2023-10-09
Ảo tưởng trong Nhà Trắng. Đổ máu ở Israel.
(Eli Lake, The Free Press, 9 tháng 10, 2023)
Chính quyền này nghĩ rằng nó có thể chế ngự được những kẻ hung hăng trên thế giới. Sai.
Khi
các tay súng Hamas đang ở giai đoạn đầu của cuộc đột kích khiến hơn 700
người chết, 2.408 người bị thương và ít nhất 100 người bị bắt làm con
tin ở Gaza, Văn phòng Hoa Kỳ về các vấn đề Palestine ở Jerusalem đã cân
nhắc về nỗi kinh hoàng đang diễn ra.
Tài khoản X chính thức của
văn phòng đăng : “Chúng tôi lên án một cách dứt khoát cuộc tấn công của
những kẻ khủng bố Hamas và những thiệt hại về nhân mạng đã xảy ra” .
“Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên kiềm chế bạo lực và các cuộc tấn công
trả đũa. Khủng bố và bạo lực không giải quyết được gì cả.”
Các
nhà quan sát chính sách của Mỹ ở Trung Đông sẽ nhận ra những điểm nổi
bật: thúc giục kiềm chế khi đối mặt với khủng bố; bao hàm chu kỳ bạo
lực. Tiến trình hòa bình đã chết trong nhiều năm, nhưng tư duy đằng sau
nó vẫn tồn tại.
Chúng ta hãy nhìn cho rõ ràng. Thời điểm của
những lời nói ngoại giao tầm thường này thật kỳ cục. Đây là văn phòng
chính thức của Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Jerusalem, nơi làm việc với chính
quyền Palestine, kêu gọi Israel kiềm chế đáp trả vụ tàn sát tồi tệ nhất
đối với những người Do Thái vô tội kể từ Holocaust.
Bài viết gốc
đã sớm bị xóa. Những tuyên bố sau đó của Tổng thống Biden và các cố vấn
cấp cao của ông đã loại bỏ lối nói gộp chung cả hai bên và thay vào đó
tập trung vào quyền tự vệ của Israel.
Tuy nhiên, chính quyền này
có một vấn đề nghiêm trọng. Mặc dù phản ứng chính thức đối với cuộc tấn
công là mạnh mẽ, nhưng có một khoảng cách lớn giữa lời nói của tổng
thống và hành động của chính quyền ông.
Kể từ khi nhậm chức,
chính quyền Biden đã thực hiện nhiều bước để giảm bớt áp lực lên Hamas
và những người bảo trợ quốc tế của tổ chức này như một biện pháp khôi
phục chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ như thời Barack Obama, hoàn thành
với thỏa thuận hạt nhân Iran được phục hồi.
Cho đến tuần trước,
chính quyền Biden coi chính sách của họ tại khu vực này là một thành
công. Phát biểu tại một sự kiện của tạp chí Atlantic vào ngày 8 tháng 9,
Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan khoe : “Khu vực Trung Đông ngày
nay yên tĩnh hơn so với hai thập kỷ qua”.
Sau cuối tuần này,
chiến lược Trung Đông của chính quyền đang tan vỡ. Và sự tự ảo tưởng
trong giới hoạch định chính sách đối ngoại của chúng ta là gốc rễ của
vấn đề.
Hãy bắt đầu với chính sách của Biden nhằm khôi phục
nguồn tài trợ của Mỹ cho sự phát triển của người Palestine sau khi chính
quyền Trump chấm dứt nó. Như The Washington Free Beacon đưa tin lần đầu
tiên vào tháng 8, các tài liệu nội bộ cho thấy Bộ Ngoại giao, vào năm
2021, đã bí mật tìm kiếm một ngoại lệ [exemption] cho Bộ Tài chính để
giải ngân hơn 360 triệu USD cho Palestine bất chấp lo ngại rằng ít nhất
một phần trong số đó sẽ đến tay Hamas. (Theo thông cáo báo chí của Bộ
Ngoại giao vào tháng 5 năm 2021, số tiền đó đã được chuyển đến các tổ
chức nhân đạo để cung cấp, cùng với những thứ khác, nơi trú ẩn khẩn cấp,
thực phẩm và chăm sóc sức khỏe, bao gồm cả “hỗ trợ sức khỏe tâm thần và
tâm lý xã hội”.)
Nhưng câu chuyện, dựa trên các tài liệu của
chính Bộ Ngoại giao và có được thông qua yêu cầu của Đạo luật Tự do
Thông tin, thật đáng nguyền rủa. Một dự thảo đơn xin đặc cách
[exemption] có nội dung: “Chúng tôi đánh giá có nguy cơ cao Hamas có thể
thu được lợi ích gián tiếp, không chủ ý, từ sự hỗ trợ của Mỹ cho Gaza”.
(Tài liệu này có đồng tác giả là Joey Hood, quyền trợ lý ngoại trưởng
lúc bấy giờ phụ trách các vấn đề Cận Đông và Naz Durakoğlu, phó trợ lý
ngoại trưởng lúc bấy giờ phụ trách các vấn đề lập pháp.)
