2023-10-14
Tại sao đám "thức tỉnh" ủng hộ Hamas
(RealClearPolitics, 14/10/2023)
Sau
cuộc tấn công dã man vào Israel, nhiều người Mỹ đã bị sốc, tức giận và
ghê tởm khi thấy các tổ chức thức tỉnh bày tỏ bất cứ điều gì khác ngoại
trừ việc lên án Hamas. Trong khuôn viên trường và trong cộng đồng của
chúng ta, sinh viên và các tổ chức như Black Lives Matter đã bày tỏ sự
ủng hộ đối với những kẻ đồ tể giết người Do Thái. Trong khi đó, quá
nhiều lãnh đạo trường, trước đây nhanh chóng lên án ngay cả một chút
phân biệt chủng tộc, hầu như không thể lên án thậm chí yếu ớt đối với
hành động man rợ như vậy. Nhiều người Mỹ thấy mình lắc đầu thất vọng.
Sự mù quáng này đến từ đâu? Tại sao có quá nhiều người tự coi mình là người thập tự chinh vì công lý lại sai lầm đến vậy?
Đó
là một câu chuyện phức tạp. Nhưng một phần quan trọng của câu chuyện đó
là cách mà quyền công dân, vốn bắt đầu như một lý tưởng, đã trở thành
một hệ tư tưởng. Cuối cùng, hệ tư tưởng đó đã di căn thành “chống phân
biệt chủng tộc”, một học thuyết pháp lý cấp tiến mà học giả John
McWhorter cho rằng không gì khác hơn là một “tôn giáo” thế tục. Nguyên
nhân cao cả một thời của quyền công dân đã thay đổi. Không còn chỉ đơn
thuần là chấm dứt các hành vi phân biệt đối xử cụ thể trong bầu cử, việc
làm và chỗ ở công cộng, nó đã trở thành một chiến dịch khắc phục những
sai trái của chế độ nô lệ, Jim Crow và di sản còn sót lại của chế độ
phân biệt chủng tộc trong thể chế. Theo quan điểm của những người cấp
tiến trong thế kỷ 21, điều này kéo theo sự biến đổi của nước Mỹ và thế
giới. Đó là lời nhắc nhở rằng ngay cả những điều tốt nếu làm sai cách
hoặc làm quá mức cũng có thể trở nên tồi tệ.
Đạo luật Dân quyền
năm 1964 quy định việc phân biệt đối xử với ai đó vì “chủng tộc, màu da,
tôn giáo, giới tính hoặc nguồn gốc quốc gia của họ” là bất hợp pháp.
Trong những thập kỷ tiếp theo, chúng tôi đã bổ sung thêm nhiều danh mục
hơn, đặc biệt là tình dục, khuyết tật và bản dạng giới. Những hạng mục
đó là “các tầng lớp được bảo vệ” trong pháp luật. Nhưng chẳng bao lâu
sau, phạm trù pháp lý đã chuyển thành phạm trù đạo đức. Một số người
được coi là có sự bảo vệ đặc biệt. Trong những thập kỷ kể từ năm 1964,
chúng ta đã tạo ra một bộ máy quan liêu ngày càng mở rộng và có ảnh
hưởng hơn bao giờ hết gồm những người lao động DEI (Diversity, Equity,
and Inclusion - Đa dạng, Công bằng và Hòa nhập) chuyên trách nhiệm vụ
này.
Nhưng có một vấn đề, đặc biệt là khi số lượng các tầng lớp
được bảo vệ ngày càng tăng và khi số lượng người Mỹ không phải da trắng
ngày càng tăng. (Khi Đạo luật Dân quyền năm 1964 được thông qua, người
da trắng chiếm khoảng 88% dân số. Ngày nay con số này là khoảng 60%.)
