2022-04-27
Sự thiên vị của Wikipedia
(By John Stossel, Apr 27, 2022)
Tôi yêu Wikipedia. Tôi đã quyên góp hàng nghìn đô la cho Wikimedia Foundation.
Trước Wikipedia, tất cả những gì chúng ta có đều là bách khoa toàn thư đã in - đã lỗi thời vào thời điểm chúng ta mua chúng.
Sau đó, Jimmy Wales theo chủ nghĩa tự do đã đưa ra một bách khoa toàn thư dựa trên web, có nguồn gốc từ quần chúng.
Nguồn
gốc từ quần chúng? Một biên tập viên Britannica gọi Wikipedia là "một
nhà vệ sinh công cộng." Nhưng Wales đã thắng. Các bách khoa toàn thư của
Britannica không còn được in nữa.
Xin chúc mừng Wales.
Nhưng
gần đây tôi được biết rằng người đồng sáng lập Wikipedia, Larry Sanger,
nói rằng các trang chính trị của Wikipedia đã trở thành "tuyên truyền"
của phe cánh tả.
Thật là khó chịu. Những người cánh tả đã tiếp quản việc chỉnh sửa?
Đáng buồn thay, đúng vậy. Tôi đã kiểm tra.
Tất
cả các chỉnh sửa được thực hiện bởi các tình nguyện viên. Wales hy vọng
sẽ có đủ sự tuyết phục chính trị đa dạng để những người khác phản bác
lại những thành kiến.
Nhưng đó không phải là những gì đang xảy ra.
Những người cánh tả chỉ thích viết.
Những
người bảo thủ xây dựng mọi thứ: công ty, nhà cửa, trang trại. Bạn thấy
mô hình so sánh các khoản quyên góp chính trị từ các ngành nghề khác
nhau: Bác sĩ phẫu thuật, công nhân dầu mỏ, tài xế xe tải, lâm tặc và phi
công nghiêng về cánh hữu. Nghệ sĩ, nhân viên pha chế, thủ thư, phóng
viên và giáo viên nghiêng về cánh tả.
Những người bảo thủ không
có nhiều thời gian để tweet hoặc tranh luận trên web. Những người cánh
tả làm. Và họ thích làm điều đó. Điều này giúp họ tiếp quản các phương
tiện truyền thông, các trường đại học và bây giờ là Wikipedia.
Jonathan
Weiss được Wikipedia gọi là Wikipedian "Top 100" vì ông ấy đã thực hiện
gần nửa triệu chỉnh sửa. Ông ấy nói rằng ông ấy đã nhận thấy một xu
hướng mới. "Wikipedia thực hiện rất tốt những thứ như khoa học và thể
thao, nhưng bạn sẽ thấy nhiều sựu thiên vị chính trị xuất hiện khi bạn
nói về các sự kiện hiện tại."
Weiss không bảo thủ. Trong các cuộc
bầu tổng thống, ông bầu cho Al Gore, Ralph Nader và Barack Obama. Không
bao giờ cho một đảng viên Cộng hòa. "Tôi thực sự chưa bao giờ xác định
bản thân rõ ràng với bất kỳ đảng chính trị nào," ông nói.
Có lẽ đó là lý do tại sao ông ta nhận thấy sự thiên vị Wikipedia mới.
"Những
người ở cánh tả hơn hẳn những người ở cánh trung tâm và cánh phải ...
rất nhiều người cánh tả công khai theo chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa
Mác." Một số thậm chí còn đăng ảnh Che Guevara và Lenin trên trang cá
nhân của họ.
Đây là những người quyết định những nguồn tin tức mà
người viết Wikipedia có thể trích dẫn. Trang "Reliable sources" được
Wikipedia phê duyệt từ chối báo cáo chính trị từ Fox nhưng gọi CNN và
MSNBC là "đáng tin cậy."
Các hãng tin bảo thủ tốt như The
Federalist, The Daily Caller và The Daily Wire đều bị coi là "không đáng
tin cậy". Tương tự với New York Post (Đó có thể là lý do tại sao
Wikipedia gọi các email của Hunter Biden là thuyết âm mưu ngay cả sau
khi các phương tiện truyền thông tự do khác cuối cùng cũng thừa nhận
rằng chúng là thật).
Trong khi loại trừ Fox, Wikipedia chấp thuận
ngay cả những phương tiện truyền thông cánh tả như Vox, Slate, The
Nation, Mother Jones và Jacobin, một ấn phẩm xã hội chủ nghĩa.
Cho
đến gần đây, các trang "chủ nghĩa xã hội" và "chủ nghĩa cộng sản" của
Wikipedia không đề cập đến hàng triệu người bị giết bởi chủ nghĩa xã hội
và chủ nghĩa cộng sản. Weiss nói, ngay cả bây giờ, những cái chết đã
nằm sâu trong bài báo, "được coi như một cuộc tranh luận giáo dục
(academic) phức tạp. Nhưng chúng ta đang nói về giết người hàng loạt!"
