2019-08-20
DỰ ÁN 1619
Dự án 1619 là gì
Dự án 1619 là một nỗ lực
báo chí lâu dài được phát triển bởi Nikole Hannah-Jones, các nhà văn của
The New York Times và The New York Times Magazine "nhằm mục đích chỉnh
sửa lại lịch sử đất nước bằng cách đặt ra những hậu quả của chế độ nô lệ
và những đóng góp của người Mỹ da đen tại trung tâm của câu chuyện quốc
gia của Hoa Kỳ." Ấn phẩm đầu tiên bắt nguồn từ dự án là trên Tạp chí
Thời báo New York vào tháng 8 năm 2019 để kỷ niệm 400 năm ngày những
người Phi đầu tiên bị bắt làm nô lệ tại thuộc địa của Anh của Virginia.
Đây cũng là những người Châu Phi đầu tiên ở lục địa Anh Mỹ, mặc dù người
Châu Phi đã ở các vùng khác của Bắc Mỹ từ những năm 1500.
Dự án
đã làm dấy lên những lời chỉ trích và tranh luận giữa các nhà sử học và
nhà bình luận chính trị lỗi lạc. Trong một lá thư đăng trên The New
York Times vào tháng 12 năm 2019, các nhà sử học Gordon S. Wood, James
M. McPherson, Sean Wilentz, Victoria E. Bynum và James Oakes bày tỏ "sự
dè dặt mạnh mẽ" về dự án và yêu cầu sửa chữa thực tế, cáo buộc người
sáng tạo dự án đặt hệ tư tưởng trước sự hiểu biết lịch sử. Đáp lại, Jake
Silverstein, biên tập viên của Tạp chí Thời báo New York, đã bảo vệ
tính chính xác của nó và từ chối đưa ra lời đính chính. Vào tháng 3 năm
2020, The Times đã đưa ra một "bản xác minh", sửa đổi một trong những
đoạn văn về vai trò của chế độ nô lệ trong Cách mạng Hoa Kỳ đã gây ra
tranh cãi.
Vào ngày 4 tháng 5 năm 2020, hội đồng giải thưởng
Pulitzer thông báo rằng họ sẽ trao Giải thưởng Pulitzer năm 2020 về bình
luận cho người viết dự án là Nikole Hannah-Jones với bài giới thiệu dự
án.
Vào tháng 9 năm 2020, tranh cãi nảy sinh về những thay đổi mà
Times đã thực hiện trong văn bản đã xuất bản mà không có ghi chú biên
tập kèm theo. Các nhà phê bình, bao gồm cả Bret Stephens của Times, cho
rằng sự khác biệt cho thấy tờ báo đang lùi bước trước một số tuyên bố
gây tranh cãi hơn của sáng kiến.
________________
Bóng ma của John C. Calhoun ám ảnh cánh tả Mỹ ngày nay
(By John Daniel Davidson, August 20, 2019)
Không thể hiểu Dự án năm 1619 của The New York Times là gì khác ngoài việc đưa ra chủ nghĩa xét lại lịch sử để phục vụ cho chính trị cánh tả đương thời.
Ý chính của dự án, được đặt tên cho năm những người châu Phi đầu tiên bị đưa đến Bắc Mỹ để bán làm nô lệ, là mọi thứ về nước Mỹ, từ nền kinh tế tư bản chủ nghĩa đến chính trị của chúng ta cho đến thực phẩm chúng ta ăn, đều có thể được giải thích bằng chế độ nô lệ và chủng tộc. Nói cách khác, nước Mỹ được hình thành trong tội lỗi, sinh ra từ mục đích xấu xa, và tất cả những lý tưởng cao cả của nước này về bình đẳng và tự do chỉ là một trò giả dối — kiểu đạo đức giả của những kẻ nô lệ và những kẻ thượng tôn da trắng muốn khuất phục đồng loại của họ.
Tờ The Times khẳng định rõ ràng: “Trong những ngày và tuần tới, chúng tôi sẽ xuất bản các bài luận chứng minh rằng gần như tất cả mọi thứ đã làm cho nước Mỹ trở nên đặc biệt đều đã thoát ra từ chế độ nô lệ”. Chúng tôi được biết những nô lệ đó đã đến Virginia vào năm 1619, đã khởi động một hệ thống nô lệ man rợ tồn tại trong 250 năm tới và tạo nền tảng cho hầu hết mọi khía cạnh của cuộc sống Hoa Kỳ."