Phải làm gì khi một thành viên của một tầng lớp được bảo vệ lại đi ngược
đãi hoặc phân biệt đối xử với người khác? Trích dẫn một ví dụ khét
tiếng, nhà hoạt động dân quyền thời kỳ đầu Stokely Carmichael nói rằng
“vị trí duy nhất dành cho phụ nữ trong SNCC [Ủy ban điều phối bất bạo
động dành cho sinh viên] là dễ bị tổn thương”. Vì vậy, Carmichael vừa là
người đấu tranh chống lại sự phân biệt chủng tộc, vừa là một con lợn
phân biệt giới tính.
Khi một thành viên của một giai cấp được bảo
vệ phân biệt đối xử với một giai cấp khác hoặc tán thành sự cố chấp
[không dung thứ] chống lại một giai cấp khác, điều đó có nguy cơ làm suy
yếu nền tảng (framework) lớn hơn mà theo đó, về cơ bản, “những kẻ áp
bức” luôn là Bull Connor [một giới chức phân biệt chủng tộc]. Nó sẽ làm
suy yếu cách tiếp cận của DEI đối với việc thực thi luật dân quyền vốn
tập trung vào các trường hợp phân biệt đối xử cá nhân hơn là vào nỗ lực
lớn nhằm thay đổi sự chênh lệch quyền lực giữa các chủng tộc. Đó là lý
do tại sao hệ tư tưởng về quyền công dân dựa trên ý tưởng về “tính liên
thông gữa các giới (intersectionality)” - sự thừa nhận rằng một người
nhất định có thể bị áp bức từ nhiều góc độ (người Mỹ gốc Phi, người châu
Á, người gốc Tây Ban Nha, nữ, đồng tính nữ, chuyển giới, v.v.). Trong
bất kỳ tình huống nào, ai sẽ được bảo vệ? Có lẽ, đó là người có nhiều
điểm liên thông nhất, như thể đó là cách hợp lý để tổ chức xã hội - hoặc
có thể là một quy mô khách quan. Hơn nữa, DEI thức tỉnh đã thúc đẩy học
thuyết cho rằng tất cả các tầng lớp được bảo vệ đều ở cùng một phía
trong lịch sử, bỏ qua những căng thẳng bên dưới bề mặt.
Đầu năm
nay, những người cấp tiến đã bị sốc khi hội đồng thành phố Hamtramck,
Michigan, có đa số người Hồi giáo cấm treo cờ Tự hào [Pride flags - cờ
của giới LGBT+) trên khuôn viên thành phố. Việc một lớp người được bảo
vệ [Hồi giáo] có thể không hỗ trợ lớp khác sẽ không nằm trong nhãn quan
của người "thức tỉnh". Tuy nhiên, với học thuyết chính thống của Hồi
giáo về tình dục, không ai ngạc nhiên. Nói cách khác, những người cấp
tiến thức tỉnh ủng hộ người Hồi giáo không phải vì họ theo đạo Hồi mà vì
đám thức tỉnh đã giao cho họ vai trò “những người bị áp bức”. Chấm dứt
sự áp bức của họ là “lề phải” của lịch sử. Họ dường như rất ngạc nhiên
khi thấy rằng lịch sử rất phức tạp.
Do đó, chuyển sang cuộc tàn
sát người Do Thái ở Israel của Hamas, ý tưởng cho rằng người Palestine
có thể là những con quái vật về đạo đức thì lại xung đột với sự tiến bộ
của phe "thức tỉnh". Lý do những người Do Thái không còn được coi là
thiểu số, nghĩa là không còn có thể đươc bảo vệ chống phân biệt đối xử
và áp bức - là vì người Do Thái đang sống rất tốt trong thế giới hậu
Holocaust. (Một quá trình song song đang diễn ra với người Mỹ gốc Á ngày
nay.) Khi người Palestine đánh dấu nhiều ô áp bức hơn người Do Thái,
thì chắc chắn Hamas và dân tộc đã bầu họ lên nắm quyền, không thể chịu
trách nhiệm về những tội ác chống lại loài người, bất chấp tất cả những
bằng chứng ngược lại.