Trang
chủ nghĩa cộng sản thậm chí còn nói thêm rằng chúng ta không thể bỏ qua
"những sinh mạng được cứu bởi hiện đại hóa cộng sản"! Đây là điên.
Tra
cứu "trại tập trung và thực tập" và bạn sẽ tìm thấy, cùng với
Holocaust, "biên giới Mexico-Hoa Kỳ", và dưới đó là "chính sách chia cắt
gia đình của chính quyền Trump."
Cái gì vậy? Các cuộc kiểm soát biên
giới của cựu Tổng thống Donald Trump, dù khắc nghiệt đến đâu, cũng rất
khác với các vụ giết người hàng loạt của Đức Quốc xã.
Wikipedia
nói rằng "bất kỳ ai cũng có thể chỉnh sửa." Vì vậy, tôi đã thực hiện một
bổ sung nhỏ để cân bằng chính trị, đề cập đến việc Tổng thống Barack
Obama đã xây dựng những chiếc lồng đó [lồng sắt do chính quyền Obama
dựng lên để nhốt di dân lậu]. Bản chỉnh sửa của tôi đã bị gỡ xuống.
Tôi
đã viết cho người sáng lập Wikipedia, Wales, để nói rằng có phải sự
sáng tạo bây giờ của ông ấy chỉ sử dụng các nguồn tin cấp tiến, thì tôi
sẽ không quyên góp nữa.
Ông ấy trả lời: "Tôi hoàn toàn tôn trọng
quyết định không cho chúng tôi thêm tiền. Tôi là một người hâm mộ và
rất tôn trọng bạn cũng như công việc của bạn." Nhưng sau đó ông ấy nói
rằng "chỉ sai 100% ... rằng 'chỉ những nguồn tin dòng chính (mainstream)
theo chủ nghĩa toàn cầu, cấp tiến' mới được phép."
Ông đưa ra ví dụ về các phương tiện truyền thông cánh tả mà Wikipedia bác bỏ, như Raw Story và Occupy Democrats.
Tôi rất vui khi ông ấy từ chối chúng. Những trang web đó là cực tả ấu trĩ.
Sau
đó, tôi viết lại một lần nữa để hỏi tại sao "không có một phương tiện
truyền thông thiên hữu nào được Wiki dán nhãn 'đáng tin cậy' về chính
trị, nhưng Vox, Slate, The Nation, Mother Jones, CNN, MSNBC" lại được
chấp thuận.
Wales sau đó ngừng trả lời email của tôi.
Trừ khi sự thiên vị của Wikipedia được sửa chữa, tôi sẽ hoài nghi khi đọc bất cứ điều gì trên trang web này.
By John Stossel, Apr 27, 2022
https://townhall.com/columnists/johnstossel/2022/04/27/wikipedia-bias-n2606403
____________________
VÀI THÍ DỤ KHÁC
Trong vấn đề VN, Wikipedia hoàn toàn đăng tin của VC viết, bóp méo hoàn toàn cuộc chiến VN.
A
co-founder of Wikipedia is launching a competing website as a
free-speech-friendly alternative to what he views as the increasingly
monolithic left-wing bias of his former organization.
Last May, Wikipedia co-founder Larry Sanger wrote an op-ed on his personal website titled "Wikipedia is Badly Biased" claiming that Wikipedia's neutrality policy — known as "NPOV," or neutral point of view — "is dead."
...Sanger
referred to a Fox News report last week by Maxim Lott, which noted,
"The two main pages for 'Socialism' and 'Communism' span a massive
28,000 words, and yet they contain no discussion of the genocides
committed by socialist and communist regimes, in which tens of millions
of people were murdered and starved."
Wikipedia's socialism page
claims, "The Soviet era saw some of the most significant technological
achievements of the 20th century," Lott reported, but it "ignores a
man-made famine in which Soviet dictator Joseph Stalin commandeered the
food from regions like Ukraine and Kazakhstan, leaving millions to
starve to death even as the Soviet Union exported grain to foreign
countries."
https://justthenews.com/nation/technology/wikipedia-co-founder-launching-competitor-website-upset-about-pro-socialism
***
Wikipedia xóa bài viết về công ty đầu tư của Hunter Biden
Các
biên tập viên của Wikipedia đã xóa một bài viết về công ty đầu tư
Rosemont Seneca Partners của ông Hunter Biden, theo những bình luận trên
trang Thảo Luận về bài viết này.
Ông Hunter Biden, con trai của
Tổng thống Joe Biden, là đồng sáng lập công ty đầu tư và tư vấn Hoa Kỳ
Rosemont Seneca Partners năm 2009, cùng với ông Chris Heinz, con riêng
của cựu Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry và ông Devon Archer, một trong
những đối tác của ông Hunter. Công ty này đã bị Quốc hội giám sát và
phải đối mặt với các câu hỏi về các giao dịch kinh doanh ở ngoại quốc
của con trai ông Biden.
