2025-04-09 

Tòa án Tối cao sửa chữa sự lạm quyền của tòa án cấp dưới chống lại quyền lực tổng thống của Trump

(Kaelan Deese, Washington Examiner, 9/4/2025)

Tòa án Tối cao đang trao cho chính quyền Trump một loạt các chiến thắng ban đầu khi chương trình nghị sự chính sách của họ phải đối mặt với các rào cản pháp lý tại các tòa án cấp dưới, cho thấy các thẩm phán ngày càng sẵn sàng phản đối các phán quyết quá rộng về thủ tục của các thẩm phán xét xử, đặc biệt liên quan đến các vấn đề nhập cư và quyền hành pháp.

Trong ba quyết định tuần này, các thẩm phán đã đứng về phía chính quyền trong các vấn đề thực thi quan trọng: trục xuất theo Đạo luật Alien Enemies Act, các lệnh của tòa án cấp dưới yêu cầu trả lại những thành viên băng đảng bị trục xuất và tính hợp pháp của việc sa thải hàng loạt các nhân viên liên bang.

Những luật gia bảo thủ và đồng minh của Trump đã cáo buộc những nguyên đơn của đảng Dân chủ về việc lựa chọn tòa án — nộp đơn kiện ở các quận có lợi về mặt ý thức hệ để bảo đảm lệnh cấm sơ bộ toàn quốc với ít diễn biến thực tế. Họ lập luận rằng nhiều thách thức pháp lý dựa vào những nguyên đơn không có tư cách hoặc được đưa ra bởi các nhóm lợi ích không có mối liên hệ trực tiếp với các chính sách bị ảnh hưởng.

Theo nhiều cách, Tòa án Tối cao đã xóa án cho các đồng minh của Trump, những người đã nổi giận với các thẩm phán đã bác bỏ nhiều chính sách quan trọng của ông ngay từ đầu vụ kiện bằng cách sử dụng quá nhiều lệnh cấm tạm thời hoặc lệnh cấm sơ bộ toàn diện, nhiều lệnh trong số đó đã có hiệu lực trên toàn quốc, có lợi cho các bên khởi kiện.

Mặc dù mỗi phán quyết được đưa ra một cách chặt chẽ để tránh giải quyết các câu hỏi cơ bản về hiến pháp, nhưng khi kết hợp lại, chúng vạch ra lộ trình pháp lý cho chiến lược rộng hơn của Trump nhằm hành động táo bạo, để tòa án theo kịp và hạn chế khả năng của thẩm phán tòa dưới trong việc ngăn chặn hành động thông qua lệnh cấm mở rộng.

* Tòa án Tối cao nêu rõ nơi nào có thể và không thể nộp đơn kiện trục xuất.


Hậu quả của ba phán quyết liên quan đến việc chính quyền viện dẫn Đạo luật Alien Enemies Act, một đạo luật thế kỷ 18 ban đầu được thiết kế để sử dụng trong thời chiến. Vào ngày 15 tháng 3, Bộ An ninh Nội địa bắt đầu trục xuất những thành viên bị tình nghi của băng đảng Tren de Aragua người Venezuela đến El Salvador.

Cùng ngày hôm đó, Thẩm phán Tòa án Liên bang Quận, James Boasberg tại Washington, DC, đã ban hành lệnh cấm tạm thời dừng việc trục xuất để đáp lại vụ kiện tập thể chống lại chính quyền sử dụng AEA cho mục đích trục xuất.

Chính quyền Trump đã kháng cáo lên Tòa án Tối cao và vào ngày 8 tháng 4, các thẩm phán đã dỡ bỏ lệnh cấm trong quyết định 5-4. Phán quyết không xác nhận cách giải thích của chính quyền về Đạo luật Alien Enemies Act nhưng bác bỏ thẩm quyền của Boasberg, nhấn mạnh rằng những thách thức habeas [quyền được xét xử] như vậy phải được nộp tại khu vực tài phán nơi những người bị giam giữ bị giam giữ — không phải ở DC.

“Điều này không thể xảy ra ở Washington, DC,” Josh Hammer, cố vấn cấp cao tại Dự án Điều III, cho biết trên One America News Network. "Đó là tin rất tốt vì điều này sẽ được giải quyết khỏi bàn làm việc của thẩm phán Boasberg, người cực kỳ chống Trump, cực kỳ phản đối pháp quyền, phản đối thực thi luật nhập cư."

* ACLU nhanh chóng khởi động lại chiến lược pháp lý tại các khu vực pháp lý mới

Sau phán quyết của Tòa án Tối cao vào thứ Hai, Liên đoàn Tự do Dân sự Hoa Kỳ đã nộp lại đơn kiện của mình lên các địa điểm thích hợp.