Điều này
đặt ra một câu hỏi rõ ràng sau cuộc tàn sát hôm thứ Bảy: phải chăng
chiếc xe ủi mà Hamas dùng để phá bỏ hàng rào biên giới giữa Israel và
Gaza, mở đường cho những kẻ khủng bố tràn vào các thị trấn và khu định
cư của người Do Thái, được chi trả một phần bằng viện trợ phát triển của
Hoa Kỳ ?
Nhưng điều đáng lo ngại hơn nữa đối với chính quyền
Biden là tình hình ở Iran, quốc gia đã tài trợ và huấn luyện Hamas từ
những năm 1990. Vào Chủ nhật, tạp chí Phố Wall đã vạch trần sự tham gia
sâu sắc của Cộng hòa Hồi giáo vào vụ đổ máu cuối tuần này, đưa tin rằng
“các quan chức an ninh Iran đã giúp lên kế hoạch cho cuộc tấn công bất
ngờ vào thứ Bảy của Hamas vào Israel và bật đèn xanh cho cuộc tấn công
tại một cuộc họp ở Beirut vào thứ Hai tuần trước, theo cho các thành
viên cấp cao của Hamas và Hezbollah, một nhóm chiến binh khác được Iran
hậu thuẫn.”
Mới tháng trước, Biden đã cho phép chuyển 6 tỷ USD
doanh thu từ dầu mỏ vào tài khoản ngân hàng Iran ở Qatar để đổi lấy việc
thả 5 con tin. Số tiền trước đó đã bị đóng băng vì các lệnh trừng phạt
của Mỹ đối với hoạt động xuất khẩu dầu của Iran.
Không có bằng
chứng nào cho thấy số tiền đó được dùng cho hoạt động của Hamas. Thật
vậy, một quan chức cấp cao của Bộ Tài chính, Brian Nelson, đã viết trên X
vào thứ Bảy để đưa ra quan điểm này. “Tất cả số tiền được giữ trong các
tài khoản bị hạn chế ở Doha như một phần của thỏa thuận nhằm đảm bảo
việc trả tự do cho 5 người Mỹ vào tháng 9 vẫn còn ở Doha.”
Điều
đó nói lên rằng, rõ ràng số tiền chuộc trả cho Iran sẽ là nguồn tài trợ
cho cuộc chiến ủy nhiệm trong khu vực chống lại Mỹ và các đồng minh của
nước này. Cuộc chiến ủy nhiệm đó gần như chắc chắn sẽ liên quan đến việc
giúp Hamas hoàn thiện việc sử dụng tên lửa tầm xa và máy bay không
người lái sát thủ.
Chính quyền Biden giờ đây phải tính đến thực
tế là họ đã đạt được thỏa thuận với người bảo trợ quan trọng và quyền
lực nhất của Hamas. Những nỗ lực của Biden nhằm khôi phục thỏa thuận hạt
nhân với Iran và việc thực thi lỏng lẻo các biện pháp trừng phạt thứ
cấp đã giải phóng vốn cho Cộng hòa Hồi giáo để đầu tư vào tổ chức khủng
bố ủy nhiệm của mình.
Và đừng quên chiến lược của Biden với
Qatar, một quốc gia ủng hộ khác của Hamas. Vào ngày 31 tháng 1 năm 2022,
Tổng thống Biden đã gọi Qatar là “đồng minh lớn ngoài NATO”. Sự chỉ
định này là một phần thưởng ngoại giao lớn đối với một quốc gia mà cho
đến ngày nay vẫn cho phép phần lớn lãnh đạo cấp cao của Hamas, bao gồm
cả nhà lãnh đạo chính trị của tổ chức này, Ismail Haniyeh, sống ở đó.
(Thỏa thuận Mỹ-Qatari đó không bao gồm các điều kiện để trục xuất những
người này.)
Hôm thứ Bảy, Bộ Ngoại giao Qatar đã đưa ra một tuyên
bố cho biết Israel “hoàn toàn chịu trách nhiệm về tình trạng leo thang
đang diễn ra”.
Phản ứng của Mỹ?
Im lặng, ngoại trừ báo
cáo cho biết Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Ngoại trưởng Qatar
Mohammed bin Abdulrahman Al Thani “đồng ý duy trì phối hợp chặt chẽ”.
Xem
xét nhiều bước đi sai lầm của họ, không có gì ngạc nhiên khi Tòa Bạch
Ốc đang ở thế phòng thủ. Trả lời những người Cộng hòa đưa ra thỏa thuận
con tin trị giá 6 tỷ USD, phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia
Adrienne Watson cho biết hôm thứ Bảy , “Những quỹ này hoàn toàn không
liên quan gì đến các cuộc tấn công kinh hoàng ngày hôm nay và đây không
phải là lúc để truyền bá thông tin sai lệch.”
À đúng rồi, một
trường hợp “thông tin sai lệch” khác khiến người Mỹ hiểu lầm rằng chính
sách của chính phủ họ là sai lầm. Tuy nhiên, trong trường hợp này, sự
lừa dối thực sự là sự lừa dối khiến rất nhiều người trong giới hoạch
định chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ nghĩ rằng các chế độ cuồng tín như ở
Tehran và Gaza có thể bị lôi kéo tham gia vào nền văn minh thế giới,
nếu Mỹ có đủ kiên nhẫn, cam kết và tiền bạc,
https://www.thefp.com/p/delusion-in-the-white-house
