyết định chỉ chấp thuận đơn của Trump là một quyết định nhằm thực hiện quy trình này một cách hợp lý nhất có thể.
Liệu quyết định nào mà tòa án đưa ra có giải quyết được các vấn đề về quyền tiếp cận lá phiếu ở tất cả các tiểu bang khác không?
Có một số lý do rất hẹp mà tòa án có thể đưa ra phán quyết. Ví dụ, họ có thể nói, chúng tôi chưa sẵn sàng xét xử vụ án này vì đây chỉ là bầu sơ bộ, hoặc Colorado đã lạm dụng các thủ tục của chính tiểu bang để vi phạm các quy tắc hiến pháp liên bang. Đó sẽ là những phán quyết chỉ áp dụng cho vụ Colorado hoặc chỉ áp dụng trong các cuộc bầu cử sơ bộ .
Có khả năng tòa án sẽ làm điều này, nhưng theo tôi - nếu họ trì hoãn vụ án này, một vụ án khác có thể sẽ diễn ra sau đó vào mùa hè, khi đó những vấn đề này sẽ phải được giải quyết vào tháng 8 hoặc tháng 9. úc đó gần hơn với cuộc tổng tuyển cử. Đó là những tháng tòa án tạm nghỉ và họ sẽ phải trở lại sớm sau kỳ nghỉ hè. Vì vậy, tôi có cảm giác rằng tòa án sẽ cố gắng giải quyết những vấn đề này một cách toàn diện. Họ đã lên lịch tranh luận bằng miệng vào ngày 8 tháng 2 năm 2024 nên họ muốn tiến hành càng nhanh càng tốt để giải quyết vấn đề này.
Xét về tác động tiềm tàng, đó là mức 10. Nó loại trừ một cựu tổng thống xuất hiện trong lá phiếu vì tham gia nổi dậy.
Điều đó thật tối quan trọng vì nhiều lý do. Đây là lần sử dụng quan trọng và thực tế đầu tiên của điều khoản này trong Hiến pháp kể từ Nội chiến. Đây là lần đầu tiên họ loại một ứng cử viên tổng thống ra khỏi cuộc bầu cử, chứ chưa nói đến một ứng cử viên từng là ứng cử viên hàng đầu cho sự đề cử của Đảng Cộng hòa.
Nhưng mặt khác, khả năng điều đó thực sự xảy ra là bao nhiêu? Đó là suy đoán nhiều hơn. Và vì vậy con số có lẽ ít hơn 10. Đây là một quyết định quan trọng bất thường của Tòa án Tối cao Colorado. Nhưng bạn phải xoa dịu điều đó bằng cách nói rằng, có khả năng nó sẽ bị đảo ngược, và sau đó Trump xuất hiện trên lá phiếu và điều khoản này gần như biến mất.
Ở đây có những rủi ro gì đối với tòa án? Học giả pháp lý Michael W. McConnell tại Stanford cho biết trên tờ The Washington Post: “Không thể nào họ có thể quyết định vụ việc mà không có khoảng một nửa đất nước nghĩ rằng họ đang là những kẻ tấn công đảng phái.”
Đây là một lựa chọn nhị phân nhằm trao quyền cho ứng cử viên Đảng Cộng hòa hoặc ngăn cản cử tri chọn ông ta. Vì vậy, khi bạn có sự lựa chọn trong các điều kiện hoàn toàn có tính chính trị và đảng phái như vậy, bất cứ điều gì Tòa án Tối cao đang làm thường sẽ được nhiều cử tri nhìn qua lăng kính đó.
Tôi nghĩ đó là lý do tại sao tòa án sẽ nỗ lực nhiều nhất có thể trong nội bộ tòa án để đạt được quan điểm đồng thuận nhằm tránh biểu hiện đảng phái trên tòa án, biểu hiện chia rẽ trên tòa án. Nếu có sự đồng thuận, công chúng sẽ khó chỉ tay vào bên này hay bên kia hơn.
Nói thì dễ hơn nhiều so với làm. Tòa án luôn luôn quyết định các vấn đề có hậu quả chính trị lớn. Nhưng việc quyết định các vấn đề trong bối cảnh cuộc bầu cử sắp tới lại có cảm giác khác.
Các thẩm phán chỉ chấp nhận kháng cáo của Trump để xem xét vụ việc chứ không phải của Đảng Cộng hòa Colorado. Điều này có quan trọng không, và nếu có thì bằng cách nào?
Đảng Cộng hòa Colorado và chiến dịch tranh cử của Trump đang đi theo hai hướng khác nhau trong lời kêu gọi của họ. Khi bạn chấp nhận cả hai kháng cáo, bạn mời hai nhóm luật sư và các bên tham gia và làm tăng thêm sự phức tạp. Tôi nghĩ quyết định chỉ chấp thuận đơn của Trump là một quyết định nhằm thực hiện quy trình này một cách hợp lý nhất có thể.