Mọi thứ khiến nước Mỹ trở nên đặc biệt, mọi khía cạnh của cuộc sống Mỹ, tất cả đều là di sản của chế độ nô lệ. Toàn bộ mục đích của Times ở đây, bằng cách thừa nhận riêng của mình, là để “điều chỉnh lại lịch sử của đất nước” bằng cách đặt chế độ nô lệ “vào chính trung tâm của câu chuyện mà chúng tôi tự kể về chúng tôi là ai”. Không có gì ngạc nhiên khi trong câu chuyện này, chúng ta là một dân tộc độc ác không thể chối cãi, và luôn luôn như vậy.
Dự án 1619 là lịch sử rác rưởi
Có những lý do lịch sử hợp lý tại sao năm 1619 không phải là điểm khởi đầu để hiểu chế độ nô lệ ở Mỹ, nhưng chúng ta không cần đào sâu vào cuộc tranh luận cụ thể đó để thấy bản chất chính trị rõ ràng của dự án của tờ Times và cách Times quay lại lịch sử nhanh và lỏng lẻo.
Ví dụ, bài luận khởi động dự án, của Nikole Hannah-Jones, dựa trên một loạt các khẳng định sai lầm về Sự Lập Quốc của nước Mỹ, bao gồm cả cuộc cách mạng bảo vệ chế độ nô lệ, rằng Đế quốc Anh đang chống lại chế độ nô lệ vào thế kỷ mười tám, và rằng các Nhà khai quốc Hoa Kỳ đã không tin tưởng một cách có ý thức vào những lý tưởng mà họ theo đuổi. Về mặt lịch sử, không có bằng chứng nào cho điều đó.
Bà ấy lập luận rằng người Mỹ gốc Phi là những người tin tưởng thực sự vào lý tưởng Khai Quốc nước Mỹ, nhưng họ cũng là kẻ lừa bịp vì lý tưởng là dối trá — một quan điểm bị bác bỏ triệt để bởi những người như Frederick Douglass và Martin Luther King, Jr., những người hiểu rõ các nguyên tắc của Sự Khai Quốc (Founding) như một “trái phiếu mà mọi người Mỹ sẽ là người thừa kế.”
Có lẽ bài luận đáng chú ý nhất trong nhóm là của Jamelle Bouie, nhà báo chuyên mục quan điểm của Times, người lập luận rằng cuộc khủng hoảng nợ trần năm 2011 và việc sử dụng filibuster của Thượng nghị sĩ Mitch McConnell có thể bắt nguồn trực tiếp từ triết lý chính trị của John C. Calhoun và những người ly khai của miền Nam trước nội chiến.
...
Ngay từ những năm 1820, Calhoun đã cố gắng sửa chữa những gì ông cho là một sai sót lớn của các nhà khai quốc. Đối với Calhoun, thật ngu ngốc khi đặt nền cộng hòa này dựa trên những lý tưởng phổ quát như “tất cả mọi người được tạo ra bình đẳng” hoặc giả sử rằng một thứ gì đó như Tuyên ngôn Nhân quyền có thể bảo vệ quyền của một thiểu số khỏi “chế độ chuyên chế” của đa số.
Thay vào đó, ông tin rằng chính trị là sự thực thi ý chí thuần túy, và phạm vi cũng như việc thực thi quyền lực chính trị phải dựa trên các nguyên tắc “khoa học”, chứ không phải luật tự nhiên hay quyền con người vốn có. Theo nghĩa đó, ông có nhiều điểm chung với cánh tả thời hiện đại và những người ủng hộ chính quyền cánh tả hơn là với GOP. Như Jaffa đã viết, “Sự từ chối bình đẳng tự nhiên của Calhoun tự bản thân (ipso facto ) đã là sự phủ nhận bản chất của con người là một sinh thể tự do và hợp lý. Tất nhiên, trong điều này, ông dự đoán thuyết tất định siêu hình của khoa học hành vi đương đại (metaphysical determinism of contemporary behavioral science).”
Năm 1838, Calhoun công khai đoạn tuyệt với các vị khai quốc về chế độ nô lệ, cho rằng “Nhiều người ở miền Nam từng tin rằng chế độ nô lệ là một tệ nạn về đạo đức và chính trị. Sự điên rồ và ảo tưởng đó đã biến mất. Giờ đây, chúng tôi nhìn nhận nó dưới ánh sáng thực của nó và coi đó là cơ sở an toàn và ổn định nhất cho các tổ chức tự do trên thế giới. "
Thế hệ của các nhà khai quốc đã không bao giờ tin điều đó, và trái lại đã có những bước tiến dài đối với sự giải phóng nô lệ trong thời kỳ Cách mạng. Cuộc giải phóng nô lệ đã gia tăng đáng kể trong thời gian đó, với đỉnh điểm là việc bãi bỏ việc buôn bán nô lệ vào năm 1807.