Tại New York, Thẩm phán Alvin Hellerstein, người được cựu Tổng thống Bill Clinton bổ nhiệm, hôm thứ Tư đã từ chối cân nhắc tính hợp hiến của Đạo luật Alien Enemies Act nhưng đã ra lệnh cho chính phủ thông báo cho những người Venezuela trong quận của ông bị giam giữ và cho họ cơ hội phản đối việc bị chỉ định là băng đảng trước khi bị trục xuất, ít nhất là cho đến ngày 22 tháng 4.

Chỉ vài phút sau, Thẩm phán Fernando Rodriguez Jr. của Texas, người được Trump bổ nhiệm, đã ban hành lệnh cấm tạm thời đến ít nhất là ngày 23 tháng 4, chặn việc trục xuất những người di cư Venezuela bị giam giữ tại một cơ sở giam giữ ở Nam Texas đến El Salvador theo Đạo luật Alien Enemies Act. ACLU của Texas đã đệ đơn xin bảo vệ nhân thân chỉ hai ngày sau khi Tòa án Tối cao ra phán quyết chuyển hướng những thách thức như vậy đến các khu vực pháp lý nơi giam giữ những người bị giam giữ.

Mặc dù những phán quyết mới này tạm thời ngăn chặn những nỗ lực của Trump, nhưng chúng không làm giảm chương trình nghị sự trục xuất rộng hơn của ông. Trước hết, chúng chỉ giới hạn hẹp ở những địa điểm mà các nguyên đơn này đã đệ đơn kiện chứ không phải lệnh ban đầu của Boasberg cấm sử dụng AEA trên toàn quốc.

Trump vẫn có thể sử dụng các luật trục xuất khác theo Đạo luật Quốc tịch Di trú hoặc các thỏa thuận hồi hương giữa các quốc gia.

* Roberts dừng lệnh trả lại nghi phạm MS-13 bị trục xuất

Một vụ án liên quan đến trục xuất khác đã được đưa lên tòa án cấp cao trong tuần này, liên quan đến Kilmar Abrego Garcia, một nghi phạm MS-13 bị trục xuất khỏi Maryland vào tháng 3.

Một thẩm phán quận đã ra lệnh trả lại ông, nhận thấy việc trục xuất có thể đã vi phạm các biện pháp bảo vệ theo thủ tục. Tuy nhiên, chính quyền Trump lập luận rằng các lệnh tư pháp như vậy sẽ can thiệp vào quyền hạn đối ngoại và quyền quyết định thực thi của chính quyền.

Chánh án John Roberts đã ban hành lệnh hoãn khẩn cấp chỉ vài giờ trước thời hạn do tòa án áp đặt, tạm thời bảo vệ chính quyền khỏi việc phải hủy bỏ lệnh trục xuất.

Những người chỉ trích đã cáo buộc thẩm phán quận vượt quá thẩm quyền tư pháp khi đưa ra các yêu cầu đòi hỏi phải phối hợp với chính phủ nước ngoài, điều mà chính quyền Trump cho rằng tòa án không thể thực hiện được.
Các chuyên gia cho biết Tòa án Tối cao đã kiềm chế các thẩm phán 'hung hăng', với sự miễn cưỡng của Barrett trong việc tham gia hoàn toàn với phe đa số.

Những phán quyết về nhập cư này phản ánh điều mà cựu luật sư Bộ Tư pháp John Yoo của chính quyền Bush gọi là sự điều chỉnh có phối hợp của Tòa án Tối cao đối với chủ nghĩa hành động tư pháp ở các tòa án cấp dưới.

"Tòa án Tối cao đã cố gắng kiềm chế những thẩm phán xét xử quá hung hăng này", Yoo nói với Fox News vào thứ Tư. "Các thẩm phán xét xử phải khiêm tốn hơn trong những gì họ được phép làm và họ phải tôn trọng hơn đối với chính quyền Trump và chương trình nghị sự của họ".

Hammer và Yoo đều đề cập đến Thẩm phán Amy Coney Barrett, người mới nhất trong số ba người được Trump bổ nhiệm vào tòa án tối cao kể từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông, vì đã đứng về phía thiểu số trong phán quyết Đạo luật Alien Enemies Act, đồng tình với Thẩm phán Sonia Sotomayor trong một phần ý kiến ​​bất đồng của bà.

“Bà ấy vẫn tiếp tục nghiêng ngả,” Hammer nói.

Tuy nhiên, Yoo lưu ý rằng bản năng thiên về về thủ tục của Barrett có thể mang lại lợi ích cho chính quyền về lâu dài.

"Bà ấy không thích các thẩm phán xét xử và Tòa án Tối cao quyết định mọi thứ một cách nhanh chóng về các vụ án khẩn cấp này. Bà ấy thực sự muốn các vụ án được đưa đến Tòa án Tối cao một cách có trật tự và chậm rãi", Yoo nói, lưu ý rằng bà vẫn là một phần của khối bảo thủ vì bà đã đưa ra nhiều phán quyết trong các quyết định 6-3 với các thẩm phán do Đảng Cộng hòa bổ nhiệm chiếm đa số.