Liệu quyết định nào mà tòa án đưa ra có giải quyết được các vấn đề về quyền tiếp cận lá phiếu ở tất cả các tiểu bang khác không?
Có một số lý do rất hẹp mà tòa án có thể đưa ra phán quyết. Ví dụ, họ có thể nói, chúng tôi chưa sẵn sàng xét xử vụ án này vì đây chỉ là bầu sơ bộ, hoặc Colorado đã lạm dụng các thủ tục của chính tiểu bang để vi phạm các quy tắc hiến pháp liên bang. Đó sẽ là những phán quyết chỉ áp dụng cho vụ Colorado hoặc chỉ áp dụng trong các cuộc bầu cử sơ bộ .
Có khả năng tòa án sẽ làm điều này, nhưng theo tôi - nếu họ trì hoãn vụ án này, một vụ án khác có thể sẽ diễn ra sau đó vào mùa hè, khi đó những vấn đề này sẽ phải được giải quyết vào tháng 8 hoặc tháng 9. úc đó gần hơn với cuộc tổng tuyển cử. Đó là những tháng tòa án tạm nghỉ và họ sẽ phải trở lại sớm sau kỳ nghỉ hè. Vì vậy, tôi có cảm giác rằng tòa án sẽ cố gắng giải quyết những vấn đề này một cách toàn diện. Họ đã lên lịch tranh luận bằng miệng vào ngày 8 tháng 2 năm 2024 nên họ muốn tiến hành càng nhanh càng tốt để giải quyết vấn đề này.
Ông đã gửi bản góp ý 'amicus brief' trong vụ Colorado cho cả hai bên. Ông muốn nói gì với tòa án?
Tôi nêu ra hai điểm chung và sau đó là một điểm cụ thể đối với Colorado. Hai điểm chung là tôi nghĩ các tiểu bang có quyền đánh giá tư cách hợp lệ của các ứng cử viên tổng thống và loại họ ra khỏi lá phiếu. Và các tiểu bang đã làm điều đó trong nhiều năm để nói rằng nếu bạn sinh ra ở Nicaragua hay bạn 27 tuổi, chúng tôi sẽ loại bạn ra khỏi lá phiếu.
Nhưng tôi cũng nói rằng các tiểu bang không có nghĩa vụ phải làm điều đó. Bạn có thể nhìn xuyên suốt lịch sử, quay trở lại những năm 1890, khi tên của những ứng cử viên không đủ điều kiện đã được in và đưa vào lá phiếu. Và đây không phải là vấn đề nhà nước có muốn làm điều đó hay không - họ có sự linh hoạt để làm điều đó. Vì vậy, tôi muốn đặt ra hai câu hỏi đóng khung đó để tòa án không xoay quá nhiều theo hướng này hay hướng khác để nói rằng “các tiểu bang không có quyền” hoặc “tất nhiên các tiểu bang có quyền, bất kể cơ quan lập pháp đã yêu cầu họ làm gì”.
Điểm cụ thể đối với Colorado là tôi nghi ngờ Tòa án tối cao Colorado không có thẩm quyền xét xử vụ án này, nhưng tòa án không đồng ý với tôi.
Điều gì có thể xảy ra trong khoảng thời gian từ nay đến khi có quyết định của tòa án (tối cao liên bang) và có thể gây ra hậu quả?
Nhiều tiểu bang sẽ xem xét những thách thức này khi thời hạn bỏ phiếu đến gần. Và chúng ta biết rằng có Siêu Thứ Ba, ngày Thứ Ba đầu tiên của tháng 3 khi một số lượng đáng kể các tiểu bang tổ chức bầu cử sơ bộ tổng thống. Vì vậy, tôi nghĩ rằng có rất nhiều điều không chắc chắn trong sáu tuần tới về việc tiểu bang nào có thể loại trừ ông ấy.
Trên hết là sự bất định của cử tri. Các cử tri đang đưa ra quyết định của mình và cân nhắc việc bỏ phiếu cho ai. Hiện tại, đám mây đang bao phủ chiến dịch tranh cử của Trump. Ông ấy không chỉ bị tuyên bố là không đủ điều kiện ở Colorado và Maine. Ở các tiểu bang khác, câu hỏi dành cho các cử tri khác là: Tôi có đang lãng phí phiếu bầu của mình không, liệu đây có thực sự là một ứng cử viên không đủ điều kiện? Tôi có nên bỏ phiếu cho người khác không?
Đó không phải là một lập trường mong muốn đối với cử tri - rằng họ có thể bỏ phiếu chỉ để sau đó phát hiện ra rằng lá phiếu của họ sẽ không được tính.
https://theconversation.com/us-supreme-court-decision-on-trump-colorado-ballot-case-monumental-for-democracy-itself-not-just-2024-presidential-election-220643
Derek T. Muller là giáo sư luật tại Đại học Notre Dame .
NVV dịch