Hy vọng lớn hơn của phong trào thức tỉnh là
biến đổi nước Mỹ và thế giới về cơ bản. Lịch sử là một ghi chép buồn
bã, đầy tính tàn bạo, bi kịch và man rợ. Khó có thể trách người ta đã
ước rằng tương lai sẽ ít đẫm máu hơn quá khứ. Nhưng nếu mặt bi kịch của
đời người là do những mâu thuẫn tất yếu trong thân phận con người thì
chủ nghĩa duy tâm như vậy luôn có xu hướng chuyển sang ghét nhân loại.
Có một bài học đạo đức sâu sắc trong câu chuyện Satan là một thiên thần
sa ngã. Nếu những tính toán về mặt đạo đức luôn phức tạp, và nếu nhiều
quyết định chính trị quan trọng luôn mang tính bi thảm (công lý cho
người này kéo theo sự bất công cho người khác), thì các ghi chép lịch sử
có thể sẽ vẫn còn trong tương lai giống như trong quá khứ. Từ góc nhìn
của một người ngoài cuộc nhìn vào lịch sử Trung Đông, cả người Do Thái
và người Hồi giáo đều có yêu sách đối với Jerusalem (cũng như những
người theo đạo Thiên chúa). Nhưng từ quan điểm của mỗi người, bất kỳ
giải pháp nào thực sự làm hài lòng một người chắc chắn sẽ có vẻ giống
như sự đầu hàng đối với nhiều người trong nhóm kia. Theo thời gian, gần
như không thể tránh khỏi, bất kỳ sự thỏa hiệp nào cũng sẽ bị phá vỡ, có
thể là một cách bạo lực. Đó là khía cạnh bi thảm của chính trị.
Nói
cách khác, những kẻ thức tỉnh ngày nay kết hợp lòng căm thù phân biệt
chủng tộc với mong muốn triệt để về một tương lai không tưởng. Và người
Do Thái đang cản trở dự án đó. Đó hầu như không phải là một bước ngoặt
mới lạ trong lịch sử. Hitler gọi Holocaust là “Giải pháp cuối cùng”.
Chính xác hơn, đó là “Giải pháp cuối cùng cho vấn đề Do Thái”. Giống như
những người tiến bộ ngày nay, Hitler có hy vọng về một tương lai tốt
đẹp hơn: “Tôi tin vào sự hiểu biết chắc chắn giữa các dân tộc, điều này
sớm hay muộn sẽ đến. Sẽ chẳng có ý nghĩa gì trong việc mang lại sự hợp
tác giữa các quốc gia, dựa trên sự hiểu biết lâu dài, cho đến khi sự
sinh sôi nẩy nở người Do Thái bị loại bỏ.” Karl Marx đã nói điều gì đó
tương tự. Trong bài tiểu luận về “Vấn đề Do Thái”, Marx nói rằng sự tiến
bộ sẽ không diễn ra cho đến khi người Do Thái ngừng là người Do Thái.
Hiến chương Hamas thể hiện một phiên bản tương tự về ngày tận thế của
người Hồi giáo. Tất cả sẽ là hòa bình, sung túc và hài hòa trên trái đất
nếu không có những người Yid can thiệp.
Cho phép sự đa dạng về
tôn giáo và sắc tộc là cho phép một thế giới trong đó những chia rẽ và
lựa chọn bi thảm vẫn là nền tảng của chính trị, với những hậu quả khủng
khiếp mà chúng nhất thiết phải kéo theo. Thừa nhận sự cần thiết của một
Israel của người Do Thái là từ chối sự tiến bộ toàn diện chỉ thông qua
các phương tiện của con người (trái ngược với thần thánh). Thay vì thừa
nhận điều đó, nhiều người cấp tiến ở Mỹ chọn cách đổ lỗi cho người nói
sự thật (shoot the messenger), hoặc, như trong trường hợp này, ủng hộ
những ai sẽ làm vậy (đổ lỗi..).
Tác giả: Richard Samuelson là
một nhà sử học người Mỹ, đồng thời là phó giáo sư về chính quyền tại
trường Hillsdale College,, Washington, D.C..
https://www.realclearpolitics.com/articles/2023/10/14/why_the_woke_support_hamas_149903.html