* Các thẩm phán ủng hộ Trump trong thách thức sa thải liên bang

Trong phán quyết thứ ba của Tòa án Tối cao vào thứ Ba, các thẩm phán đã ra phán quyết chống lại hai nhóm phi lợi nhuận đã kiện chính quyền về lệnh hành pháp theo Schedule F, dẫn đến việc sa thải hơn 16.000 nhân viên liên bang đang trong thời gian thử việc. Ít nhất năm thẩm phán đã phán quyết rằng các nhóm này không có tư cách, vì họ không chứng minh được tác hại trực tiếp từ hành động hành pháp của Trump.

Phán quyết này duy trì việc chính quyền tái cấu trúc lực lượng lao động liên bang và đặt ra tiêu chuẩn cao hơn cho những thách thức về thủ tục trong tương lai từ các nhóm vận động bên ngoài.

Quyết định của tòa án cấp cao đó được tiếp nối vào thứ Tư bởi phán quyết của tòa phúc thẩm liên bang trong một vụ án liên quan do liên minh các tổng chưởng lý Dân chủ đệ trình, những người cũng đã phản đối các vụ sa thải hàng loạt. Một hội đồng gồm ba thẩm phán chia rẽ tại Tòa Phúc thẩm Liên bang số 4 đã bãi bỏ một lệnh riêng của tòa án cấp dưới đã chặn nhiều vụ sa thải, tương tự như vậy kết luận rằng các nguyên đơn của tiểu bang có thể không có tư cách.

Với cả hai phán quyết đã có hiệu lực, không còn rào cản pháp lý nào ngăn cản chính quyền Trump tiếp tục tinh giản bộ máy quan liêu liên bang tại gần 20 cơ quan lớn.

Giáo sư Josh Blackman của Trường Luật Nam Texas đã viết trên blog "The Volokh Conspiracy" của Reason rằng: "Ở đây, Tòa án đang gửi đi một tín hiệu rõ ràng khác: những thách thức đối với việc sa thải các nhân viên liên bang nên được đưa ra thông qua các kênh thông thường tại MSPB (Merit System Protection Board) chứ không phải thông qua lệnh cấm trên toàn quốc".

Tuy nhiên, những nỗ lực của các nhân viên liên bang này vẫn chưa kết thúc, theo một liên minh phản hồi phán quyết hôm thứ Ba. Blackman cho biết có khả năng "các nguyên đơn khác có thể thiết lập được tư cách, nhưng vấn đề đó sẽ phải đợi đến ngày khác".

"Nhiều khả năng là vụ án của họ đã kết thúc rồi", ông nói.

* Vụ kiện về quyền công dân theo nơi sinh có thể là thử thách lớn tiếp theo

Hiện tại, Tòa án Tối cao vẫn chưa giải quyết các câu hỏi về hiến pháp, bao gồm cả việc liệu việc thực hiện AEA của chính quyền Trump có thể vượt qua được sự kiểm duyệt của hiến pháp hay không.

Nhưng các quyết định gần đây của tòa đã gửi đi một thông điệp rõ ràng: địa điểm, thẩm quyền đệ đơn kiện và kỷ luật tố tụng là những vấn đề quan trọng, và lệnh khẩn cấp cấm toàn diện có thể sẽ phải chịu sự giám sát chặt chẽ hơn bao giờ hết.

Chính quyền có thể sớm phải đối mặt với một thử thách khác tại tòa án cấp cao về lệnh cấp quyền công dân theo nơi sinh của Trump, mà cho đến nay đã bị bốn tòa án quận ngăn chặn không cho có hiệu lực.

Ba bản kiến ​​nghị thách thức quyền công dân theo nơi sinh đối với trẻ em sinh ra tại Hoa Kỳ của những người nhập cư không có giấy tờ hiện đang chờ xử lý, và các thẩm phán dự kiến ​​sẽ sớm quyết định xem có nên giải quyết hay không nếu tòa án cấp dưới đã phạm sai lầm khi áp dụng lệnh hoãn tự động đối với những nỗ lực của chính quyền nhằm hạn chế quyền công dân theo nơi sinh.

Nếu Tòa án Tối cao hành động theo các đơn thỉnh cầu này, thì có thể đây sẽ là một quyết định hạn chế và mang tính thủ tục nữa, chẳng hạn như liệu có nên thu hẹp phạm vi lệnh mà tòa án cấp dưới đã áp dụng đối với tổng thống hay không.


https://www.newsbreak.com/share/3955856015906-supreme-court-corrects-lower-court-overreach-against-trump-s-presidential-powers?

https://www.washingtonexaminer.com/news/supreme-court/3375141/supreme-court-corrects-lower-court-overreach/

NVV dịch