Một năm trước đó, khi kêu gọi hình sự hóa việc buôn bán nô lệ quốc tế, Tổng thống Thomas Jefferson đã tố cáo chế độ nô lệ vì “những vi phạm nhân quyền đã kéo dài quá lâu đối với những cư dân vô tội của châu Phi, và những vi phạm đạo đức, danh tiếng, và những lợi ích tốt nhất của đất nước chúng ta." Tất nhiên, Jefferson, giống như các tổ phụ khai quốc khác sở hữu nô lệ, đã áp dụng những nguyên tắc này một cách khác nhau và đôi khi là đạo đức giả, nhưng ngay từ đầu người ta đã thừa nhận rằng có một sự không kết nối giữa lý tưởng và thực tế, và đến một lúc nào đó chúng phải được dung hòa — các trái phiếu được chuyển thành tiền mặt.
Calhoun nghĩ rằng Hiến pháp dựa trên một lời nói dối
Quốc hội đã thông qua Sắc lệnh Tây Bắc vào tháng 7 năm 1787, trong khi Hiến pháp Hoa Kỳ vẫn đang được soạn thảo. Sắc lệnh bao gồm việc cấm chế độ nô lệ và thân phận tôi tớ không tự nguyện trong lãnh thổ mới. Sắc lệnh được nhất trí thông qua, có nghĩa là nó nhận được sự ủng hộ của các thành viên Quốc hội miền Nam vốn sở hữu nô lệ.
Lãnh thổ rộng lớn, không có tổ chức này bao gồm 2/3 tổng diện tích đất đai của các tiểu bang hợp nhất vào thời điểm đó, bao gồm các tiểu bang tiếp theo là Ohio, Indiana, Illinois, Michigan và Wisconsin. Sắc lệnh đã trở thành khuôn mẫu để kết nạp các bang mới vào Liên minh và gieo mầm cho sự xóa bỏ chế độ nô lệ ở giai đoạn cuối (Tu chính án thứ mười ba, cấm chế độ nô lệ trên toàn quốc vào năm 1865, trích nguyên văn từ Sắc lệnh Tây Bắc).
Tại sao người miền nam vào thời kỳ Khai quốc lại ủng hộ việc cấm chế độ nô lệ trên quy mô lớn như vậy, và ở giai đoạn đầu như vậy trong sự ra đời của nền cộng hòa mới? Cánh tả sẽ trả lời rằng tất cả chỉ là một mưu đồ xảo quyệt nhằm ngăn chặn các tiểu bang phía bắc trong tương lai trở thành đối thủ cạnh tranh trong ngành bông.
Một lời giải thích lịch sử tốt hơn nhiều là, từ khi thành lập, người Mỹ thực sự tin vào các nguyên tắc của họ — và nhận thức sâu sắc về hố sâu ngăn cách giữa những nguyên tắc đó và thực tiễn, trên hết là thực hành chế độ nô lệ. Đó là một lý do khiến hơn một phần ba các bang từ năm 1776 đến năm 1800 đã bãi bỏ chế độ nô lệ và thậm chí nhiều bang khác, bao gồm cả các bang miền Nam, đã hạn chế nó.
Đó cũng là lý do tại sao Calhoun, một thế hệ sau này, phải xây dựng một triết lý chính trị hoàn toàn mới của chính phủ Mỹ, dựa trên khoa học tạp nham và thuyết quyết định siêu hình (metaphysical determinism): ông biết rằng sẽ không thể duy trì chế độ nô lệ theo hệ thống hiến pháp của các vị khai quốc, vì vậy ông đã tìm cách loại bỏ nó hoàn toàn. Ông ấy đã gần thành công.
Năm 1850, Calhoun dự đoán nổi tiếng về cuộc chiến sắp tới. Tuy nhiên, trích lời Jaffa, “ông ấy không thấy rằng Liên minh [miền bắc, dưới thời tổng thống Abraham Lincoln] quan tâm đến quyền tự do của con người, khác với lợi ích của nó trong thương mại, sản xuất hoặc đất đai. Ông không nhìn thấy điều này bởi vì, mặc dù bản thân là một người yêu nước, nhưng không có chỗ trong lý thuyết của ông cho yêu tổ quốc, hơn là yêu công lý ”.
Thật là một sự mỉa mai cay đắng, khi mà Bouie (*) và tờ Times đã xoay quanh những nguyên lý trung tâm của tư tưởng của Calhoun: rằng sự khai sáng nước Mỹ là một lời nói dối quái dị, rằng quy luật tự nhiên hoàn toàn là điên rồ, và hứa phiếu là vô giá trị.
https://thefederalist.com/2019/08/20/ghost-john-c-calhoun-haunts-todays-american-left/
(*) Jamelle Antoine Bouie (sinh ngày 12 tháng 4 năm 1987) là một người phụ trách chuyên mục lịch sử và chính trị cho The New York Times. Ông trước đây là phóng viên chính trị của tạp chí Slate.