Theo trang Thảo Luận của Wikipedia, bài
viết về Rosemont Seneca đã bị xóa vào hôm 20/04. Một số biên tập viên đã
nói rằng bài viết này “không đáng chú ý” và cho rằng nó có quá ít chi
tiết.
https://www.ntdvn.net/the-gioi/wikipedia-xoa-bai-viet-ve-cong-ty-dau-tu-cua-ong-hunter-biden-336312.html
Nhận xét này của ông Sanger căn cứ trên các bài viết của Wikipedia về Black Lives Matter, cuộc bầu cử năm 2020, hai bản luận tội cựu Tổng thống Donald Trump và các chủ đề gây tranh cãi khác. Ông Sanger đặc biệt chỉ ra vấn đề về cách lấy nguồn của Wikipedia.
Cụ thể, trong một bài viết đăng trên trang web cá nhân của mình, ông Sanger viết rằng: “Nói tóm lại, trừ một số trường hợp ngoại lệ, thì chỉ có những nguồn chính thống theo chủ nghĩa toàn cầu, chủ nghĩa cấp tiến — và những nguồn thân thiện với chủ nghĩa toàn cầu cấp tiến — thì mới được [đăng lên website này]”.
Ông Sanger nói rằng, một số hãng tin tức trung lập như The Daily Telegraph, The Wall Street Journal và The Weekly Standard đôi khi cũng được dùng để làm nguồn. Tuy nhiên, các biên tập viên của Wikipedia [sẽ] “cẩn thận không bao giờ rời khỏi tư tưởng Cửa sổ Overton cấp tiến hiện tại”.
Không giống như Facebook và Twitter — vốn có cách tiếp cận từ trên xuống để kiểm duyệt nội dung, thì đối với Wikipedia — trang bách khoa toàn thư trực tuyến vừa tròn 20 năm tuổi này, phần lớn phụ thuộc vào các tình nguyện viên không nhận lương để xử lý các vấn đề liên quan đến hành vi của người dùng, chỉnh sửa các bài viết và các khía cạnh khác trong việc quản lý trang web.
Theo một bài báo của Reuters, Wikipedia có 230.000 biên tập viên tình nguyện làm việc trên các bài viết có nguồn từ cộng đồng, hơn 3.500 “quản trị viên” có thể thực hiện các hành động như chặn tài khoản, hoặc hạn chế chỉnh sửa đối với một số trang nhất định.
Ông Sanger nhấn mạnh rằng, các biên tập viên của Wikipedia còn tiến xa hơn nữa khi “thanh trừng một cách có hệ thống các nguồn truyền thông chính thống thuộc phe cánh hữu”, bởi vì các biên tập viên của trang này “không muốn những thứ mà họ bác bỏ, cho đó là ‘thông tin sai lệch’, ‘thuyết âm mưu ’, v.v., để [phải] nhận bất kỳ phiên điều trần nào. Nói như vậy, họ (và các tổ chức thiên vị tương tự) rõ ràng đang tuyên bố độc quyền kiểm soát những gì có thể suy nghĩ được. Họ muốn thiết lập ranh giới cho các cuộc tranh luận, và họ muốn điều hướng suy nghĩ của các bạn”.
Nhà đồng sáng lập cũng cho biết rằng, Wikipedia đã cấm sử dụng các tin tức chính trị của hãng Fox News, New York Post và Daily Mail để làm nguồn. Theo một trang của Wikipedia về các nguồn tin có thể sử dụng được, thì các trang web thuộc cánh hữu khác như Breitbart, The Blaze, The Daily Wire, The Gateway Pundit và Newsmax cũng bị cấm.
Ông Sanger nói thêm rằng: “Nhiều nguồn chính thống có quan điểm thuộc cánh hữu, [thuộc phe] tự do hoặc [phe] đối lập cũng đều bị cấm trên Wikipedia, bao gồm Quillette, The Federalist và Daily Caller”.
Ông Sanger viết trên trang web của mình rằng: “Không quá khi nói rằng, Wikipedia — giống như nhiều tổ chức có thành kiến sâu sắc khác, đã tự biến mình thành một loại cảnh sát tư tưởng và xiềng xích các quan điểm bảo thủ mà họ không đồng ý”. “Nền dân chủ không thể phát triển trong những điều kiện như vậy: Tôi khẳng định rằng, Wikipedia đã trở thành kẻ thù của [một] nền dân chủ mạnh mẽ”.
Ông Sanger lập luận rằng: “Nền dân chủ đó yêu cầu các cử tri phải cung cấp đầy đủ quan điểm [của họ] về các vấn đề gây tranh cãi, để sau đó họ có thể tự ra quyết định”.
Ông Sanger và một người đồng sáng lập khác của Wikipedia là ông Jimmy Wales, đã tạo ra Wikipedia vào năm 2001. Ông Sanger đã rời dự án 1 năm sau đó, đồng thời chỉ trích trang web này trong suốt nhiều năm qua. Hiện The Epoch Times đã liên hệ với Wikipedia để yêu cầu bình luận về thông tin trên.
https://www.ntdvn.net/the-gioi/nguoi-dong-sang-lap-canh-bao-wikipedia-ngay-cang-phien-dien-hon-bao-gio-het-210887.html
